İşletim Sistemleri

Yanıt Açıklaması: İşletim sistemlerinin tarihi gelişimi incelendiğinde öncelikle basit yapılı yekpare sistemler in geliştirildiği görülmektedir. Bu sistemlerde gözlemlenen sorunlar nedeniyle işlevlerin daha kesin tanımlandığı katmanlı sistemlere geçilmiştir. İşletim sistemlerinde güncel eğilimin güvenlik ve performansı birleştiren hibrit sistemlere doğru geliştiği gözlenmektedir. Bu yaklaşımlara ek olarak Modüler ve Mikro çekirdek yaklaşımları bulunmaktadır. Modüler yaklaşım eklenebilir çekirdek modülleri kullanılmasını öngörürken, Mikro çekirdek fikri UNIX çekirdeğinin süreç içerisinde yönetilmesi zor bir yapı hâline gelmesinden hareketle ortaya konmuştur.

Yanıt Açıklaması: Yukarıda verilen tanım "kilitlenme" tanımıdır.

Yanıt Açıklaması: Bilgisayarda işlenen kodlar, kullanıcı uygulamalarının kodları ve işletim sistemi kodları olmak üzere sınıflanmaktadır. Donanımsal düzeyde bu ayrımı yapmak için mod biti kullanılmaktadır. İşletim sistemi kodlarında mod biti çekirdek moduna (0), kullanıcı uygulaması kodlarında ise kullanıcı moduna (1) alınmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Bu durumda her üç iş parçacığı da herhangi bir iş yapamayacak ve kilitlenme durumu ortaya çıkacaktır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Buna göre doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Tek parça çekirdek mimarisinde genel bir yapı yoktur ancak çekirdek yapısı büyüktür. Çekirdeğin büyük olmasına karşın her tür fonksiyonu içerdiği için genelde hızlıdır.

Yanıt Açıklaması: Yazmaç (register): Merkezi işlem birimlerinin içinde yer alan küçük boyutlu ve çok hızlı erişilebilen bir bellek türüdür.

Yanıt Açıklaması: Apple MAC OS işletim sistemi kendisinin HFS adlı dosya sisteminin geliştirilmiş hâli olan HFS+ dosya sistemini kullanmaktadır. HFS+, Mac bilgisayarlar, iPhone, iPod veApple X Server’larda kullanılmaktadır. Buna göre doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kesme isteği (IRQ), donanımların MİB’de çalıştırdığı programı geçici olarak durdurarak bunun yerine kendilerinin ihtiyaç duyduğu işlemleri önce yapmalarını belirttikleri sinyaldir.Yukarıda bahsi geçen kesme istekleri (IRQ: Interrupt Request), çeşitli donanımlar tarafından MİB’de çalıştırdığı programı geçici olarak durdurarak bunun yerine kesme işleyici programını çalıştırması sinyalidir. Donanım kesmeleri bir modemden veri alma, klavyede bir tuşa basma veya fareyi hareket ettirme gibi bir olayın gerçekleştirilmesi için kullanılır.

Yanıt Açıklaması: Kesme istekleri, normal yürütüm sırasını değiştirmek ve gereksinim duyulan başka bir işi varsa onu yerine getirmek için kullanılan programlardır. Bunlar, işlemcinin etkinliğini artırır, bir G/Ç işlemi yapılırken işlemcinin diğer komutları yürütmesine olanak verir ve sonradan çalıştırılmak üzere bir sürecin geçici olarak durdurulmasına sağlarlar.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bir sistem yazılımı olan işletim sistemlerinin sorumlulukları hakkında aşağıdakiler söylenebilir: • ana belleği yönetmek • bellek hafızasına atılan ve işlemci tarafından işlenen işlemlerin görüntüsünü sağlamak • bilgisayar donanımının doğrudan denetimini yapmak, • bilgisayar donanımının yönetimini sağlamak • bilgisayar sisteminin güvenliği ve kontrolünü sağlamak • bilgisayarın açılışı sırasında belleğe yüklenen diğer yazılımların çalışmasını sağlamak • bütün diğer yazılımların belleğe, girdi/çıktı aygıtlarına ve kütük sistemine erişimini sağlamak • giriş/çıkışları kontrol etmek • harici kayıt cihazlarını yönetmek • merkezi işlem birimini farklı işlere yönlendirmek ve yönetmek • temel sistem işlemlerini ve uygulama yazılımlarını çalıştırmak

Yanıt Açıklaması: Şekilden de görülebildiği üzere; Bellek, Kontrol Birimi, Aritmetik ve Mantık Birimi, Giriş/Çıkış Birimleri ve bileşenler arasındaki oklarla gösterilen Veri Yolu mimarinin anabileşenlerini oluşturur. Yazmaç ise; MİB içinde yer alan küçük boyutlu, hızlı erişilebilen bellek türü olup ana bileşen değildir. Buna göre doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Aygıt yönetiminin ikiye ayrılması ile bilgisayara yeni bir donanım eklemek çok kolay hâle gelmiştir.

