Restorasyon ve Koruma İlkeleri

Yanıt Açıklaması: Toplulukların, grupların ve kimi durumlarda bireylerin, kültürel miraslarının bir parçası olarak tanımladıkları uygulamalar, temsiller, anlatımlar, bilgiler, beceriler ve bunlara ilişkin araçlar, gereçler ve kültürel mekanlar Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından somut olmayan kültürel miras olarak kabul edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: İkinci dönem için en önemli uygulama 1962 tarihli Malraux Yasasıdır. Fransız Kültür Bakanı André Malraux adıyla anılan bu düzenleme geniş kapsamlı kentsel koruma konusundaki ilk çaba olarak kabul edilir.

Yanıt Açıklaması: Doğanın “…jeolojik ve jeomorfolojik elemanlarıyla bitki ve su elemanlarını ayrı ayrı ya da bir arada kullanarak kendi eliyle oluşturduğu veya işleyip bezediği müstesna orijinal…” yapıtlara doğal anıt adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Avrupa Konseyi tarafından Avrupa Mimari Miras Yılı nedeniyle 1975 yılında bir kongre düzenlenmiştir. Bu kongrede “bütünsel/ bütünleşik”koruma kavramı üzerinde durulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Bugün kültür ve doğa varlıklarının (çevrelerin) korunmasının ülkemizdeki tek aracı “Koruma Amaçlı İmar Planı” dır. Koruma amaçlı imar planı terimi 1970’li yıllarda Türkiye’de yeni yeni ortaya çıkan çevre koruma olgusunu yasal bir çerçeveye oturtabilme çabalarının ürünüdür.

Yanıt Açıklaması: Anıtın bulunduğu yerin coğrafyasına bağlı özellikler onun korunması ya da bozulması konusunda etkilidir. Anıtın bir deniz ya da göl kıyısı, dere yatağı ya da yamacı gibi su kaynağına yakın ya da su baskınlarına maruz kalabileceği bir konumda bulunması korunmasını güçleştirir. Yamaç sularına maruz kalan ya da su birikimine sebep olacak kot farkları bulunan yerlerdeki anıtların su ve nem etkisi ile bozulma riskleri yüksektir. Edirne’de Meriç, Amasya’da Yeşilırmak nehirlerinin taşması sırasında korunması gerekli çok sayıda anıt sular altında kalmıştır Ayrıca, yeraltı sularının sürekli alçalıp yükselmesi ile zemin toprağının sürüklenmesi ve dolayısıyla zeminde boşalmalara sebep olması da anıtı etkileyen olumsuz bir durum olarak önemlidir. Anıtların konumu gereği suya uzun süre maruz kalma, ya da yeterli hava akımının olmayışı nedeniyle uzun süreli nemli kalma durumu, önlem alınmadığı takdirde gerek yapı malzemeleri gerek yapı içindeki değerli eşya ve benzeri korunması gerekli objelerin zarar görmesine sebep olmaktadır. III Zeminde sürüklenme ile doluluklar oluşması yanlıştır. I,II,IV doğru olduğundan doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Koruma çalışmalarına başlamadan önce, yasal mevzuat araştırılır, envanter oluşturulur, çevresel çalışmalar gerçekleştirilir ve bunların ışığında restitüsyon hazırlanır. Restorasyon  ise koruma müdahalelernden birisidir.

