Bilgi Toplumu Ve E-Devlet

Yanıt Açıklaması: E-Yerel Yönetim uygulamalarının yasal altyapısı açısından, 2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanunu’na 2018 yılında “e-Belediyecilik” konusunda önemli eklemeler yapılmıştır.

Yanıt Açıklaması: E-Devlet Alanında Yaşanan Mali Sorunlar ve Öneriler: E-Devlet faaliyetlerinin temel finansman kaynağı, gerek dünyada gerekse Türkiye’de çoğunlukla vergi gelirleridir. Bununla birlikte bu faaliyetlerde vergiler yoluyla kamu finansmanı dışında farklı finansman modellerinin de kullanılabileceği fikri, e-Devlet literatüründe detaylı bir şekilde ele alınmıştır. Önerilen ilk model, “kullanan öder” ilkesi ile özetlenebilir. Doğru cevap C’ dir.

Yanıt Açıklaması: POLNET sisteminin kurulmasının çeşitli nedenleri bulunmaktadır (Yalçınkaya, 2007: 44-45): İlk olarak, artan kentli nüfus, çeşitlenen suç oranları ve internet teknolojisinin yaygınlaşması gibi toplumsal ve teknolojik gelişmeler, güvenlik hizmetleri alanında elektronik sistemlerin kullanımını mümkün ve gerekli kılmıştır. İkinci olarak, vatandaşların nicelik ve nitelik açısından artan kamu hizmeti beklentileri ve buna paralel olarak e-Devlet hizmetlerinin de yaygınlaşması, güvenlik hizmetleri alanında da benzer bir elektronik bilgi ve hizmet talebi meydana çıkartmıştır. Üçüncü olarak, elektronik sistemlerin toplam işletim maliyetlerini düşüreceği ve insan hatası gibi birçok alanda iyileştirmeler sağlayacağı anlaşılmıştır. Dördüncü olarak, POLNET gibi sistemlerin güncel ve doğru veriler üreterek güvenlik uygulamalarındaki planlama ve karar verme süreçlerine sağlıklı girdiler üreteceği öngörülmüştür. Beşinci olarak, Türkiye’deki güvenlik teşkilatları arasında giderek artan bilgi ve belge paylaşımı gereksinim ve taleplerine yanıt verilmesi amaçlanmıştır. Altıncı ve son olarak, benzer bilgi ve belge paylaşımı gereksinim ve talepleri Türk Polis Teşkilatı ile EUROPOL ve INTERPOL gibi uluslararası güvenlik teşkilatları arasında geçerli hâle gelmiştir.

Yanıt Açıklaması: Güvenlik alanında sunulan e-Devlet hizmetleri incelendiğinde, bu alanda devletten devlete, devletten özel sektöre ve devletten vatandaşa olmak üzere, bütün temel e-Devlet elektronik etkileşim kategorilerini kapsayacak bilgi ve hizmetlerin sunulduğu görülmektedir. Örneğin, Jandarma Genel Komutanlığı web sitesinde bulunan “ Kimlik Bildirim Sistemi” ve “ Kiralık Araç Bildirim Sistemi” bağlantıları kamu kurum ve kuruluşları arasındaki veri akışına, dolayısıyla “devletten devlete” elektronik etkileşim kategorisine girmektedir. Aşağıdaki görselde sunulan, İçişleri Bakanlığı web sitesinde bulunan Jandarma Genel Komutanlığı bağlantısı içindeki “Kamu Hizmet Standı” kısmında ise “devletten özel sektöre” kategorisine örnek olabilecek; özel güvenlik eğitim kurumları, atış poligonları, silah fabrikaları ve silah tamir atölyeleri gibi özel sektör firmalarına yönelik bilgiler, formlar ve hizmetler bulunmaktadır. Bu bağlamda, “devletten vatandaşa” elektronik etkileşim kategorisine bir örnek olarak da aşağıdaki görselde sunulan “Jandarma İhbar/İmdat” hizmeti verilebilir.

