Yaşlılarda Davranış Sorunları Ve Uyum

Yanıt Açıklaması: Hız ve doğruluğun verimliliği yaş ile azalma eğilimindedir.

Yanıt Açıklaması: Telafi etme stratejisi, aynı amaca ulaşmayı sağlayan alternatif kaynaklar ve yöntemler olduğunda kullanılmaktadır. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Kararlılık evresi: Bu evrede bireyler gerek sosyal yaşama katılım, gerekse kişisel gelişim açısından rahat edebilecekleri ve doyum sağlayabilecekleri bir düzen kurmuşlardır. Bireyler bu düzeni bir kere oluşturduktan sonra yılarca emekliliğin bu evresinde gelişimlerini devam ettirmektedirler. Kimi bireyler balayı evresinin ardından doğrudan kararlılık evresine geçmektedirler. Bu bireyler gerçekçi amaçları olan ve bu amaçlarına emeklilik öncesi dönemde hazırlanan bireylerdir. Bazıları da yeniden yönelim evresindeki çeşitli arayışların ve farklı denemelerin ardından kendilerine uygun emeklilik rolünü bularak bu evreye geçmiştir. Kararlılık evresindeki bireyler kendilerine uygun emeklilik rolü bulmayı başarmış olan ve kendi kendine yetebilen bireylerdir. Bu sayede emeklilik yaşamından da doyum almaktadırlar.

Yanıt Açıklaması: Yaşama aktif katılımla yakından ilişkili olan ve bireyin uyum bozukluğuna karşı koruyan bir diğer özellik ise Özerkliktir. Özerklik kendi kendini düzenleme, kontrol etme ve kendi yaşamı ile ilgili kritik ve önemli kararlar alabilme becerisi gibi özellikleri vurgulamaktadır. Yaşlıların yaşam kalitesi ile doğrudan ilişkili olan bağımsız olabilme, kendi yaşamını özerk biçimde sürdürebilme uyum sağlama sürecinde kritik öneme sahiptir.

Yanıt Açıklaması: Emekliliğe uyum emeklilik öncesi evre, balayı evresi, hayal kırıklığı evresi, yeniden yönelim evresi, kararlılık evresi ve sonlandırma evresi olarak adlandırılan altı evre çerçevesinde incelenmektedir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Yaşlılığa uyum süreci Seçim Yapma, Telafi Etme, Etkili ya da Fonksiyonel Kılma olmak üzere üç bileşenle açıklanmaktadır. Telafi etme, yaşlılığın getirdiği kayıplarla ve olumsuzluklarla baş edebilmek, istenen düzeyde işlevsel olabilmek için yeni ve alternatif yollar, yöntemler kullanılması ile gerçekleşleştirilmektedir. Telafi etme stratejisi, aynı amaca ulaşmayı sağlayan alternatif kaynaklar ve yöntemler olduğunda kullanılmaktadır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Sağlık Öyküsü Yaşlı kişilerin sağlık durumuyla ilgili en önemli kavramlardan birisi “sağlık öyküsü” dür. Sağlık öyküsünün içeriğinde özgeçmiş, soy geçmişi, şu anki durumu ve ilaç kullanımı ile ilgili bilgiler yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Bireylerin yaşamlarındaki ciddi ve önemli deği­şiklikler sonrasında uyum sağlaması gereken büyük değişimler Önemli Yaşam Olayları olarak adlandırıl­maktadır. Önemli yaşam olayları bireylerin yeterlilik ve kapasitelerini kullanarak baş etmeleri gereken ve bireyler üzerinde ciddi düzeyde baskı ve stres oluştu­ran olaylar ve durumlardır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Tedaviyi reddeden yaşlı ile iletişimde; • Sağlık durumu ile ilgili doğru bilgi vermek, uzmanlardan bilgi alınmasını sağlamak, • Merak ettiği sorulara yanıt vermek, • İlaca karşı olumsuz yaklaşımı varsa ilacı kullanmanın yararını ve kullanmamanın zararını anlatmak, • Sağlık personeline karşı olumsuz bir tutumu varsa düzeltmek yerinde olur. D seçeneğinde yer alan ifade "uzmanlardan bilgi alınmasını engellemek" şeklinde olduğu için yanlıştır.

