Yaşlılarda Çatışma Ve Stres Yönetimi 2

Yanıt Açıklaması: Ketleyici ilişki tarzı, kişiler arası ilişkilerde saygı ve empatiden yoksun, karşılıklı çıkar ve üstünlük kurmaya dayanan bir ilişki tarzıdır.

Yanıt Açıklaması: Annesinin bakımını üstlenen bayanın anne kız ilişkisini kaybetmesi ve Anne -babasının bakımını üstlenen birisinin yabancı birine bakıyormuş gibi hissetmesi yakınlığın kaybı , Aile üyelerinin yaşlı bakımını gönülsüz yapması ve bakım yapılan yaşlıyla vakit geçirmek istenmemesi bakım verenlerin rol esareti, Bakım veren kişilerin eş , anne vs olarak da görevlerinin olması ise rol yüklenmesi ile ilgili olduğundan doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Pearlin ve Diğerlerinin Geliştirdiği Bakıcı Stresi ve Başa çıkma Modeli'ne göre sosyal destek kaynakları ve bakıcı özyeterliliği aracılar kısmını oluşturmaktadır.

Yanıt Açıklaması: İkincil bakıcılar ise yarı veya tam zamanlı olarak bir ücret karşılığında bakım veren kişilerdir. Doğru cevap C seçeneğidir

Yanıt Açıklaması: Dışa dönüklük, sosyal etkileşim ve aktivitelere eğilim anlamına gelmektedir. Dışa dönük kişilik özelliği, enerjik, konuşkan, sıcakkanlı, heyecanlı, coşkulu ve sosyal olma gibi özelliklerden oluşmaktadır. Dışa dönük insanlar sosyal, aktif, konuşkan, kişi odaklı, iyimser ve heyecan arama özellikleri sergilemektedirler.

Yanıt Açıklaması: Nesnel yük; ailenin, yaşlının durumuna bağlı olarak yapmakta zorlandığı günlük işlerine yardımcı olma, ulaşım gibi vakit ayırmayı gerektirecek durumlar ile gelir kaybı ve sosyal etkinliklerin kısıtlanmasına yol açacak yaşam düzenindeki değişimlerdir. Örneğin özel arabası olmayan Mehmet Bey babasını tedavi için bir yere götürürken sadece taksi ile götürmek zorunda kalmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Lazarus ve Folkman (1984), DeLongis ve O’Brien (1990) ve Ramsey’in (1990) geliştirdikleri Genel Stresle Başa çıkma Modeli sonradan bakıcıların stresle başa çıkma modeli olarak düzenlenmiştir. Bu modelde yer alan bağlayıcı ögelerden biri, bakıcının stresi değerlendirmesidir. Bakıcının stresi değerlendirmesi, karşılaştığı durumlarla başa çıkabileceği ya da başa çıkamayacağına ilişkin algısını ifade etmektedir. Örnek olayda Aysel Hanım'ın karşılaştığı zorluklarla başa çıkamayacağını düşünmesi, modelin bu ögesi kapsamında yer almaktadır. Doğru yanıt B'dir.

Yanıt Açıklaması: Bakım verme güçlüğü; fiziksel, psikolojik, sosyal ve ekonomik sorunlar olmak üzere çok boyutlu tepkiler olarak kabul edilmektedir. Bakım verme güçlüğü; bakım veren kişinin bakım vermede zorlanması, gerilmesi, kendisini yaşlı, kronik hastalığı olan veya yetersizliği olan aile üyesine karşı baskı altında hissetmesi ya da yük altına girmesi ile ortaya çıkar.

Yanıt Açıklaması: Psikoloji bilim dalında strese ilişkin en tanınmış ve birçok çalışmaya temel oluşturmuş yaklaşımlardan biri Lazarus’a aittir.

