Yaşlılarda Davranış Sorunları Ve Uyum

Yanıt Açıklaması: Toplumsal yaşamda her birey adı, cinsiyeti ve diğer kimlik bilgilerinin yanında genellikle mesleğini ya da ne iş yaptığını da söylemektedir. Buna bağlı olarak etrafımızdaki bireylerin kendilerini tanımlarken doktorum, esnafım, sanayide çalışıyorum gibi sıfatlar kullandıkları görülmektedir. Çünkü yetişkin bireyler iş ve meslekleri aracılığı ile toplumla ve dünyayla bağ kurmaktadırlar. İş ve meslek yaşamında bireylerin aldıkları görevler ve gerçekleştirdikleri hizmetler çoğunlukla benimsedikleri değerleri yansıtmakta ve bireyin kim olduğu hakkında bilgi vermektedir.

Yanıt Açıklaması: Yaşlılık döneminde çalışan bireylerin işyerindeki rolleri, statüleri, beklenti ve amaçları, genç ve ortay yaş düzeyindeki bireylerden birçok açıdan farklıdır. Bu farklılık yaşlılık döneminde meydana gelen fiziksel ve bilişsel değişikliklerden kaynaklandığı gibi toplumun yaşlı bireylere yönelik tutumundan da kaynaklanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Zırhlı bireylerin en önemli özelliği kaygıya karşı düzenli işleyen bir sisteme sahip olmalarıdır. Bu sistem çerçevesinde zırhlı bireyler, sürekli etkin olmaya çabalamaktadırlar. Bu bireyler kayıplara odaklanmak yerine varolan yeterliliklerini sürdürmektirler. Bu sayede yaşlılıkta ortaya çıkan hareketlerin sınırlanması, sağlık problemleri, kayıplar ve gerilemeler ile başa çıkabilmektedirler.

Yanıt Açıklaması: Sözü edilen kavram "sağlık algısı"dır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Strese karşı gösterilen tepkilerin uyum bozukluğu olarak nitelendirilmesi için tepkilerin; stres kaynağının ortaya çıkışından itibaren üç ay içerisinde gözlenmesi, stres faktörüne gösterilmesi beklenen tepkiden fazla ya da aşırı olması ve bireyin günlük yaşamındaki işlevselliğinde azalmaya neden olması gerekmektedir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Emeklilik kararı yaş, sağlık durumu ve ekonomik düzeyin yanı sıra iş doyumundan da etkilenmektedir.Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Ülkelerin ekonomik durumlarına göre 60 yaş ve üzeri grupta görülen hastalıklar incelendiğinde, orta ve düşük gelir düzeyine sahip ülkelerde kırma kusurunun görülme sıklığı, işitme kaybından hemen sonra gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: Profesör ünvanına sahip ve alanında yeni bilimsel katkılar getiren bilim insanlarının, sağlık durumları elverdiği ölçüde, 70 yaşından sonra da çalışmalarının teşvik edildiği ülke Çin'dir.

Yanıt Açıklaması: Gelişim görevlerinin kişiye özgü olan ve bireysel farklılıkların en belirgin olduğu belirleyicileri bireylerin yaşam amaçları, istekleri ve değerleridir. Bireylerin yaşam amaçları büyük farklılıklar gösterdiğinden gelişim görevlerinin yerine getirilmesi sürecinde bireysel farklılıkların ortaya çıkmasındaki temel belirleyicilerdir. Bu nedenle bireylerin bireysel özellikleri ve öncelikleri nedeniyle döneme özgü gelişim görevlerinin yerine getirilememesi sonucunda ortaya çıkan uyum sorunlarının kaynağının anlaşılması güçleşmektedir. Çünkü diğer iki belirleyici bireylerin tamamına yakınında benzer ve kolay tahmin edilebilir iken bireylerin kişisel tercih ve önerilerinin fark edilmesi bireylerin daha fazla irdelenmesini gerektirmektedir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Yaşlının hastalığına karşı tutumu da uyum düzeyini etkileyen önemli bir faktördür. Bazı yaşlılar beden sağlıklarıyla aşırı derecede meşgul olma, hemen her gün yeni bir yakınma ile doktora başvurma ya da sürekli olarak hastalıklarıyla ilgili sorular sorma eğilimindedirler. Hatta hastalık hastası olarak nitelendirilebilecek davranışlar sergileyebilirler. Yaşlılardan bazıları hasta olmalarını ilgi çekme aracı olarak bile kullanabilirler. Bazı yaşlılar ise, tam tersine yaşlılığı inkâr etme, doktora ya da hastaneye gitmeme yönünde davranışlar sergileyebilirler. Bu iki durum da yaşlının sağlığı açısından bir takım tehlikeleri barındırmaktadır. En sağlıklı tutum ise yaşlılığın kabul edilmesidir.

