İşletim Sistemleri

Yanıt Açıklaması: Bellek: Sistemde yürütülecek program (ör. hesap makinesı) ve bu programın yürütülmesi için kullanılacak verilerin (ör. bölen ve bölünen) tutulması için bellek kullanılır. Günümüz modern bilgisayarlarında bu belleğe, ana bellek (RAM) denmektedir.

Yanıt Açıklaması: MİB’in çevre aygıtları ve ses kartı, ethernet kartı gibi devre kartlarıyla iletişim kurmak ve bu aygıtları birbirinden ayırt edebilmek için kullandığı Giriş/Çıkış(Input/Output) adresleri vardır. Bunlara, donanım adresleri veya port adresleri denir.  Her kartın mikroişlemci ile haberleşmesi için farklı bir I/O adresi vardır. Giriş/Çıkış(G/Ç, Input/Output, I/O),bilgi işlem dizgesinin değişik fonksiyonel birimleri (alt sistemleri) arasındaki iletişimi veya bu arayüzlere doğrudan bilgi sinyallerini göndermeyi sağlar. Buna göre doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bellekteki herhangi bir işlemi başka bir yere aktarabilmelidir. Birden fazla işlem veya kullanıcı olduğunda bir kullanıcının diğer kullanıcının alanlarına girmesini önlemelidir. Kullanıcılar arası kaynak paylaşımını sağlamalıdır. Belleğin mantıksal alanlara bölünmesini sağlayarak bilgiye erişimi kolaylaştırmalıdır. Belleğin yetmediği durumlarda fiziksel başka bellek alanlarını yani hard diskleri, kullanabilmelidir.

Yanıt Açıklaması: Gömülü İşletim Sistemlerinde boyut, bellek ve güç harcama kısıtlamaları vardır. Bu sistemler, ayrıca, özel amaçlı işlevleri içerirler. Gömülü İşletim Sistemleri televizyon, mikrodalga fırın, çamaşır makinesi ve cep telefonları için geliştirilmiş sistemlerdir. PalmOS, WindowsCE, Symbian OS işletim sistemleri de gömülü sistemlerdir. Buna göre doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: iOS işletim sisteminin yapısında medya servisleri: Grafik teknolojileri, Ses teknolojileri, Video teknolojileri ve AirPlay yer alır.

Yanıt Açıklaması: Çoklu Görev İşletim Sistemlerinde kullanıcılar, sistemde eş zamanlı olarak birden fazla işlem çalıştırabilirler. Bu, bir işlem başlatıldıktan sonra o işlem çalışmaya devam ederken başka bir işlem de başlatılabilir anlamına gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: Bir işletim sisteminin dört temel işlevi vardır: • Dosya ve Klasör Yönetimi • Uygulamaların Yönetimi • Yardımcı Programları Destekleme • Bilgisayar Donanımını Kontrol Etme Uygulama yönetiminde; Kullanıcı bir program çalıştırmak istediğinde işletim sistemi uygulamanın yerini sabit diskten tespit eder ve uygulamayı RAM’e yükler. Bu işlem, etkileşimli işlem olarak adlandırılır. Etkileşimli işlem; kullanıcılara uygulamaları dinamik biçimde yönetme, çalıştırılan programların sonuçlarını doğrudan elde etme ve her an müdahale edebilme olanağı sağlayan çalışma türüdür. Bu çalışma türünde kullanıcılar, bir işin çalışma süreci boyunca işe ekran ve klavye aracılığıyla her an müdahale edebilirler. Kısacası etkileşimli işlem, ekran başındaki kullanıcının bilgisayara bir komut vermesi ve o komuta bilgisayardan yanıt alması sürecidir. Buna göre doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Semafor üzerine sadece iki işlem yapılarak değeri değiştirilir. Semaforun değeri sinyal işlemi ile 1 artarken, bekleme işlemi ile 1 azalır.

