Yaşlılarda Çatışma Ve Stres Yönetimi 1

Yanıt Açıklaması: Bireylerin iyi oluşu, onların sağlıklı, rahat ve mutlu olması olarak ifade edilebilir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Bir çatışmayı ortaya çıkarabilecek durumları şöyle sıralamak mümkündür: Kaynakların yetersizliği, zorluklar, iletişim hataları, algı farklılıkları, biyoloji, çevre ve sağlık. Kaçınma ise çatışma çözme stratejilerindendir.

Yanıt Açıklaması: Kişiliğe özgü başa çıkma kavramıyla, içinde bulunulan koşullardan ve karşılaşılan stres yaratıcı durumun özelliklerinden büyük ölçüde bağımsız olarak, insanların zaman içinde görece tutarlı ve kararlı, diğer bir deyişle kolayca değişmeyen başa çıkma stilleri anlatılmaktadır. Bu özelliğimizden kendimiz haberdar olabildiğimiz gibi, bizi yakın­dan tanıyan kişiler de bu özelliğimizi farkedebilir­ler. Ayrıca stresle başa çıkarken yukarıda açıklanan birden çok başa çıkma yolunu davranışımızla sergi­leyebiliriz. Doğru yanıt C’dir.

Yanıt Açıklaması: Aşağıdan yukarı kuramı, Wilson’un bireyin temel ve evrensel ihtiyaçları vardır ve bireyin sahip olduğu yaşam koşulları bu ihtiyaçları karşılamaya yeterse, birey mutlu olur görüşüne dayanmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Tükenmişlikle ilgili bilgi sahibi olmak, Kendini iyi tanımak ve ihtiyaçlarını belirlemek, Kişinin insan olarak sınırlılıklarını bilmesi ve kabullenmesi, Duygusal farkındalık kazanmak ve duygularını ifade etmek, Gerçekçi beklenti ve hedefler geliştirmek, Gerektiğinde psikolojik yardım almak, Nefes alma ve gevşeme tekniklerini öğrenmek, Bireysel düzeyde tükenmişlikle başa çıkma yolları arasında yer almaktadır. Doğru yanıt "C" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Alan yazında stresle başa çıkmanın cinsiyete, kişiliğe, kişilerarası ilişkilere, sağlık durumuna göre değişebileceğine ilişkin bulgular söz konusudur. Tam da bu yüzden belli olayların benzer şekilde stresle başa çıkmayı gerektirdiğini söylemek doğru bir bilgi değildir.

Yanıt Açıklaması: Kaygı bozuklukları ile ilgili olarak yapılan çalışmalar, kadınlarda ve huzurevinde kalan yaşlılarda kaygı bozukluklarının daha fazla görüldüğünü ortaya koymaktadır. Bu bağlamda bu iki grubun kaygı ve kaygı bozuklukları açısından daha fazla risk altında olduğunun bilinmesi önemlidir. Fiziksel egzersiz yapmak ise kaygı düzeyini azaltmaya yardımcı olmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Çatışmaların çözümünde, iş birliği odaklı, her iki tarafın da memnun olacağı bir sonucu ortaya çıkarmaya yönelik kazan-kazan yaklaşımı önerilmektedir. Bu yaklaşımda ilişkinin devam ettirilmesi mümkün olur. Kaçınma, bireylerin çatışma durumlarında herhangi bir şey yapmayarak görmezden gelme davranışı göstermesidir. Kazan-kaybet yaklaşımı, hükmetmenin güç kullanımının olduğu bir çözüm yaklaşımıdır. Bu durum sadece güç uygulayan tarafı memnun edeceği için olumlu bir yaklaşım olarak kabul edilmez. Kaybet-kazan yaklaşımında, karşı tarafın memnuniyetine odaklanılır, çokça taviz verilir. Kaybet-kaybet yaklaşımı ise gereksiz tavizlerin verildiği, iki tarafın da çıkarlarına hizmet etmeyen bir yaklaşımdır. Bu yaklaşımda çözülen bir durumun olmadığını söylemek yanlış olmayacaktır.

Yanıt Açıklaması: İyi oluş, iki temel görüşü ve yapıyı içinde barındırmaktadır. Bu görüş ve yapılar hedonizm ve eudaimonizmdir. Hedonik bakış açısına göre iyi oluş, mutluluk, zevk ve doyum almayı içinde barındıran öznel iyi oluşu (subjective well-being) işaret ederken; eudaimonic bakış açısına göre iyi oluş tam olarak fonksiyonlarını yerine getiren, kendini gerçekleştiren bireyin gösterdiği özellikler bütünü olarak psikolojik iyi oluşa (psychological well-being) karşılık gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: Tükenmişliğin belirtileri; fiziksel, duygusal, davranışsal, sosyal olmak üzere dört grupta incelenmektedir.

Yanıt Açıklaması: Yılmazlıktaki koruyucu faktörlerden bazıları; dayanma gücü, olaylara ve çevreye uyum sağlama becerisi, bir işi iyi yapabilme, becerikli olma ve hayatımızda önemli olan yetişkinlerin desteğidir.

Yanıt Açıklaması: İyi oluşu ve yılmazlığı açıklayan kuramlar; yargılama kuramları, adaptasyon kuramları, amaç kuramları, etkinlik kuramları, yukarıdan aşağıya aşağıdan yukarı kuramı, Ryff’ın psikolojik iyi oluş kuramı, dinamik denge modeli, öz belirleyicilik kuramı, dehşet yönetimi kuramı ve yılmazlık kuramlarıdır.