Yanıt Açıklaması: Yaşlı bakımı ile ilgilenenlerin memnuniyet ve tatmin kaynağı olarak üç temel unsur vurgulanmaktadır. Bakıcı ve yaşlı arasındaki kişiler arası ilişki dinamikleri ve bakan yakının bu bakım işini içsel bir istekle, gönüllü olarak yapması olumsuz sonuçları önlemektedir. Birinin bakımını yüklenmek kişinin kendi ile gurur duyması ve bu şekilde benlik saygısını koruması önemli bir memnuniyet kaynağıdır. Yaşlı bakımı ile ilgilenen kişilerin kim oldukları da önemlidir. Ancak araştırmalar, yaşlıya bakım veren kişinin, yoğun bakım verdikleri kişinin kim olduğuna bakmaksızın bakım zorlukları yaşadıklarında uygun ve işe yarar çözüm yollarını bularak problemlerle başa çıkmayı başardıklarını ve kendilerini güçlü hissettiklerini belirtmişlerdir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Bakım verenlerin stres modeli Perlina ve meslektaşları tarafından (Pearlin, Mullan, Semple ve Skaff, 1990), demanslı hastalara bakan bakıcılar için geliştirilmiş olmakla birlikte, tüm bakım verenlerin stres sürecine yönelik kavramsal bir model sunmaktadır. Model, stres ve başa çıkma sürecinin, stresin geçmişi ve bağlamsal faktörleri, stres yapıcılar, aracılar ve sonuçları olmak üzere dört faktörden etkilendiğini göstermektedir. Doğru yanıt E’dir. Stresin geçmişi ve bağlamsal faktörler, bakıcının demografik ve tanımlanmış özelliklerini, bakıcının bakım alan ile ilişkisini ve bakım sunulan çevrenin özelliklerini içerir. Stres yapıcılar ise bakıcıda strese neden olan faktörlere karşılık gelmektedir. Aracılar ise stres faktörleri ve sonuçları arasındaki karşılıklı ilişkiyi düzenleyen ya da değiştirmeye yardımcı olan sosyal, bireysel ya da maddi kaynaklardır. Aracılar, stres faktörlerinin olumsuz etkilerini azaltan faktörlerdir. Sonuçlar ise bütün bu faktörlerin etkileşimi sonucu bakıcının fiziksel, sosyal, psikolojik sağlığına karşılık gelir. Yaşlı bakımıyla birlikte bakım işiyle ilgilenen aile üyelerinde ve bakıcılarda depresyon, öfke, kaygı gibi duygusal sonuçlar, baş ve vücut ağrılarının artması gibi fiziksel sıkıntılar görülebilir. Doğru yanıt A’dır.

Yanıt Açıklaması: Saklı alan

Yanıt Açıklaması: Yaşlılara bakım vermekle ilgilenen kişiler zaman zaman fiziksel, psikolojik, duygusal, ekonomik pek çok alanda sıkıntılar yaşamaktadır. Ancak bazen de yaşlılara bakım vermek bazı kişilerde olumlu sonuçlara yol açmaktadır.

Yanıt Açıklaması: İş yerinde hastalığa bağlı devamsızlığa ilişkin izleyen noktalara dikkat edilmelidir: - Çalışanlar için güvene dayalı bir iş ortamı yaratılmalı ve devamsızlığa karşı duyarlı olunmalıdır. - Çalışanlarla sürekli ilişki içinde olunmalıdır. - Bireysel olarak olayları ele almalı, adil ve tutarlı olunmalıdır. - Personele performanslarını ve sağlıklarını etkileyen konularda konuşma fırsatı verilmelidir. - İş yükleri gerçekçi düzeyde tutulmalıdır. - Çatışmalar yapıcı şekilde ele alınmalıdır ve halının altına süpürülmemelidir.

Yanıt Açıklaması: Keyfini çıkarmayı arttırmak için şu stratejiler önerilmektedir: Başkalarıyla Paylaşma, Hatıra Oluşturma, Kendini Kutlama, Şükretme. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Herhangi bir durumun stresli olarak algılanıp algılanmamasını, koşulların özellikleri kadar kişilerin sahip olduğu özellikler de belirlemektedir. Yaşlı bakımıyla ilgilenen aile üyeleri ve bakıcılar, bakıcılıkla ilgili koşulları bilişsel süreçlerinden geçirerek ve öznel algılarını katarak değerlendirmektedirler. Yukarıda verilen stres faktörleri birincil stres faktörleri ve ikincil stres faktörleri olarak ikiye ayrılmaktadır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kişiler arası bağlılık; kişilerin kişisel yaşam özgürlüklerinden vazgeçmeden, yakınları ile olan sevgi, saygı ve sorumluluk bağlarını yaşatmasıdır. Bağımlılık ise, bireylerin bireysel özgürlüklerini hiçe sayarak başkalarının istek ve arzularına yönelik bir hayat sürdürmeleridir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Zeynep Hanım kızının bakımına ihtiyaç duyduğu için bağımlıdır. Ayşe Hanım çocuğunu ve torunu görmek ve hasret gidermek için kızına gittiği için bağlıdır.

Yanıt Açıklaması: Birincil bakıcılar, aile içindeki üyelerden seçilen profesyonel olarak, bir gelir karşılığında bu işi yapmayan ve yaşlı ile yaşayan veya yaşamayan bakıcılardır. Bu kişiler genellikle evlat, eş veya yakın akraba olabilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Gelişmiş toplumlarda yalnız yaşamak, yaşlılar için bazı güçlüklere yol açsa bile, onların kendi kurdukları yaşam düzenini bozmak istemedikleri ve kendi ortamlarında özerk yaşamayı tercih ettikleri bilinmektedir. Ancak, belki ülkemiz için bu görüş ve uy­gulamaların yaygınlaşması zaman alacaktır. Fakat sosyal değişimle birlikte yalnız yaşayan yaşlı bireylerin sayısının ve ortalama yaşam süresinin artması, bu konu ile ilgili önlem­lerin alınması ve destek sistemlerinin artırılması gereksinimini gündeme getirmektedir.