Restorasyon ve Koruma İlkeleri

Yanıt Açıklaması: Zemin dayanımı­nın düşük olması, homojen olmaması ya da zaman içinde yakın çevredeki zemin yapısının değişimi gibi nedenler, üst yapıda farklı oturma nedeniyle çatlaklar ve ayrılmalara sebep olabilir. Zeminin homojen olmaması ilk yapımdaki durumdan kaynaklanabileceği gibi sonradan oluşan nedenlerle (maden ocakları üzerindeki alanlar, yükselen-alçalan yeraltı suları nedeniyle eriyen kireç taşlarının oluşturdu­ğu zemin boşlukları, çevrede açılan daha derin temel çukurları nedeniyle zemin suyunun yer değiştirmesi gibi) zeminde kısmi boşluklar ve çökmeler oluşturarak üst yapıyı olumsuz etkilemekte ve zaman içinde sorun yaratabilmektedir. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Venedik Tüzüğü sonrasında, koruma kavramına ve yöntemlerine ilişkin değişimi de gösteren bazı örnekler aşağıda  yer almaktadır: Lahey Sözleşmesi, Dünya Kültürel ve Doğal Mirasın Korunması Sözleşmesi, Doğal Peyzajların Korunması İçin Oluşturulan Belirleme ve Değerlendirme Kartına İlişkin Tavsiye Kararı, Floransa Tüzüğü, Washington Tüzüğü, Avrupa’daki Endüstriyel, Teknik ve İnşaat Mühendisliği Mirasının Korunması ve Muhafazası Hakkındaki Tavsiye Kararı Arkeolojik Mirasın Korunması ve Yönetimi Tüzüğü Yirminci Yüzyıl Mimari Mirasının Korunması Hakkında Tavsiye Kararı Anıtların, Yapı Topluluklarının ve Sitlerin Korunması Çerçevesinde Eğitim ve Mesleki Eğitime Yönelik Kılavuzlar Nara Özgünlük Belgesi Somut olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi Yeni Bir Uluslararası Araç: Tarihi Kentsel Peyzajlar İçin UNESCO Tavsiye Metni Yukarıda ifade edilen sözleşmeler, tüzükler ve tavsiye kararları içerisinde Londra Sözleşmesi yer almamaktadır.

Yanıt Açıklaması: İki savaş arasındaki dönemde geliştirilen bu ortak politika arayışı II. Dünya Savaşı ile birlikte ileriki tarihlere bırakılmıştır. Savaş sonrası ilk çabaların 1954 tarihli UNESCO Sözleşmesi ile yeniden başladığını görmekteyiz. Birleşmiş Milletler Örgütünden bir yıl sonra 1946 da kurulan UNESCO’nun 1954 tarihli bu sözleşmesinde “kültürel varlık” kavramının geliştirilmesi ile birlikte, çok geniş bir tanımının da yapıldığını görmekteyiz.

Yanıt Açıklaması: Türlü kesimleri ve ögeleri arasında belirli toplumsal yasalara bağlı ilişkiler bulunan kentin iç örgütlenme biçimi kentsel yapıdır.

Yanıt Açıklaması: Koruma kavramı olgunlaşmadan önce eski eserleri korumak için onların belgelenmesi, taklit edilmesi, restorasyonlarının yapılması gibi koruma pratiğine ilişkin eylemler ortaya çıkmıştır. Bu konudaki önemli girşimlerden biri, Yunan ve Roma mirasını anlamak amacı ile 1542 yılında Vitruvius Akademisi’nin kurulmasıdır. Romalı yazar, mimar, mühendis Vitrivius’un (D.MO¨ 80-70, O¨ MS 15) başarılı bir mimarlık için tanımlamalarını içeren Mimarlık U¨zerine 10 Kitap adlı eseri, bu akademideki eğitimin ana noktasını  oluşturmuştur.

Yanıt Açıklaması: Estetik değer, kültürel mirasın izleyen üzerinde yarattığı yargı gücü olarak tanımlanabilir. Estetik beğeni, toplumsal yaşamda edinilen, güzelle çirkini ayırt edebilme yeteneğidir. Bu nedenle de çoğu kez estetik değer objektif olmaktan uzaklaşarak sübjektifleşebilir. O¨rneğin, eski bir Anadolu, Ortaçağ kentinin, köhneleşmiş geleneksel çarşı dokusu, halkın, turistlerin vb. izleyenlerin gözünde estetik değer taşımayabilir. Ancak aynı yer, tarihsel kentlerle ilgili entelektüeller, aydınlar, edebiyatçılar, sanatcılar, mimarlar, şehir plancıları, mimarlık tarihçileri, sanat tarihçileri vb. gruplar ya da uzmanlar bakımından son derece yüksük estetik değere sahip bulunabilir.

