Veritabanı Programlama

Yanıt Açıklaması: Model veritabanı, işlevini yitirmesi durumunda da SQL Server çalışmaya devam edebilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Yedekler, veritabanı sunucusunun dışına çıkartılmalıdır, yedeklemenin temel prensipleri arasında yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: İndeks bakımı, veritabanlarındaki indeksleri yeniden oluşturmaya yarayan bakım planı görevidir.

Yanıt Açıklaması: Alışverişin tamamlanması esnasında çevrim içi mağaza sunucularında bir arızanın oluşması, elektrik ya da internet bağlantısının kesilmesi gibi herhangi bir nedenle alışveriş işlemi yarıda kesilirse ne olur? - İhtimallerden birisi, ürün stoktan düşürülmüştür, fakat müşteriye gönderilmek üzere kargoya verilmemiş olabilir. - Bu durumda ürün depoda olmasına rağmen stoklarda görünmeyebilir. - Diğer müşteriler aslında depoda olan ürünün stokta kalmadığı bilgisini görebilirler. - Satıcı depoda tek kalan ürünün stokta olmadığını görerek yeni ürün tedarik etmek isteyebilir. Başka bir senaryoda ise aynı anda iki kişinin tek kalan bu ürünü almak istediklerini ve alışveriş sepetlerine eklediklerini varsayalım. Alışverişi tamamlamak için ödemelerini de başarı ile yaptıklarını düşünelim. Bu durumda neler olabilir? - Ödemeyi başarı ile ilk gerçekleştirmiş olan müşteri ürünü almaya hak kazanırken diğer müşteri ödeme yapmış olmasına rağmen ürünü alamayabilir. - Satıcı depoda eksiye düşmüş bir ürün stoğu ile karşılaşabilir ve bu ürün tekrar tedarik edilemeyecek bir ürün olabilir. Bu sebeplerden dolayı, veritabanı olası durumlar dışında veri kaybetmeye açıktır ve bu gibi durumların önlenmesi gerekmektedir.

Yanıt Açıklaması: Genelde uygulanılan veritabanı bakım faaliyetleri aşağıda verilmiştir: - Sistem Veritabanlarını ve Kullanıcı veritabanlarını yedeklemek - Tutarlılık denetimleri ile veritabanındaki problem ve bozulmaları kontrol ederek veri kaybını en aza indirgemek - İndeks bakımı ile indeksleri yeniden yapılandırmak ve organize etmek, fiziksel parçalanmayı ve indeks sayfa bütünlüğünü iyileştirmek - İstatistiklerin bakımı ile eski veya bozuk istatistik verilerini düzeltmek - Bakım sonrası temizleme görevleri ile eski yedek ve bakım görevi günlük (log) dosyalarını silmek ve Msdb’deki geçmiş tabloları temizlemek - Yedek saklamada kapasite sorunu varsa, yedeği alınan veritabanları sıkıştırmak.

Yanıt Açıklaması: MS SQL Server’ın tüm yapılandırma bilgileri bu veritabanında yer alır. Bu yapılandırma bilgilerinde; genel sistem yapılandırması, oturum açma bilgileri, veritabanlarının konumları, diğer bağlı sunucular, replikasyon ve ikizleme gibi işlemlerin bilgileri yer alır. Yedekleme; verinin, veritabanı sunucusunun dışına çıkartılması ve güvenlik altına alınmasıdır. İhraç etme ise veritabanı çalışır iken verinin çeşitli formatlarda elde edilmesi işlemidir.

Yanıt Açıklaması: MS SQL Server, çalışmak için dört sistem veritabanına ihtiyaç duyar. Uygulamaların kullanması için açılan veritabanları “kullanıcı         veritabanı” olarak adlandırılır.

Yanıt Açıklaması: db_owner: Veritabanı üzerinde tüm ayarlamaları yapabilme ve silebilme db_accessadmin: Var olan Windows kullanıcıları ve SQL Server hesapları için veritabanına erişim yetkisi verebilme db_securityadmin: Veritabanı üzerindeki yetkilendirmeleri değiştirebilme db_datareader: Kullanıcı tabloları üzerinde SELECT işlemleri yapabilme db_datawriter: Kullanıcı tabloları üzerinde INSERT/DELETE/UPDATE işlemleri yapabilme db_denydatawriter: Kullanıcı tabloları üzerinde INSERT/DELETE/UPDATE işlemleri yapamaz db_denydatareader: Kullanıcı tabloları üzerinde SELECT işlemleri yapamaz db_backupoperator: Veritabanı yedeğini alabilme

Yanıt Açıklaması: Bir hareket tarafından değiştirilmiş fakat kalıcı olarak veri tabanına kaydedilmemiş bir verinin başka bir hareket tarafından geçerli bir veri gibi değerlendirilmesi kirli okuma olarak ifade edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Kilitleme işlemi MS SQL Server VTYS kaynakları üzerinden gerçekleştirilir. Farklı kilit modları, farklı veritabanı kaynaklarını kilitlemek amacıyla kullanılmaktadır. Bu modlar: - Paylaşılan, - Ayrıcalıklı, - Güncelleştirme, - Amaç, - Özel kilit modlarıdır.