Yanıt Açıklaması: 60-65 yaş arasındaki çalışanlar yaşlı çalışanlar olarak sınıflandırılmaktadırlar.

Yanıt Açıklaması: Duygu odaklı başa çıkma stratejileri genellikle stres kaynağı kontrol edilemez, değiştirilemez olarak algılandığında daha fazla tercih edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Yaşlılarda yeni şeylere karşı tepki bazen “korku” düzeyine çıkar, yeni bir şey satın almak, giymek istemezler. Yeni olan şeyleri çirkin ve kötü bulabilirler. Hatta kendilerini dış dünyadan soyutlayıp içlerine kapanabilirler. Bu uyum sorunu zamanla ilerleyerek yaşlılık bunamasının belirtilerinden biri olarak neofobi (yenilik korkusu) karşımıza çıkabilir. Yaşlının iç dünyasına kapanması ve içe dönük bir hayat sürmesi, duygulanım durumunu da bozar. Bu durum yaşlı bireyin benmerkezci davranmasına yol açabilir.

Yanıt Açıklaması: Anlamsal bellek belleğin diğer önemli bileşenlerinden biridir. Anlamsal bellek bireyin dünya hakkındaki bilgilerini içermektedir.

Yanıt Açıklaması: Zorunlu emeklilik yaşı çalışanların emeklilik kararını belirleyen temel faktör olsa da kimi bireysel farklılıklar nedeniyle herkes aynı yaşta emekli olmamaktadır. Bireylerin emeklilik kararını zorunlu emeklilik yaşının yanı sıra sağlık durumu ve ekonomik koşullar da etkilemektedir. Emeklilik kararı yaş, sağlık durumu ve ekonomik düzeyin yanı sıra iş doyumundan da etkilenmektedir.Emeklilik kararını etkileyen bir başka faktör de kariyer planıdır. Kimi zaman bireylerin emeklilik sonrası için çeşitli iş planları yaptıkları görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Uyum bozukluklarının diğer psikolojik bozukluklardan en önemli farklılığı, uyumsuz davranışların mutlaka ve mutlaka bir stres algısına dayalı davranış örüntülerini içermesidir. Birey uyum bozukluğu göstermeden önce mutlaka bir stres kaynağı ile karşı karşıya kalmakta, bu stres kaynağı ile baş etmek için verdiği işlevsel olmayan tepkiler nedeni ile uygunsuz ve kendisinden beklenmeyen biçimlerde tepki vermektedir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bireyin ortaya çıkan dengesizliği gidermek için sergilediği davranışlar sonrasında ulaştığı geçici dengelilik durumuna uyum adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Yaşlılıkta “dolaşım sistemi” nin kapasitesinde azalma, damarların esnekliğinde azalma, kan basıncında yükselme görülebilmektedir. Dolaşım sisteminde oluşan bu bozulmalar, yaşlılık döneminde kalp hastalığı, yüksek tansiyon gibi kronik hastalıkların gelişimi için risk faktörüdür. Yaşlılıkta kalbin pompalama fonksiyonunda azalma, kalp atım sayısında düşme ve kalpte büyüme görülür. Ayrıca damarlar yüksek tansiyon nedeniyle yaşlanır. Damarların yaşlanarak kanın uyguladığı yüksek basınca dayanıksız hâle gelmesi sonucu kalp krizi, felç, organ hasarı, böbrek yetmezliği, körlük görülebilir.

Yanıt Açıklaması: Depresyon, demans, çoklu damar yetmezliğine bağlı demans (inme), Alzheimer hastalığı, Parkinson hastalığı ya yaşlanma ile görülme sıklığı artan hastalıklardandır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kalp yetmezliği, koroner arter hastalıkları, hipertansiyon, diabetes mellitus ve diğer endokrin hastalıklar, gastrointestinal ve pulmoner sistemin kronik hastalıkları, kronik böbrek hastalıkları, hematolojik hastalıklar, kanser gibi hastalıklar yaşlılıkta görülebilen kronik hastalıklardandır.

Yanıt Açıklaması: Sosyoekonomik seviyesi düşük bir bölgede yaşamak yaşlıların uyumu açısından önemli bir dışsal risk faktörüdür.