Yanıt Açıklaması: 2000’li yılların başından beri e-Devlet olgusunu sistematik bir biçimde incelemeye ve dünyada bu alanda meydana gelen gelişmeleri düzenli aralıklarla raporlamaya başlamış olan Birleşmiş Milletler, e-Devlet ile ilgili 2001 tarihli ve “e-DevletKıyaslaması: Küresel Bir Bakış Açısı” başlıklı raporunda, e-Devlet kavramını şu şekilde tarif etmiştir (Birleşmiş Milletler, 2001: 1): Genel olarak tanımlandığında e-Devlet, kamu sektörü tarafından kullanılan hemen hemen tüm bilgi ve iletişim teknolojisi (BİT) platformlarını ve uygulamalarını içerir. … e-Devlet, devletin vatandaşlara bilgi ve hizmet sağlamak için İnternetten yararlanması olarak tanımlanabilir.”

Yanıt Açıklaması: E-Devlet projelerinde mahremiyete ve bilgi güvenliğine dikkat edilmesi (s. 40, 43), • Kamu Entegre Veri Merkezleri bağlamında siber güvenliğe önem verilmesi(s. 65-66), • Elektronik veri ve belge paylaşım altyapılarında veri güvenliğinin üst düzeyde sağlanması (s. 67), • Merkezi Kimlik Doğrulama Sistemi’nin yaygınlaştırılması bağlamında bir güvenlik ve gizlilik protokolünün hazırlanması (s. 71) ve • Açık Veri Paylaşım Portalı’nın oluşturulması çerçevesinde kişisel bilginin güvenliğinin ve mahremiyetinin gözetilmesi (s. 153) gibi başlıklar tespit edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Sosyal Kredi Sistemi’nin farkı, tüm topluma uygulanması ve çok daha ayrıntılı bir izleme, değerlendirme, ödüllendirme ve cezalandırma sistemi olmasıdır.

Yanıt Açıklaması: EGM bünyesinde 2014’te kurulan Kayıp Alarmı Koordinasyon Merkezi tarafından yürütülen “Kayıp Alarmı” hizmetidir.

Yanıt Açıklaması: 2017 yılında Küçük Ölçekli Belediye Kategorisi’nde e-TR ödüllerine Artvin Belediyesi Engelsiz Belediye (İYİBu) Projesi (https://www.artvin.bel.tr/ekipbiz/) layık görülmüştür. Bu proje kapsamında teknolojiden yararlanarak Artvin’deki engelli ve yaşlı vatandaşlara daha hızlı, etkin ve kullanıcı-dostu hizmet sunmak amaçlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Kapı metaforu/mecazı (bir şey - den başka bir şeymiş gibi bahsetme usulü), Türk kültüründe idare ile özdeşleştirilmiş kavramlardan biridir. Osmanlı İmparatorluğu’nda başkentteki hükûmet binasını anlatmak için kullanılan “Bâb-ı Ali” (Büyük Kapı) metaforu ve halk dilinde devlet ile görülecek işleri anlatmak için kullanılan “devlet kapısı” deyimi de devletin hizmet ve olanaklarına açılan bir kapı fikrinin Türk kültüründe derin ta - rihsel kökleri olduğunu göstermektedir. Dolayısıy - la e-Devlet hizmetlerinin sağlandığı web sitesine verilen e-Devlet kapısı adı, kullanıcılar tarafından da hızla ve kolayca benimsenmiştir.

Yanıt Açıklaması: Dünyadaki e-Devlet araştırmalarının geleceğine dair verilen örnek ise, e-Devlet alanında genel kabul görmüş elektronik etkileşim kategorilerine (devletten vatandaşa, devletten devlete ve devletten özel sektöre) ek olarak, devletten STK’lara, devletten uluslararası kuruluşlara ve vatandaştan vatandaşa gibi yeni e-Devlet etkileşim kategorilerinin ortaya çıkışıdır. Doğru cevap D’ dir.

Yanıt Açıklaması: Dünyadaki tüm nesnelerin algılayıcılar (sensör­ler) yardımıyla internete bağlanarak birbirleriyle veri alışverişinde bulunabilmesini sağlayan siste­me, “nesnelerin interneti” denilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sistemi’nin örgütsel yapılanmasını ortaya koyan 10 Temmuz 2018 tarihli ve 1 Numaralı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nde (Madde 6) Cumhurbaşkanı adına iç ve dış güvenlik ile terörle mücadele konusunda eş güdümün sağlanması için gerekli çalışmaları yapmak görevi Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığına verilmiştir (T.C. Resmî Gazete, 2018).