Yanıt Açıklaması: ACID, İngilizce Atom­ici­ty (bölünmezl­ik), Consistency (tutarlılık), Isolati­on (­izolasyon) ve Durab­l­ity (devamlılık) kelimelerinin baş harflerinden oluşur. Buna göre "Entegrasyon" bir ACID öğesi değildir.

Yanıt Açıklaması: NoSQL kavramının özelliklerine bakalım.Şema Bağımsız: Bildiğiniz üzere ilişkisel veritabanı yapılarında, veritabanı şeması veritabanının saklayabileceği tüm veri ve veri yapılarının tanımını göstermektedir. NoSQL veri tabanlarında tanımlı bir şema bulunmamaktadır. İllişkisel veritabanında tablolar arasındaki bağlantı, tabloların birbirleri ile ilişkili olan alanları üzerinden kurulur. NoSQL veri tabanlarındaki kayıtlar bütün ilişkiyi içeren bir satır olarak tutulur. Büyük boyutlardaki ilişkisel veritabanı yapılarını çalışmak için yüksek maliyetli sunuculara ihtiyaç duyarken, NoSQL veritabanı standart sunucu ile çalışabilir. Daha yüksek hacimli verinin tutulabilmesi için standart sunuculardan daha fazla kullanmak gereklidir. NoSQL veritabanı yapıları kolaylıkla dağıtık bir biçimde çalıştırılabilirler. NoSQL veritabanı yapıları ilişkisel veritabanlarına göre daha büyük veriyi içerisinde saklayabilir.

Yanıt Açıklaması: Yukarıdaki seçeneklerde verilenlerden İnternet ve sosyal medya bir veri tabanı olmadıkları için yanlış cevaplardır. MS SQL ve Veri tabanı yönetim sistemleri genel olarak veri tabanlarına verilen isimlerdir.

Yanıt Açıklaması: SQL Server’da “Burak” isimli kullanıcının “Ayliklar” isimli tabloya erişim hakkının engellenmesinin komutları “DENY INSERT ON Ayliklar TO Burak” şeklindedir.

Yanıt Açıklaması: VTYS, kurumların veya bireylerin bilgilerini yönetmek isteyen herkese hizmet etmek üzere geliştirilen kritik bilgilerinin tutulduğu hassas ve korunması gereken yazılımlardır. Güvenli bir veritabanı uygulamasını tasarlarken Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi Standardına göre dikkate alınması gereken gizlilik, bütünlük ve kullanılabilirlik hedefleri vardır.

Yanıt Açıklaması: Veritabanı yönetim sistemlerinde kilitlenme olasılığını azaltmak amacıyla farklı yöntem ve yaklaşımlar kullanılmaktadır. Bunlardan bazıları aşağıda listelenmektedir. - Sorgu optimizasyonu yapılmalıdır. - Kilitler mümkün olduğunca kısa tutulmalıdır. - Gerekli veri tutarlılığını sağlayan en düşük izolasyon düzeyi kullanılmalıdır. - Varlıklara aynı sırada erişim sağlanmalıdır. - Kritik kod blokları try..catch ifadeleri arasına yazılmalıdır.

Yanıt Açıklaması: VTYS, birbirinden farklı hizmetlerin veri okuma ve veri yazma ihtiyaçlarını  aynı anda karşılayabilmelidir. VTYS’lerde eş zamanlılık kavramı, birden fazla oturum üzerinden aynı kaynaklara erişimi ve kullanımı tanımlamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Paylaşılan kilit, değişikliğin gerçekleşmediği salt okunur sorgular esnasında otomatik olarak oluşmaktadır. Bu kilit modunda okuma yapılan sorgu ve hareketlerin verilere erişimine izin verilir. Bununla birlikte kilit kaldırılana kadar eş zamanlı olarak farklı bir hareketin güncelleme yapmasına izin verilmez.

Yanıt Açıklaması: Riskleri telafi edebilmek için veritabanlarının yedeklenmeleri gerekir. Veritabanları ve veriler sıklıkla şu risklerle karşı karşıyadırlar: - Donanım / altyapı arızaları nedeni ile oluşabilecek veri bütünlüğünün bozulması hâlleri - Veritabanına ya da üzerinde çalıştığı sistemlere müdahale eden kullanıcıların yanlış işlemleri nedeni ile oluşabilecek kayıplar ya da veri bütünlüğünün bozulması hâlleri - Yasal nedenlerle herhangi bir verinin eski hâlinin talep edilmesi, Ayrıca veritabanları, geliştirme ve test ekiplerinin güncel veritabanı şemasına kolay ulaşabilmeleri, (belli şartlar altında) geliştirmelerini gerçek veri ile test edebilmeleri için de yedeklenir. Açıklamadan da anlaşılacağı üzere II. numarada verilen durum çeldirici olarak verilmiştir. Diğer durumlar yedekleme için riskleri ortaya koymaktadır.

Yanıt Açıklaması: Büyük veri üzerinde sorgu yapılması gerektiği durumlar, NoSQL kullanmak için en geçerli sebep olabilecek durumdur.