Karar Modelleri

Yanıt Açıklaması: n adet düğümden oluşan bir çizgede, n düğüm döngü oluşturmayacak biçimde n-1 bağlantı kullanılarak birleştirildiğinde ise oluşturulan ağaca kapsayan ağaç denir.

Yanıt Açıklaması: Bir A matrisi n x n boyutlu ve simetrik bir matris olsun. • A matrisinin tüm k. başta gelen asal minörleri sıfırdan büyük (> 0) ise A matrisi pozitif belirlidir. • A matrisinin tüm k. başta gelen asal minörleri negatif değil (≥ 0) ise A matrisi pozitif yarı-belirlidir. • A matrisinin tüm k. başta gelen asal minörü sıfırdan farklı ve (–1)k ile aynı işarete sahip ise (asal minörlerin işareti –, +, –, +, ... şeklinde ise) A matrisi negatif belirlidir. • A matrisinin her tek sıralı k. başta gelen asal minörü pozitif değil (≤ 0) ise ve her çift sıralı k. başta gelen asal minörü negatif değil (≥ 0) ise aynı zamanda sıfırdan farklı her asal minörünün işareti (–1)k ile aynı işarete sahip ise A matrisi negatif yarı-belirlidir. • Yukarıdaki durumların dışında A matrisi belirsizdir.

Yanıt Açıklaması: Birçok gerçek olayda tam bilgiye ulaşmak mümkün değildir. Ancak karar probleminin doğasına uygun bir araştırma, test, gözlem vb. ile örneklem bilgisine ulaşılabilir. O¨rneklem bilgisi, başlangıçta mevcut olan bilgilerin daha sağlıklı, daha gerçekçi bilgilere dönüşmesine katkı sağlar.

Yanıt Açıklaması: Statik bir benzetim modeli, zamana bağlı olmayan ve zamanın belirli bir noktasında incelenen sistemin temsilidir. İncelenen sistemdeki olay ya da olayların tam olarak ne zaman meydana geldiğinin önemli olmadığı durumlarda kullanılırlar. Statik modeller genellikle, istatiksel bir sonuç türetebilmek için sistemden tesadüfi örneklemlerin çekilmesini sağlarlar ve bu nedenle Monte Carlo Benzetimi olarak adlandırılırlar (Harrell vd., 2000, s.48). Monte Carlo benzetimi, özel bir denemede ya da bir benzetim çalışmasında, stokastik özellik gösteren değişkenlerin olasılık dağılımından rasgele sayılar seçme tekni- ğidir. Olasılıklı ve analitik yöntemlerle çözebilme olasılığının düşük olduğu problemleri çözmek için Monte Carlo benzetimi kullanılır (Sarıaslan,1986, s.41). Örneğin finansta Monte-Carlo benzetimi portföy seçiminde kullanılmaktadır

Yanıt Açıklaması: İki düğümü birbirine bağlayan, birbirinden ayrı bir dizi bağlantıdan oluşan yapıya yol (yörünge) adı verilir. İki düğüm arasında bir yol söz konusu ise bu iki düğüm birbirine bağlı sayılır.

Yanıt Açıklaması: Yönlü olmayan bağlantılardan oluşan çizge ise yönlü olmayan çizge adını alır.

Yanıt Açıklaması: Deterministik değişkenler; araştırmacının istediği amaca ulaşmada ihtiyacı olan bilgiyi sağlayacak tek değerli tahminleri içeren değişkenlerdir.

Yanıt Açıklaması: Karar verme sürecinde doğal durumlar hakkında elde edilen bilgi tam ise bu duruma belirlilik adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Sistemin bileşenleri benzetim modeli açısından ele alındığında; varlıklar, özellikler, faaliyetler, olaylar ve durum değişkenlerinden oluşmaktadır. E şıkkındaki ifade sistemin bileşeni değildir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Benzetimin amaçları bir sistemin işleyişini anlama, sistemin performansını geliştirici politikalar geliştirme, uygulamadan önce yeni sistemi test etme ve sistemin mevcut çalışmasını bozmadan sistemin üzerinde deney yapmaktır. Bu nedenle doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Dışsal değişkenler; sistemin davranışını etkileyen fakat kendileri sistemden etkilenmeyen değişkenlerdir. Çevresel veya kontrol edilemeyen değişkenler olarak da adlandırılırlar. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Yönlü bir bağlantıda maksimum akış miktarı bağlantı kapasitesi olarak isimlendirilir.

Yanıt Açıklaması: Doğrusal ve doğrusal olmayan programlama modelleri arasındaki temel farklılıklar aşağıdaki gibi özetlenebilir: • Daha önce de ifade edildiği gibi iki tür model arasındaki en temel fark, doğrusal modelde amaç ve kısıt fonksiyonlarının tamamı doğrusal fonksiyonlar iken, doğrusal olmayan modellerde amaç veya kısıt fonksiyonlarından en az biri doğrusal olmayan bir fonksiyon formundadır. • Doğrusal bir modelde en iyi çözüm daima uygun çözüm bölgesinin uç noktası olurken, bu durum doğrusal olmayan modeller için geçerli değildir. Bazı doğrusal olmayan modellerin en iyi çözümü, uygun çözüm bölgesinin içinde yer alan bir iç noktadır. • Doğrusal olmayan programlama modellerinin kurulumu genellikle doğrusal programlama modellerinin kurulumuna göre daha zordur. Çoğunlukla, doğrusal olmayan modellerde amaç veya kısıt fonksiyonlarının matematiksel şekli bilinmez. Bu durumda modelin kurulabilmesi için eldeki veriye en uygun fonksiyon formunun belirlenmesi gerekebilir. • Doğrusal programlama modeli için en iyi çözümü bulmada kullanılacak birden çok algoritma bulunmaktadır. Doğrusal olmayan programlama modelleri için amaç ve kısıt fonksiyonlarının matematiksel formuna göre geliştirilmiş algoritmalar bulunmakla birlikte, analitik yöntemlerle çözülemeyen doğrusal olmayan modeller için yaklaşık çözüm teknikleri kullanılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Karar verici, doğal durumların ortaya çıkma olasılıklarını biliyorsa risk ortamında karar veriyordur.

Yanıt Açıklaması: 1 nolu düğüme bağlanabilecek komşu düğümler 2 – 3 – 4 nolu düğümlerdir.

Yanıt Açıklaması: n x n boyutlu bir kare matriste (n – i) satır ile (n – i) sütun silindiğinde elde edilen i x i boyutlu matrisin determinantına matrisin i’inci asal minörü denir.

Yanıt Açıklaması: Tam Bilginin Beklenen Değeri=(Tam bilgi durumunda beklenen kâr)-(Risk ortamında beklenen kâr) formülü ile hesaplama yapıldığında; Tam bilginin beklenen değeri=13,75-13,1=0,65 olarak bulunur. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Yukarıdaki tanıma uyan teorem Bayes teoremidir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Çizgeyi sistem olarak ele aldığımızda akışa, bu sistem üzerinde gerçekleştirilecek faaliyet gözüyle bakabiliriz. Akışa örnek olarak bir tramvay yolunu kullanan bir dizi tramvayın hareketi, elektrik hattı üzerindeki elektrik akımı veya bir otobandaki araç trafiği verilebilir. İki düğüm arasında karar vericinin belirleyeceği akış miktarı ise tipik bir karar değişkenidir.

Yanıt Açıklaması: Tedarik ve talep düğümleri arasındaki akış sırasında içine ve dılına akışın olduğu düğüme aktarma düğümü denilmektedir.