Yanıt Açıklaması: Bir yönergenin bilgisayar sistemindeki yaşam döngüsü şu şekilde özetlenebilir. Başlangıçta kontrol, işletim sisteminin elindedir ve yönergeler çekirdek modunda işletilmektedir. Kontrol, kullanıcı programlarına devredildiğinde işlemci kullanıcı moduna geçirilir (a). Kullanıcı, uygulamaları özel izin gerektiren işlemler için sistem çağrılarını kullanır. Sistem çağrıları sayesinde çekirdek kullanıcı programları adına işlem yapabilmektedir. Sistem çağrıları kullanılan işlemcinin yapısına bağlı olarak birden fazla yöntemle oluşturulabilir. Fakat bu yöntemlerin tümü, süreçlerin, işletim sisteminden istek yapmaları için kullanılır. Bir sistem çağrısı genellikle bir kesme vektöründeki yakalama halindedir. Sistem çağrıları, çalıştırıldıklarında, genellikle donanım tarafından uygulama kesmesi olarak ele alınırlar. Kontrol, kesme vektörü yoluyla işletim sistemine geçer ve çekirdek moduna geçilir (b). Sistem çağrısı servisi işletim sistemlerinin bir parçasıdır. Çekirdek, kesmedeki parametreleri inceleyerek ne tür bir sistem çağrısı gerçekleştirildiğine karar verir. Çekirdek, bu parametrelerin doğruluğunu ve geçerliğini kontrol ettikten sonra isteği isleme koyar. İşlem sonucu gerekli yerlere ulaştırıldıktan sonra (ör. okunan veri belleğe yazıldıktan sonra) sistem kontrolü kullanıcı uygulamasına devredilir (c).

Yanıt Açıklaması: Bir işletim sisteminin kalbi olan çekirdek, programların çalışması ve makinenin donanımına güvenli ulaşımını sağlamaktan sorumlu bir yazılımdır. Çok sayıda program varken kaynaklar sınırlıdır. Bu nedenle çekirdek, bir programın ne kadar süre ve ne zaman çalıştırılacağına karar verir.

Yanıt Açıklaması: Birçok işletim sistemi; işlem, iş parçacığı (thread) ve kaynak yönetimini birlikte ele almaktadır. Bir işlem (process) bir veya birden fazla iş parçacığından oluşan ve hard diskte kurulmuş olan bir programın çalışması ile ana bellekte oluşan programın aktif bir örneğidir. Bir program hard diskte muhafaza edilir ve bilgisayar kapansa da burada yer alır. Oysa işlem ana bellekte depolanır ve bilgisayar kapatıldığında yok olur. Birden fazla işlem tek bir program ile de ilişkili olabilir. Örneğin, kelime işlem programı olan Word, hard diske kurulmuştur ve açılmadığı sürece pasif hâldedir. Hard diskteki bilgiler, bilgisayar kapansa da kaybolmaz. Eğer Word programı kullanıcı tarafından çalıştırılırsa bu durumda bu programın bir kopyası ana belleğe alınır ve bu çalışan örneğe işlem denir. Kullanıcı aynı programı birden fazla da açabilir; bu durumda birden fazla Word işlemi olacaktır. Bilgisayar kapatıldığında ise hard diskteki Word programı muhafaza edilirken ana bellekteki Word işlemleri muhafaza edilmeyecektir. İş parçacığı ise bilgisayarda en düşük kaynağa ihtiyaç duyan bir işlemin parçasıdır. İş parçacığı, işleme ayrılmış bellek alanını kullanır. Word örneğinde çalışan bir Word sayfasında resim ekleme, yazının fontunu veya özellikleri değiştirme gibi işler birer iş parçacığı örneği olabilir. Bir işlemde bir iş parçacığı olabileceği gibi birden fazla da iş parçacığı olabilir.

Yanıt Açıklaması: Kullanıcı deneyimini iyileştirme faaliyeti Sistem desteği kapsamında değildir.

Yanıt Açıklaması: Üretildikten sonra bilgisayara yüklenen işletim sistemi, istenildiği zaman silinebilir ve aynı veya farklı bir işletim sistemi bilgisayara yeniden yüklenebilir. Diğer maddeler doğrudur.

Yanıt Açıklaması: Mikro Program (Rom) donanımdır.