Restorasyon ve Koruma İlkeleri

Yanıt Açıklaması: 18. Yüzyılkültür varlıklarını korumaya yönelik çabaların güçlendiği asıl dönem olarak ifade edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: 1794’de hemen devrimin birkaç yıl sonrasında Fransız Rahip (Henri) Gregoire eski yapıların korunması ile ilgili olarak; “ ... Eski yapılar bir nevi madalyalardır, kendi bütünsellikleri içinde korunmalı, ..... Belgelerin eşitlik ve özgürlük ilkelerinin aksine bir durumu belirtmediği Orta çağa ve modern zamanlara gelindiğinde, onlar [belgeler] da ... tarihin farklı dönemlerini belirlediklerinden ... mutlaka korunmalılar, onları tahrip etmek bir kayıp olur, onları tercüme etmek bir anlamda tarihe aykırılık olur, bu onları işlevsiz ve gerekçesiz olarak doğallıklarından arındırmak olur ve siz hiç kuşku yok ki [eski eserleri koruyarak] bizi onursuzlaştırarak zayıflatmak isteyen karşıdevrimci barbarlığı bastıracaksınız.” demektedir.

Yanıt Açıklaması: A, B, C ve D seçeneklerindeki ifadeler anıtlarda bitkisel ve canlı organizmalar kaynaklı bozulmalara örnek olarak verilebilir. Ancak E seçeneğindeki ifade iklimsel nedenlerde bozulma nedenlerinden biridir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Alan çalışması, taşınmazın kendisinde ve çevresinde olmak üzere iki biçimde gerçekleştirilir. Öncelikle taşınmaz için rölöve çalışması yapılır. Rölöve, bir taşınmazın, planlar, kesitler, görünüşler aracılığı ile mevcut niceliksel özelliklerinin yeniden çizilmesidir.

Yanıt Açıklaması: Kültür varlıklarının korunması kavramı uygarlık tarihinin başlangıcına kadar uzanmakta, ancak 18. yüzyıl korumaya yönelik çabaların güçlendiği asıl dönem olarak kendini ifade etmektedir. Avrupa’da Helen ve Roma eserlerine karşı uyanan ilginin etkisi ile bazı yasal düzenlemelerle korumanın ilk adımları atılmış, restorasyon çalışmaları ile de 19. yüzyılda Fransa bu konuda lider ülke konumuna gelmiştir.

Yanıt Açıklaması: 1964 Venedik tüzüğünden 1976’daki Nairobi tavsiye kararına kadarki dönemde sırası ile 1968 ve 1972 tarihli UNESCO tavsiye kararları ile 1970 tarihli Kültür Varlıklarının Kanunsuz İthal, İhraç ve Mülkiyet Transferinin Önlenmesi ve Yasaklanması için Alınacak Tedbirler ile ilgili Paris Sözleşmesi, 1972 tarihli UNESCO Dünya Mirası Sözleşmesi ve ekleri, 1975 tarihli Avrupa Konseyi tarafından düzenlenen Avrupa Mimari Miras Tüzüğü ve yine aynı yıl içindeki Amsterdam Deklarasyonu ile 1976 tarihli ve ICOMOS kaynaklı Kültürel Turizm Tüzüğü önemli kilometre taşları olarak karşımıza çıkmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Bu bölgeler doğal sit alanları oldukları için kültürel peyzaj alanları olarak değerlendirilir.

Yanıt Açıklaması: Kentlerin merkezinde yer alan tarihi çevreler ve anıtlar çeşitli bayındırlık hareketlerinin baskısı altında kalabilir. Bunlar, yol genişletme çalışmaları, baraj yapımı, hidroelektrik santrallerinin yapımı gibi çalışmalar olabilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Doğal etkenler anıtların bozulmasına neden olurlar. Uzun süreler doğanın yıpratıcı etkisi altında bulunan anıtlarda malzeme ya da mimari elemanlarda hasar oluşması kaçınılmazdır. Değişen iklim koşullarında ısı ve nem dengesinin değişmesi, uzun süreli yağışlara ve don etkisine maruz kalmak, anıtların malzemelerinde ve taşıyıcı sistem elemanlarında kayıplara sebep olurlar. Yanlış onarımla malzemenin doğasının değiştirilmesi doğal etkenlerin verdiği hasarı arttırıcı etmenler arasındadır. Ancak doğrudan doğal etkenler içerisinde yer almaz.

Yanıt Açıklaması: Beşinci Dönem: 1990’lardan günümüze tarihsel merkezlerden tarihsel kentlere olmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Yunan ve Roma mirasını anlamak için 1542 yılında kurulan akademi Vitrivius Akademisidir.

Yanıt Açıklaması: 1996’daki İstanbul Habitat II toplantısında kentsel koruma sürecinde yerel yönetimlerin daha etkin olmalaı gerektiği belirtilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Kentsel kültürel ve ekonomik yenileme stratejileri ve politikaların yardımıyla oluşturulan kent planları ile tarihi kentler kaybettikleri kimliklerine yeniden kavuşmayı hedeflemektedir. Bu nedenle Roma, Granada, Bruges ve Rotterdam örnek kentlerdir.

Yanıt Açıklaması: Yeni yaklaşımların ilk sonuçları Bologna ve Assisi kent merkezlerinde görülür.

Yanıt Açıklaması: Viollet Le Duc ve John Ruskin’in birbirinin zıttı olarak öne sürdüğü yaklaşımlardan sonra Camillo Boito’nun restorasyon anlayışı bu çerçevede şekillenmiştir.  Bu ilkeler daha sonra 1931 tarihli Restorasyon Tüzüğünde geliştirilmiş ve yasal hale gelmiştir.

Yanıt Açıklaması: Anıtlar dış hava şartlarında yüzyıllar boyu kaldıkları için hava şartlarının ve doğal ortamın aşındırıcı etkilerine maruz kalırlar. Bu nedenle iklim koşullarının aşındırıcı etkisi, malzemenin dayanımı, koruma amaçlı çalışmaların bilinçsizce yapılması ve niteliği bozulmaya sebep olur. Anıtların mimari üslubu bu etkenler arasında yer almaz.

Yanıt Açıklaması: Nem kaynaklı bozulmalarda; uzun süre gölgede kalan cephelerde yağmur, kar etkisi sonucu yosunlanma, mantarlaşma, bitkilenme, yüksek nem etkisiyle metal yüzeylerde korozyon, dış ve iç mekan sıcaklık farkları sonucu sıvada kabarma ve dökülme görülür. Duvarlarda bulunan çatlaklar daha çok yapının strüktürel sisteminin doğal afetlerle bozulması ya da zemin hareketleri ile ilgilidir.

Yanıt Açıklaması: Kentsel koruma ile planlama birbirini destekleyen iki kavramdır. Bu kavramlar kapsam itibariyle Amsterdam Deklarasyonunda vurgulanarak işaret edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Avrupa Konseyi tarafından Avrupa Mimari Miras Yılı nedeniyle 1975 yılında bir kongre düzenlenmiştir. Bu kongrede “bütünsel/ bütünleşik”koruma kavramı üzerinde durulmuştur.

Yanıt Açıklaması: 1933 yılında yürürlüğe giren “Belediye Yapı ve Yollar Kanunu”  taşınnmaz (anıtsal) eski eserler ile imar planının buluştuğu, bir başka deyişle; plan ile koruma birlikteliğinin ilk örneğinin verildiği yasa olarak kabul edilir.