Yanıt Açıklaması: Öfke düzeyini azaltmaya ya da öfke kontrolünü yükseltmeye yönelik programlar ağırlıklı olarak bireylerin öfke duygularını ve öfkelerini tetikleyen durumları fark etmelerini içerir. Hangi durumlarda nasıl öfkelendiklerini fark eden bireylere, kendilerini sakinleştirme, derin nefes alma, gevşeme teknikleri öğretilir. Doğru yanıt "D" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Yaşlılar ihtiyaçlarını ve sorunlarını öncelikle eşleriyle paylaşmak istediklerini belirtmektedirler. Yaşlılar için eşten sonraki sosyal ve duygusal kaynak, yine dünyada yaygın biçimde gözlendiği gibi kız evlatlardır.

Yanıt Açıklaması: Sosyal yalıtım, kişilik özellikleri ve demans hastalığı yaşlılarda kaygı yaratan durumlardandır. Yaşlıların evde yakınları ile yaşaması ise kaygı yaratan durumlardan değildir.

Yanıt Açıklaması: Bir çatışmayı ortaya çıkarabilecek durumları şöyle sıralamak mümkündür; kaynakların yetersizliği, zorluklar, iletişim hataları, algı farklılıkları, biyoloji, çevre, sağlık.

Yanıt Açıklaması: Çatışma yönetimi stratejileri şöyle açıklanabilir: • Bütünleştirme-iş birliği yapma : Yapıcı çatışma çözme stratejilerinden olan iş birliğine ve bütünleşmeye yönelik stratejilerde, karşılıklı iş birliği arayışı, anlaşma olasılıklarının araştırılması, karşılıklı güven ortamı oluşturma, ortak fayda için çözüm arama, empati kurma vb. yer almaktadır. • Uyma-itaat etme : Taraflardan birinin kendi istek ve çıkarlarını geri plana atarak karşısındakinin isteklerinin yerine getirilmesidir. Karşı tarafla ilişkinin sürdürülmesi önemli ise kullanılabilecek stratejilerden biridir. Ödün verme stratejisi, karşı tarafla ilişkinin korunması ve sürdürülmesine verilen önemin, ilgilerin ve ihtiyaçların doyurulmasına verilen önemden daha yüksek olduğu durumlarda etkili olabilir. • Hükmetme-üstünlük kurma : Bu çatışma çözme stratejisinde, karşı taraf üzerinde baskı oluşturma, kendi isteğini yerine getirme söz konusudur. Burada sözel ve fiziksel saldırı, tehdit, ısrarcı olma gibi stratejiler uygulanır. • Kaçınma : Sorunu ve çatışmayı görmezden gelme, yok sayma, tartışmayı en aza indirme, geri çekilme, teslim olma gibi stratejileri içerir. Özellikle sorun, çözüm aramaya değmeyecek nitelikte ise ya da karşıdaki kişi sizin için önemli değilse bu yaklaşım kullanılabilir. • Uzlaşma-karşılıklı ödün verme : Her iki tarafında da karşılıklı olarak ödün vermelerini içeren bir stratejidir. Dolayısıyla doğru yanıt "C" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Yaşlanmayla birlikte beş zihinsel alanda; sözel anlam, mekânsal oryantasyon, tümevarımsal yargılama, hesaplama ve kelime akıcılığı alanlarında azalma görülür. Yaşlılar bilgiyi işlemek için daha uzun süreye ihtiyaç duyarlar. Tanıma, isimlendirme, dikkatini yöneltme, soyut düşünme, yargılama, sentez yapma ve planlama gibi bilişsel işlevlerde daha fazla zamana gereksinimleri vardır. Yaşlıların duyuları kaydetme gücü ve duyarlılığı azalır, bu nedenle diğerlerinden daha yavaş konuşmalarını isterler. Bilgi ve deneyim birikimi gerektiren sözel işlemlerde azalma olmazken bilgiyi hızla işleyip yanıt vermeyi gerektiren performansa dayalı işlemlerde azalma görülür. Bunun yanında yaşla birlikte pratik zekâda artış görülür. Güncel bir problemi gençlerden daha hızlı çözebilirler. Yaşlılar deneyimlerindeki birikimden dolayı daha hızlı karar verebilirler, gençler gibi bilgi toplamaya ihtiyaç duymazlar.

Yanıt Açıklaması: Öfke, yaşlı nüfus için ilk sıralarda bir sorun olmamakla birlikte, pek çok olumsuz sonucu beraberinde getirebilen bir duygudur. Bu duygu yüksek tansiyon, kalp hastalıkları, diyabet vb. gibi pek çok sağlık sorunuyla ilişkilendirilmektedir. Doğru yanıt "C" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Alarm: Organizmanın, dış uyaranı stres olarak algıladığı durumdur. Otonom sinir sistemi, salgı bezlerini uyararak kana bol miktarda adrenalin ve onun etkisi altında ortaya çıkan diğer biyokimyasal maddeleri pompalar. Bu durum kalp atışlarının hızlanması, tansiyonun yükselmesi, solunumun hızlanması ve ani adrenalin salgılanması biçiminde gelişir. Salgıların etkisi altında vücut alarm durumuna geçer ve ortaya çıkacak acil durumlarla uğraşmaya hazırlanır. Doğru cevap B seçeneğidir.