Yaşlılarda Davranış Sorunları Ve Uyum

Yanıt Açıklaması: Eysenck’in araştırmalarının öncülük ettiği kişilik özellikleri bağlamının daha genişletilmiş hâli olan bir başka çalışma Costa ve McCrae tarafından gerçekleştirilmiş olup alanyazında “büyük beşli” olarak anılmaktadır. Bunlar “vicdanlılık/düşüncelilik, deneyime açıklık, dışadönüklük, yumuşak başlılık/kolay geçimlilik ve nevrotizm’dir. Vicdanlılık/ düşüncelilik, bireyin planlama, düzenleme ve görevlerini yerine getirebilme eğilimi olarak açıklanmaktadır. Deneyime açıklık içsel ve dışsal durumlara meraklı olmayla ilişkilidir. Dışadönüklük insanlardan hoşlanma, konuşkanlık ve girişkenlik eğilimiyle bağlantılıdır. Yumuşak başlılık veya kolay geçimlilik başkalarına sempati duyma ve yardım etmeye hevesli olma eğilimini yansıtmaktadır. Beş önemli kişilik özelliğinden nevrotizm ise korku, öfke üzüntü gibi olumsuz duygular yaşama eğilimi olarak tanımlanmaktadır. Doğru Cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Halk arasında kaygı olarak bilinen anksiyeteye yaşlılık döneminde sıklıkla rastlanır.

Yanıt Açıklaması: Yaşlı bireylerle çalışırken başlangıç aşamasında da sonrasında da yaşlı bireye yaklaşım, tutum ve tavırlar açısından ortaya konması gereken bazı iletişim ilkeleri bulunmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Mizaç/huy: Kişiliğin duygusal, harekete geçirici (motivasyonel), uyum sağlayıcı davranış kalıplarının yapısal çekirdeğidir. Psikolojik yapının oluşmasında bir nevi temel olarak görülebilir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Yaşlılar ruhsal sıkıntı ve bunaltı duygularını ifade etmek yerine çocukluk çağında olduğu gibi bedensel belirtiler ile ifade etmek yoluna giderler. Bu durum somatizasyon–bedenselleştirme olarak adlandırılır. Somatizasyon psikolojik sıkıntıların dil ile ifade edilmeyip bedensel belirtiler ile ifade edilme sürecidir.

Yanıt Açıklaması: Demans yaşın ilerlemesine paralel olarak artmaktadır. Demans yaygınlığı her 5 yılda ikiye katlanmaktadır; 65-69 yaşları arasında %1 yaygınlığında iken, 95-99 yaşları arasında %35’e kadar yükselmektedir. Demans birçok farklı nedenle gelişebilir. Bunlardan en bilineni ve en yaygın olanı Alzheimer hastalığıdır.

Yanıt Açıklaması: I. Ve II. İfadeler yanlış bilgilerdir.

Yanıt Açıklaması: Bilinmeyen (gizli) yas ise çoğu zaman kişinin bir yas yaşadığının çevresindekiler tarafından bilinmediği, anlaşılmadığı durumlarda yaşanan sürece denir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kişilik özellikleri bireyin olumsuz koşullar tarafından harekete geçirilecek olan olası tutum ve davranışlarının repertuarını barındırmaktadır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Ortaya çıkan değişimler sadece belleğin yapılarıyla ilişkili değildir. Bireyin kendi belleğine ilişkin olumsuz tutumları belleği etkiler. İleri yaştaki yetişkinlere bakım veren ya da onların yaşamlarında yeri olan genç yetişkinlerin onların belleklerine yönelik inanç ve beklentilerini olumsuzlayacak söylem ve tutumlardan uzak durmaları son derece önemlidir. Eğitimin ileri yaşlı bireylerin belleklerini önemli derecede etkilediği bilinmektedir. Yüksek düzeyde eğitimen sahip olan ileri yaşlı bireylerin bellek yeterlilikleri eğitim düzeyi düşük olanlardan olumlu yönde farklılaşmaktadır. Ancak düşük eğitim düzeyinde olan yaşlı yetişkinlerin sürekli olarak bilişsel etkinliklerde bulunmasının nonların episodik belleklerini geliştirdiği görülmüştür. Algısal hızda düşüş bellekte, özellikle çalışma belleğinde, meydana gelen düşüşle ilişkili olduğu düşünülmektedir. Bellekte meydana gelen bu düşüşü ya da hızını azaltmak bazı çalışmalar ile mümkündür.