Yanıt Açıklaması: Yaşlılık dönemi, ilerleyen yaş ile birlikte hücre, doku, organ ve sistemlerde meydana gelen geri dönüşü olmayan kayıpların olduğu dönemdir. Yaşlılık hem biyolojik, hem bilişsel, hem de psikososyal yönleri ile değerlendirilmesi gereken bir süreçtir. Yaşla birlikte görülen fiziksel değişim, yaşlılığın biyolojik boyutunu; algı, öğrenme, problem çözme ve kişilik özellikleri açısından insanın uyum sağlama kapasitesindeki değişimler yaşlılığın bilişsel boyutunu oluşturur. Çevredeki diğer bireylerle etkileşim ise, yaşlılığın psiko-sosyal boyutunu oluşturur.

Yanıt Açıklaması: Park ve Retuer-Lorenz, bilişsel işlevlerde kayıp yaşayan yaşlı yetişkinlerin kayıp yaşadıkları alanla ilgili olarak eğitim almalarının bu becerilerde ilerleme kayıt ettiklerini ifade etmişlerdir.

Yanıt Açıklaması: Bireylerin çalışma yaşamının başından ölene kadar devam eden süreçte iş ve meslekle ilgili gerçekleştirdikleri tüm etkinlikler kariyer olarak adlandırılmaktadır

Yanıt Açıklaması: Ülkemizdeki yaşlıların yüzde 15 ile 20’sinde depresyon görülüyor.

Yanıt Açıklaması: Fiziksel aktivitenin arttırılması, sağlıklı bir beslenme ve ruhsal durumun desteklenmesi yaşlının sağlık sorunlarının azalmasında yararlı olur. Sosyal soyutlanmayı azaltmak için yaşlıların sosyal hayata dahil olmaları, üretken bir hayat sürdürmeleri, kendilerini geliş- tirebilmeleri için uygun ortam oluşturulması, fırsatlar sunulması, eğitim alma/verme, kuşaklararası paylaşımı arttırıcı projelerin yaşama geçirilmesi, yaşlı odaklı sivil toplum örgütlerine aktif katılımlarının sağlanması gibi önlemler alınabilir. Yaşlılar gençlerle kendilerini yenileyebilirler. Gencin bedensel enerjisi, dinamizmi, yaşlının bilgeliği ile bütünleşerek daha üretken ve yaratıcı toplum oluşturulabilir. Çevresinde onun tecrübelerinden yararlanmak isteyen gençlerin varlığı yaşlıları çok mutlu edecektir. Yaşlı bireyin sağlıklı ruh halinin sürdürülmesi için; öz yeterliliklerinin arttırılması, sağlıklı ve aktif yaşam tarzının sürdürülmesine ilişkin hizmet programlarının geliştirilmesi gerekir. III numaralı ifadede yanlış bilgi verildiği için bunun yer almadığı seçenek doğru olacaktır.

Yanıt Açıklaması: Olgun bir kişilik tipinde olması

Yanıt Açıklaması: Uyum bozukluğu belirtileri gösteren bir bireye daha etkili olarak yaklaşabilmek için öncelikle bireyin hangi olay ya da durumu stres verici olarak algıladığı belirlenmelidir. Daha sonra, bu olayı neye ya da kendisinin hangi özelliklerine dayanarak stres verici, tehdit edici olarak algıladığı saptanmalı, bir sonraki aşamada ise bireyin bu olaya uyum sağlaması için müdahale edilmelidir. Müdahale aşamasında, bireyin durumu ya da olayı yeni ve farklı bir bakış açısı ile anlamlandırması konusunda destek olunabileceği gibi, bireyin bu durumla baş etmesi için bir takım becerilerle donatılarak güçlendirilmesi de söz konusu olabilmektedir. Doğru yanıt C’dir.

Yanıt Açıklaması: Yaşlılıkta “duyu sisteminde” meydana gelen değişimler yaşlının uyumu açısından önemlidir. Çünkü etkili bir iletişim kurma yetisi büyük ölçüde duyulara (görme, işitme, dokunma, tat alma, koklama) bağlıdır. Duyu işlevleri içinde “görme” yaşa bağlı değişimleri en çok belli eden alandır.

Yanıt Açıklaması: Emeklilik çok kısa bir dönem değildir. Emekliliğin toplum düzeni gelişimi boyutu vardır. Emekliliğin sanayi toplumuna katkısı vardır. Emekliliğin sadece bireysel gelişim boyutu değil toplumsal ve sanayi boyutu da vardır vardır. Toplumda herkes emekli olmak zorunda değildir.

Yanıt Açıklaması: Yaşlılık dönemindeki bireylerin kişilik özelliği olarak dışa dönük olmaları, özerklikleri, yaşama aktif katılım göstermeleri, yeniliklere açık olmaları ve işlevsel başa çıkma becerilerini kullanmaları, uyumu kolaylaştıran faktörler arasında yer almaktadır. Diğer tüm davranışlar gibi uyum sağlamaya yönelik davranışları da etkileyen ve bireysel farklılıkların temelinde yer alan kişilik özelliklerinin uyum sürecine etkisi dikkatle incelenmiş, dışadönük kişilik özelliğine sahip yaşlıların içedönüklere oranla yaşlılığın neden olduğu değişimlere daha kolay uyum sağladığı ortaya konmuştur. Doğru cevap A seçeneğidir.