Yanıt Açıklaması: POLNET sisteminin kurulmasının çeşitli nedenleri bulunmaktadır: İlk olarak, artan kentli nüfus, çeşitlenen suç oranları ve internet teknolojisinin yaygınlaşması gibi toplumsal ve teknolojik gelişmeler, güvenlik hizmetleri alanında elektronik sistemlerin kullanımını mümkün ve gerekli kılmıştır. İkinci olarak, vatandaşların nicelik ve nitelik açısından artan kamu hizmeti beklentileri ve buna paralel olarak e-Devlet hizmetlerinin de yaygınlaşması, güvenlik hizmetleri alanında da benzer bir elektronik bilgi ve hizmet talebi meydana çıkartmıştır. Üçüncü olarak, elektronik sistemlerin toplam işletim maliyetlerini düşüreceği ve insan hatası gibi birçok alanda iyileştirmeler sağlayacağı anlaşılmıştır. Dördüncü olarak, POLNET gibi sistemlerin güncel ve doğru veriler üreterek güvenlik uygulamalarındaki planlama ve karar verme süreçlerine sağlıklı girdiler üreteceği öngörülmüştür. Beşinci olarak, Türkiye’deki güvenlik teşkilatları arasında giderek artan bilgi ve belge paylaşımı gereksinim ve taleplerine yanıt verilmesi amaçlanmıştır. Altıncı ve son olarak, benzer bilgi ve belge paylaşımı gereksinim ve talepleri Türk Polis Teşkilatı ile EUROPOL ve INTERPOL gibi uluslararası güvenlik teşkilatları arasında geçerli hâle gelmiştir.

Yanıt Açıklaması: Teknolojik gelişmelerin iç ve dış güvenlik alanlarında kullanılması, yeni bir olgu değildir. Örneğin, Osmanlı İmparatorluğu’nda 15. ve 16. yüzyıllarda Batılı ülkeleri gezerek, gerek askerî gerekse sivil alandaki en son bilimsel ve teknolojik gelişmeleri öğrenerek Bab-ı Âli’ye rapor vermekten sorumlu bir bilim insanı ve kâşif grubu bulunmaktaydı. Doğru cevap A’ dır.

Yanıt Açıklaması: E-Devlet Kapısı, 2008 yılında kurulmuş ve hizmet vermeye başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Olumlu özellikleri nedeniyle e-Devlet ka - pıları, Birleşmiş Milletlerin sürdürülebilir kalkın - ma hedeflerinden on altıncısı olan (http://www. tr.undp.org/content/turkey/tr/home/sustainable- development-goals.html) ve “hesap verebilirlik, etkililik, kapsayıcılık, açıklık ve güvenilirlik” şek linde ifade edilen hedefin gerçekleştirilmesine de yardımcı olabilir. verimsizlik bu hedeflerden değildir.

Yanıt Açıklaması: E-Devlet Kapısı’nın kurulması ve yönetilmesi görevi Cumhurbaşkanlığı adına Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığına, sistemin geliştirilmesi ve işletilmesi görevi ise TU¨RKSAT’a aittir.

Yanıt Açıklaması: Kullanıcıların (Gerçek ve tüzel kişiler) E-Devlet Kapısı’na kimlik doğrulama yoluyla giriş yapabilmeleri için, birden fazla yol bulunmaktadır: İlk olarak, 15 yaşını doldurmuş Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları şahsen başvurarak, Türkiye içinde PTT merkez müdürlüklerinden veya yetkili şubelerinden şifre alıp sisteme giriş yapılabilir. Şifreler, yurtdışında ise en yakın elçilik veya konsolosluktan temin edilebilir. Cep telefonunu ve e-posta adresini doğrulayan kayıtlı kullanıcılar şifrelerini sıfırlayarak yeniden şifre alabilirler. İkinci kimlik doğrulama yolu, sisteme elektronik veya mobil imza kullanarak giriş yapmaktır. Üçüncü olarak, yeni T.C. kimlik kartı, kimlik doğrulama için kullanılabilir. Son olarak, 2015 yılından beri İnternet bankacılığı sistemleri üzerinden E-Devlet Kapısı’na giriş yapmak da mümkündür. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Kentsel sorunların ulusal ve küresel sorunlar ile bağlantısını gözden kaçırmadan, küresel ısınma, atık yönetimi ve alternatif enerji konularında olduğu gibi, kentsel politika çözümlerini ulusal ve küresel çözümlerle bütünleştirmeyi hedefleyen “küyerel” (glocal, hem küresel hem yerel özellikleri bünyesinde barındıran) bir kenttir.