Yanıt Açıklaması: Egzosistem, toplumda organize edilmiş yapı ve kurallardan oluşarak kişiyi doğrudan içine almayan türden düzeneklerdir. Birden fazla grupla ilişki içinde olup bütün gruplara aktif olarak katılmayan kişiler olabilir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Depresyon ana hatları ile kişinin yaşamdan zevk almadığı, mutsuz ve umutsuz olduğu bir duygu durum dönemini tanımlar.

Yanıt Açıklaması: Gelişim görevlerinde bireylerin genel yeterliliği

Yanıt Açıklaması: Uyum düzeyi

Yanıt Açıklaması: II ve V. ifadeler yaşlıların uyum zorluklarıyla ilgili yanlış bilgilerdir.

Yanıt Açıklaması: Kişilerin bedensel özelliklerinde, bilinçli deneyimlerinde ve sosyal davranışlarında yansımasını bulan kişilik özellikleri genel olarak tutarlılık ve kararlılık gösterir. Bir özelliğin kişilik özelliği olabilmesi için bireyi eşsiz kılacak ve başkalarından ayıracak şekilde yaygın ve uzun süreli bir biçimde bireyin hayatında ortaya çıkıyor olması gerekmektedir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kübler-Ross’un (1970) beş aşamalı yas modeli, bir yakının ölüm yoluyla kaybedilmesinin ardından yaşanan süreci beş aşamaya ayırır ve bu aşamaların özelliklerini tanımlar. Bu süreç sırasıyla inkâr (denial), kızgınlık (anger), pazarlık (bargaining), depresyon (depression) ve kabullenme (acceptance) aşamalarını içerir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Distimi, en az iki yıl süren kronik bir depresyondur. Distimi tanısı alan hastalar depresyon belirtilerini taşırlar fakat daha hafif şiddettedir: iştah azalması, uykusuzluk, enerji azlığı, kendine güvenin azalması, dikkat ve konsantrasyon güçlüğü, umutsuzluk gibi.

Yanıt Açıklaması: Olgun tip: İçinde bulunduğu durumu kabul ederek, başkalarıyla ilişkilerinde doyum arayarak, geçmişteki olumsuz yaşantıların yükünü taşımaksızın, elinden gelenin en iyisini yapmaya çalışan, yaşamdan zevk almaya çalışan yaşlı bireyleri ifade eder. Sallanan sandalyeli tip: İçinde bulunduğu durumla barışık, ilişkilerinde dengeli olmakla birlikte edilgen ve içe dönük özellikler gösterir. Sorumluluktan kurtulduğu, emekli olduğu için mutlu olan bireyleri ifade eder. Zırhlı tip: Yaşlanmanın getirdiği sorunlardan ve sonuçlarından korkar, yüzleşmekten kaçınır, duygularını kontrol altında tutmaya çalışırken kısmen rahat bir yaşlılık geçiren bireyleri ifade eder. Kızgın tip: Yaşlandığını kabulde zorlanan, kendi ve çevresiyle barışık olmayan öfkeli, ölüm korkusu içinde yaşayan bireyleri ifade eder. Kendinden nefret eden tip Yaşlanmanın sonuçlarından acı çekerek ölümü bir kurtuluş olarak gören bireyleri ifade eder.

Yanıt Açıklaması: Kübler-Ross’un beş aşamalı yas modeli sırasıyla inkâr, kızgınlık, pazarlık, depresyon ve kabullenme aşamalarını içerir. Doğru cevap A'dır.