Yanıt Açıklaması: İşletim sisteminin en alt katmanı çekirdektir. Çekirdek, tüm işletim sistemindeki kaynakların (bellek, zaman, işlemci) paylaşılmasından ve düzenlenmesinden sorumludur. Çoklu görev, süreç kontrolü, hata yakalama ve kesme yönetimi gibi işlemlerin tümü çekirdek tarafından gerçekleştirilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Android işletim sisteminin yapısında Linux çekirdeğinde: Ekran sürücüsü Kamera sürücüsü WiFi sürücüsü Güç yönetimi Ses sürücüsü Süreç yönetimi Bağlayıcı sürücüler Bellek yönetimi Bluetooth sürücüsü Flash bellek sürücüsü yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: EPROM bellek (Electronically Erasable Programmable Read-Only Memory), küçük boyuttaki verileri kalıcı olarak saklamak için bilgisayar veya diğer cihazlarda kullanılan bir yongadır. Boyutu daha büyük olan sabit verileri saklamak içinse flaş bellek gibi daha ekonomik yöntemler kullanılır. EEPROM belleğin, elektrikle yazılıp silinme özelliği vardır.

Yanıt Açıklaması: Von-Neumann mimarisinde yer alan birimler ve görevleri; Bellek: Sistemde yürütülecek program (ör. hesap makinesı) ve bu programın yürütülmesi için kullanılacak verilerin (ör. bölen ve bölünen) tutulması için bellek kullanılır. Günümüz modern bilgisayarlarında bu belleğe, ana bellek (RAM) denmektedir. Kontrol Birimi: Kontrol biriminin görevi, program yönergelerine göre sistemdeki veri akışını kontrol etmektir. Program yönergeleri ve verilerin belleğe gönderilmesi ve bellekten getirilmesi, yönergelerdeki işlemlerin aritmetik mantık birimine gönderilmesi ve sonuçlarının getirilmesi gibi işlemlerin tümü kontrol birimi tarafından gerçekleştirilmektedir. Bu süreçlerde ortaya çıkan ara değerlerin tutulması için işlemci yazmaçları kullanılmaktadır. Aritmetik ve Mantık Birimi: Bu birim, veriler üzerinde işlem yapılmasından sorumludur. Toplama, çıkarma gibi aritmetik işlemlerin yanında, değerlerin karşılaştırılmasını içeren büyüktür, küçüktür gibi mantıksal işlemler bu birimde gerçekleştirilmektedir. Giriş/Çıkış Birimleri: Giriş/Çıkış birimleri kullanıcı ile sistem arasındaki etkileşime olanak vermektedir. Kullanıcı girdileri (ör. klavyeden girilen rakamlar) sistemdeki yazmaçlarda tutularak gerektiğinde programın işletilmesinde kullanılmaktadır. Veri Yolu: Bileşenler arasındaki oklar da bu sistemin bir parçasıdır. Veri yolu sayesinde, sistem bileşenleri arasında iletişim sağlanmaktadır. Buna göre doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Linux, UNIX benzeri yapısıyla sadece mini bilgisayarlara değil; aynı zamanda süper bilgisayarlara da destek vermektedir. 21. yüzyılda,dünyanın on süper bilgisayarı Linux işletim sisteminden yararlanmaktadır. Öte yandan Lunix, açık kaynaklı ve ücretsiz olması nedeniyle, kullanıcılar arasında da oldukça popüler hale gelmiş ve netbooklarda da önemli bir pay edinmiştir.