Yanıt Açıklaması: Camillo Boito (1836-1914), doğru bir restorasyonun temel ilkelerini şu şekilde sıralamıştır: “...1) Anıtlar tüm insanlığın tarihini belgelerler. Bu nedenle onlara saygılı davranılması gerekir. Yapılacak herhangi bir değişiklik yanıltıcı sonuç ve hükümlere yol açabilir. 2) Mimari anıtlara müdahale edilmesi zorunlu olabilir; Ancak sağlamlaştırma onarımdan, onarım ise restore etmekten daha iyidir. Yenileme ve eklerden kaçınılmalıdır. 3) Eğer strüktürel aksaklıklar, güvenlik gibi nedenlerle anıta ek yapılması gerekirse, bunlar somut verilere dayandırılmalı; yapının görsel bütünlüğüne ve biçimine saygı gösterilerek, başka malzeme ve özellikte gerçekleştirilmelidir. Yapılan restorasyon tarihi bir işaret ya da rakamla belirtilmelidir.4) İlk tasarımdan sonra, değişik dönemlerde yapılan ekler anıtın bir parçası olarak kabul edilmeli; başka bir öğeyi kapatma ya da bozma gibi zararlı etkileri olmadığı takdirde korunmalıdır. 5) Restorasyon sırasında yapılan işlemler rapor, çizim ve fotoğraflarla dikkatle belgelenmelidir...” Doğru yanıt B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Koruma politikası, mimarlık mirasının toplumsal yaşamla bütünleşmesini amaçlar. Bu nedenle anıtların, ihmal, kasıtlı yıkım, düzensiz yeni yapılaşma ve aşırı trafik gibi tehlikelere karşı korumasının halkların sorumluluğunda olduğu Amsterdam Bildirgesinde belirtilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Kentsel yapı, “türlü kesimleri ve ögeleri arasında belirli toplumsal yasalara bağlı ilişkiler bulunan kentin iç örgütlenme biçimi”, kentsel alan ise, “genellikle bir kent yönetimi biriminin sınırları içinde kalmakla birlikte, kimi kez ondan daha geniş olan ve kırsal niteliğini yitirmiş ya da yitirmek üzere bulunan yöre kentleri de (banliyö) kapsayan alan” olarak tanımlanırken; kentsel yapılaşmış çevre, kent dokusu veya kentsel fizik mekân için; “bir kentin, ana yollar veya ikincil yollarla bölünmüş oturma, çalışma, alım satım, işleyiş (üretim), dinlenme yerlerini kapsayan yer bölümlerden (parsellerden), adacıklardan ve komşuluk birimlerinden oluşan toprak kullanım biçimi” tanımı yapılmaktadır. Mekân ise, “insanı çevreden belli bir ölçüde ayıran ve içinde yaşam etkinliklerini ve eylemlerini sürdürmesine elverişli toprak, hava ve sudan oluşan çevre” biçiminde tanımlanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Anıtları onarım amacıyla yapılan yanlış müdahaleler yapıların zarar görmesine sebep olabilir

Yanıt Açıklaması: Bir yerleşimin ya da anıtın terk edilmesi sosyo-politik ve ekonomik sebeplerle olabileceği gibi, baraj yapımı ve benzeri nedenlerle de olabilir. Barajların yapılması bayındırlık etkinlikleri kapsamında değerlendir ve bunun sonucunda da terk meydan gelir.

Yanıt Açıklaması: Haberleşme ve ulaşım  teknolojilerindeki gelişmelere bağlı olarak yakınlık belirleyici bir faktör olmaktan çıkmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Ayasofya (İstanbul) anıt yapı, Süleymaniye Külliyesi (İstanbul) anıt yapı gurubu, külliye, Mardin, Edirne anıt kent, Kapadokya bölgesi anıt çevre olarak değerlendirilebilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Suyun duvarlarda yaptığı kapiler hareket sonucu su ve tuzlar duvarda yükselerek yüzeye taşınır Suyun buharlaşması sonucu ise tuzlar yüzeyde kalarak bozulmaya sebep olur.

Yanıt Açıklaması: Violllet Le Duc’un her yapının veya yapı kısmının kendi stilinde onarılması, tamamlanması gerekliliği yaklaşımı stilistik restorasyon olarak adlandırılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde kültür ve tabiat varlıklarının korunmasında ülkemizde tek araç koruma amaçlı imar planıdır.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde kültürel peyzaj örneği olarak Kapadokya-Pamukkale verilebilir.

Yanıt Açıklaması: Paris Sözleşmesi 1972 tarihinde yayınlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Günümüzde koruma konusunda görev yapan Koruma Kurullarından farklı olmayan Tarihi Yapılar Kurulu, pek çok ülkede, 19. yüzyılın ilk yarısından bu yana koruma konusunda etkin bir şekilde değerlendirme, yönlendirme, izleme ve koruma ile ilgili politikalar üretme görevini sürdürmektedir.