Yanıt Açıklaması: Büyük Teoderik’indünyanın yedi harikası üzerine söyledikleri tarihsel miras üzerine yapılan ilk açıklamalar olarak kabul edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Avrupa Konseyi tarafından Avrupa Mimari Miras Yılı nedeniyle 1975 yılında düzenlenen kongre sonunda yayınlanan Amsterdam Deklerasyonu ile bütünsel/bütünleşik koruma kavramı üzerinde durulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde 1983 tarihli 2863 sayılı yasa Kültür Ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yasasıdır.

Yanıt Açıklaması: Yapının terkedilmesi hariç diğer etkenler anıtın taşıyıcı sistemini doğrudan etkileyen yapının yeri ve konumuyla ilgili iç etkenlerdendir.

Yanıt Açıklaması: Restorasyon Tüzüğü Madde 2: "Sanatsal nedenler veya mimari bütünlük sağlama kaygısından kaynaklanan restorasyon sorunları tarihi ilke ve ölçütlerle sıkı sıkıya bağlıdır; bir anıtın bütünlenmesi birtakım varsayımlara değil, anıtın sağladığı kesin verilere ve büyük ölçüde anıtın özgün öğelerine dayandığı takdirde gündeme gelebilir." Diğer şıklar Venedik Tüzüğü maddeleridir. Doğru yanıt C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Nem oranının al­çalıp yükselmesi, özellikle iç mekânlardaki yapı elemanları ve bezemelerde ahşap, renkli ve boyalı dokuma, kâğıt ve deri gibi organik malzeme üzerinde olumsuz etki yapar. Yüksek nem metallerde de korozyona neden olur (Guichen, 1987: 9). Ayrıca, zemine oturan ahşap döşemelerde de iyi havalandırma yapılmamış ise zemindeki nemden dolayı ahşap malzemede mantar ve canlı orga­nizmaların oluşumu önlenemez. Tüm seçenekler doğru olduğundan Doğru cevap A’dir

Yanıt Açıklaması: Violllet Le Duc “...teori olarak her yapının veya yapı kısmının kendi stilinde onarılması, tamamlanması gerekliliğini ...” sa- vunmuştur (Erder, 1975: 149). Onun bu yaklaşımı stilistik restorasyon (stylistic restoration) olarak adlandırılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Kırdan kente olan denetimsiz göç, her iki ortama da ait olmayan farklı yaşam alanları ile kültürler yaratmakta, bu süreç kentte fiziksel, sosyal ve kültürel bozulmalara neden olmaktadır. Bağlamında ise kentsel bütünleşme ve sosyal ilişkiler güçleşmekte, giderek kentliler arasında ortak bir kent kültürü oluşamamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Koruma alanı en geniş kentlerden biri olan Poitiers eski bir Roma kenti olarak sanat ve tarih kenti olarak tanımlanır. Kent pek çok başka kentte olduğu gibi çok sayıda kilise ve manastıra sahip olması nedeniyle çan kuleleri ile anılmaktadır. Ayrıca seksene yakın tescilli tarihi eseri ile Poitiers kent merkezi oldukça önemli koruma alanı olarak kabul edilir.

Yanıt Açıklaması: Kentsel yapı, “türlü kesimleri ve ögeleri arasında belirli toplumsal yasalara bağlı ilişkiler bulunan kentin iç örgütlenme biçimi”, kentsel alan ise, “genellikle bir kent yönetimi biriminin sınırları içinde kalmakla birlikte, kimi kez ondan daha geniş olan ve kırsal niteliğini yitirmiş ya da yitirmek üzere bulunan yöre kentleri de (banliyö) kapsayan alan” olarak tanımlanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Koruma politikaları açısından bir kırılma dönemi olarak ortaya çıkan ve 1960’lı yılları kapsayan bu ikinci dönem alan odaklı koruma politikalarının koruma uygulamalarına hakim olduğu bir dönem olarak tanımlanabilir.

Yanıt Açıklaması: Tarihi eserlerde tarihsel belge değeri olmayan ve özgünlüğünü bozan eklerin kaldırılması işlemine ayıklama adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Guiseppe Campos Venuti ve Pierluigi Cervellati tarafından Bologna kent merkezi ile ilgili olarak hazırlanan koruma planı bütünleşik koruma kavramının ilk uygulamalarından biridir.