Yanıt Açıklaması: 1965-1979 yılları arasında, III. Nesil İşletim Sistemi döneminde hem mühendislik ve bilimsel işlerde kullanılan bilgisayarlar hem de bankacılık ve sigortacılık şirketleri gibi ticari kuruluşlar tarafından kullanılan bilgisayarlar üretildi. Bu dönemde bilgisayarların mimari yapıları değişti ve transistörlerin yerini entegre devreler aldı. Bu dönemde Çoklu Programlama (multiprogramming) tekniği geliştirildi ve böylece aynı anda birden fazla program çalıştırılabilmeye başlandı. Bu sistemlerde, MİB zamanlaması (scheduling), bellek yönetimi gibi işlemler sistem tarafından yapılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Aygıt yönetiminin aygıt bağımlı ve aygıt bağımsız olmak üzere iki birimi bulunmaktadır. Aygıt bağımlı olan birime aygıt sürücüsü de denilmektedir. İşletim sisteminin her bir aygıt için kullandığı ayrı bir sürücü vardır. Örneğin web kamerası için ayrı bir sürücü kullanırken, klavye için ayrı bir sürücü kullanmaktadır. Aygıt yönetiminin bağımsız olan birimi ise aygıt bağımlı birimin yürütüleceği yazılım ortamını temsil etmektedir. Örneğin aygıt bağımsız alan, sistem çağrı arayüzündeki çağrıları aygıt sürücüsüne iletmektedir. Aygıt bağımsız birim, işletim sisteminin temel aygıt yönetimi içerisinde yer almakta, işletim sisteminin yazılımı içerisinde gelmektedir. Aygıt bağımlı birim yani sürücü ise aygıtlar ile yüklenmekte ve aygıt bağımsız birim sayesinde işletim sistemi ile çalışarak giriş ve çıkış işlemleri yapabilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Hata tespiti: MİB (Merkezi İşlem Birimi), bellek, G/Ç aygıtları veya kullanıcı programlarındaki hataları tespit ederek bilgisayarın doğru çalışmasını sağlar.

Yanıt Açıklaması: Sayfalamada boş olan çerçevelerin listesi tutulur. Bir işlem çalıştırıldığında, işlemin kullanmak istediği kadar sayfa sayısına göre fiziksel bellekte gerekli sayıda çerçeve ayrılmaktadır. İlk sayfa ayrılan bir çerçeveye yerleştirilir ve bu çerçevenin numarası sayfa tablosuna konulur; diğer bir sayfa bir çerçeveye yerleştirildiğinde o çerçevenin numarası da sayfa tablosuna işlenmektedir. Burada en önemli sorun sayfa tablosunda çerçeve adresini ararken kaybedilen süredir. Bunu önlemek için özel, küçük ve hızlı bir arabellek olanTLB(Translation look-aside buffer) kullanılmaktadır. Bu hızlı bir bellek alanıdır. Burada bir anahtar ve değer bulunmaktadır. Bulunmak istenen bilgi için tüm anahtarlara aynı anda hızlı bir biçimde bakılmaktadır. TLB sayfa tablosu ile birlikte kullanılmaktadır. TLB sayfa tablosunun sadece bir kısmını kapsamaktadır

Yanıt Açıklaması: 2015’li yıllara gelindiğinde, kuantum bilgisayarlar ve kuantum işletim  istemlerinin daha geniş kitlelerin kullanımına sunulması gündeme gelmiştir. Bu açıdan bakıldığında, kuantum işletim sistemlerinin beşinci nesil işletim sistemleri çağını başlattığı söylenebilir.

Yanıt Açıklaması: Bir işletim sistemi faklı kullanıcıların uygulama programlarını ve donanım kaynaklarını kullanımını hem kontrol eder hem de birlikte uyumlu bir şekilde çalışmalarını düzenler. Bu açıdan ele alındığında işletim sistemi, bilgisayar kaynaklarının dağıtımında karşılaşılabilecek temel sorunların çözümlerini de geliştirir: • Ana işlem biriminin zamana göre paylaşımının yönetimi • Belleğin yönetimi • Disk alanının yönetimi • Giriş/Çıkış aygıtlarının yönetimi

Yanıt Açıklaması: İşletim sisteminin en alt katmanı çekirdektir. Çekirdek, tüm işletim sistemindeki kaynakların (bellek, zaman, işlemci) paylaşılmasından ve düzenlenmesinden sorumludur. Çoklu görev, süreç kontrolü, hata yakalama ve kesme yönetimi gibi işlemlerin tümü çekirdek tarafından gerçekleştirilmektedir. Kullanıcının işletim sistemi ile etkileşime girmesine olanak sağlayan katman ise Kullanıcı Arayüzü katmanıdır. Gruplama yapıldığında dışarıda kalan işlem A seçeneğinde verilen "Kullanıcı ve sistem etkileşimi" sürecidir. Buna göre doğru cevap A seçeneğidir.