Bilgi Toplumu Ve E-Devlet

Yanıt Açıklaması: 2005 tarihli ve 5369 sayılı Evrensel Hizmet Kanunu, kamu hizmeti ve temel vatandaşlık hakkı sayılan, temel internet hizmeti de dâhil bazı iletişim hizmetlerini vatandaşın alması için devletin atması gereken adımları ve bu çabaların nasıl finanse edileceğini düzenlemektedir.

Yanıt Açıklaması: E-Devlet ile e-Ticaret ve e-Demokrasi kavramları arasındaki etkileşime ve bu etkileşim sonucunda ortaya çıkan kesişim kümelerine daha somut örnekler vermek gerekirse, bir belediyenin resmî web sitesinde ihale ilanlarını ve sonuçlarını duyurması elektronik ticaret alanıyla kesişen bir faaliyettir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Elektronik ortamda yapılan işlemlerde süre gün sonunuda biter.

Yanıt Açıklaması: e-Devlet; 23;31% e-Sağlık; 15;21% Hukuki Alt Yapı; 13;18% Eğitim ve İnsan Kaynakları; 8;11% e-Ticaret; 6;8%

Yanıt Açıklaması: devletten devlete devletten özel sektöre/iş âlemine devletten vatandaşa elektronik devletin alt kategorileri arasındadır

Yanıt Açıklaması: UYAP şemsiyesi altına alınan birimler aşağıda sıralanmıştır: a. Adli Yargı Birimleri (Cumhuriyet başsavcı- lıkları, adalet komisyonları, farklı türde adli mahkemeler ve icra daireleri), b. İdari Yargı Birimleri (Adalet komisyonları, bölge idare ve vergi mahkemeleri), c. Devlet Güvenlik Mahkemeleri, d. Ceza ve Tutukevleri, e. Adli Tıp Kurumu f. Diğer Taşra Birimleri (Adalet meslek liseleri, hâkim evleri ve dinlenme tesisleri)

Yanıt Açıklaması: 2010 yılından beri parlamentolar için resmi bir kurumsal web sitesi yoluyla bilgi ve hizmet sunmak küresel bir hizmet sunma standardı hâline gelmiştir.

Yanıt Açıklaması: Yeni kamu işletmeciliği anlayışını benimseyen idari reform hareketlerinin özellikleri, şu şekilde özetlenmiştir (Toonen, 2001: 185): • “Devlete özel sektör odaklı bir yaklaşım; • Kamu yönetimine kalite ve performans odaklı bir yaklaşım; • Kamu sektörünün mal ve hizmet üretiminden mümkün mertebe çekilmesi, • Kamusal mal ve hizmet üretiminin kalite yönetimi yaklaşımı odak alınarak özelleştirilmesi ve • Mümkün olan her durumda, kamu kurumlarının piyasalar ve ticari işletmeler lehine geri çekilmeleri.”

Yanıt Açıklaması: Parlamentolarda Bilgi ve İletişim Teknolojileri Kullanımı Küresel Merkezi (Global Centre for ICT in Parliaments) , e-Parlamento uygulamaları konusunda düzenli olarak detaylı raporlar hazırlamaktadır. Bu merkez tarafından ilk olarak, 2008 yılında 105 ülkenin parlamentolarındaki teknoloji kullanımlarının incelenmesi sonucunda 2008 Dünya E-Parlamento Raporu (IPU, 2008) yayımlanmıştır. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: 2018 Dünya E-Parlamento Raporu’na göre milletvekillerinin %96’sı vatandaşlarla mobil cihazlar üzerinden iletişim kurmaktadırlar.

Yanıt Açıklaması: Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP), Türkiye’deki temel e-Yargı uygulamasına verilen isimdir. UYAP, sağlıklı ve hızlı bir yargılama sistemi oluşturarak adalet sistemine yönelik güveni artırmayı hedeflemiştir (Orta, 2005). UYAP sistemi iki aşamada uygulamaya alınmıştır. İlk aşama olan UYAP-I çalışmalarına 2000 yılında başlanmış, çalışmalar 2001 yılında bitirilmiştir. Bu aşamada Ankara’daki Adalet Bakanlığı merkezî yönetim birimleri sisteme bağlanmış; yazılım tasarımı için süreç analizleri yapılmış ve personele yeni sistemle ilgili eğitimler verilmiştir. İkinci aşamada (UYAP-II) ise, 2001-2004 yılları arasında çalışılarak 2005 yılında taşra birimlerinin otomasyonu tamamlanmıştır. Diğer bir deyişle, Adalet Bakanlığının Ankara dışındaki birimleri, Ankara dışındaki mahkemeler ve ulusal yargı sistemin tüm diğer birimleri UYAP çatısı altına alınmıştır (Orta, 2005; UYAP, 2019).

Yanıt Açıklaması: Türkiye örneği incelendiğinde, hane halklarının internet ve bilgisayara erişimi itibarıyla 2018 yılı verilerine göre, ülke nüfusunun yaklaşık %60 ile %80 arasında bir oranının bilgisayar ve internete erişebilir hâle geldiği görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Ocak 2003 tarihi itibarıyla Türkiye’de; 132 tanesi bitirilmiş, dört tanesi iptal edil­miş, sekiz tanesi inceleme, 26 tanesi ise hazırlık süre­cinde bulunan toplam 170 adet e-Devlet projesinin hazırlanırken hangi değişkenlerden etkilenildiği anlatılmak istenmektedir.

Yanıt Açıklaması: e-Devlet uygulama aşamalarının gelişimi konusunda literatürdeki temel eser, Layne ve Lee’nin (2001: 124) e-Devlet uygulamalarının diğer uygulamalarla bütünleşme oranı ile teknik ve örgütsel karmaşıklık düzeylerini temel alarak tasarladığı dört aşamalı bir gelişim modelidir: Modeldeki ilk aşama, kamu kurumlarının resmi bir web sitesi kurarak bilgi sunmaya başladığı “kataloglama basamağı”dır. Bu aşamaya, sadece devletten hizmet alanlara yönelik tek yönlü bir bilgi akışına uygun olduğu için “broşür veya reklam panosu (billboard) basamağı” da denilmiştir. İkinci aşama, “işlem” basamağı”dır. Bu aşamada kamu kurumları hizmet sunma platformlarında (web sitesi, mobil platform, vb.) çevrim içi (online) işlemler sunabilirler. Bu aşama, yönetenle yönetilenler arasında çift yönlü etkileşimi de mümkün hâle getirmektedir Üçüncü aşamada “yatay/sektörel bütünleşme” ortaya çıkmakta ve böylece aynı alanda/sektörde hizmet veren kurumların iş yapış süreç ve araçları birbiri ile etkileşime geçmektedir. Örneğin; güvenlik alanında bilgi ve hizmet sunan polis, jandarma, askerî kuvvet komutanlıkları ve istihbarat kuruluşlarının elektronik kanallardan sunduğu hizmetlerin vatandaşa yansıyan ön ve yansımayan arka planında bu tür etkileşim ve bütünleşmeler görülmektedir Layne ve Lee’nin öngördüğü dördüncü ve son aşama ise “dikey bütünleşme aşaması”dır. Bu basamakta tüm bir ülkenin e-Devlet ekosistemini oluşturan yasama, yürütme ve yargı erkleri ile ilgili  sunulan bilgi ve hizmetler bir “kapı” ya da “portal” altında toplanarak tek noktadan hizmet sunum modeli uygulanmaya başlanır

Yanıt Açıklaması: E-Yargı uygulamalarının kısa vadeli hedefleri, bu tür sistemlerden beklenen idari ve siyasi faydalardır. İdari yönden; teknoloji kullanımı yoluyla adalet sistemlerinin eskiye nazaran daha hızlı, güvenli,  düşük maliyetli ve kullanıcı-odaklı şekilde işletilmesi amaçlanır. Siyasi yönden de teknoloji kullanımının adalet sisteminin şeffaflığını ve hesap verebilirliğini, dolayısıyla denetlenebilirliğini artırarak yargı sisteminin toplum gözündeki meşruiyetini ve yargıya olan güveni arttırması umulur.

Yanıt Açıklaması: Estonya’da 2005 yılından beri yerel (2005, 2009, 2013) ve ulusal (2007, 2011, 2015) seçimler ile Avrupa Parlamentosu seçimlerinde (2009, 2014) e-Oylama sistemi etkin olarak kullanılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’ye internet bağlantısının gelmesinden sadece üç sene sonra, 1996 yılında, Başbakanlık kararıyla Türkiye Ulusal Enformasyon Altyapısı Master Planı (TUENA) başlıklı bir bilgi teknolojisi strateji belgesi hazırlanmaya başlanmıştır. Maliye Bakanlığının da onayının alınmasıyla beraber 1997 yılı Temmuz ayında proje resmî olarak başlatılmıştır.

Yanıt Açıklaması: UYAP sisteminin işleyişi ilk önce pilot bölge seçilen Ankara Adliyesi’nde denenmiştir. Takiben İstanbul, Yozgat, Kızılcahamam ve Ayaş’ta yapılan pilot çalışmalar sonrasında ve bu deneyimlerden çıkarılan dersler doğrultusunda sisteme son şekli verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de yayımlanan ilk kitaplardan birini kaleme alan Devlet Planlama Teşkilatı uzmanı Murat İnce e-Devlet olgusunu şu şekilde tanımlamıştır (İnce, 2001: 21): … Elektronik devlet”; temel olarak kamunun hizmet verdiği alanlarda bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanılması yoluyla daha şeffaf, vatandaşa daha yakın, daha ucuz ve daha iyi çalışan bir idari yapı olarak tanımlanabilir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Devletlerin iç işleyişlerinde ve hizmet sunumunda çeşitli teknolojilerden yararlanmasının genel adı: elektronik devlettir.