Yaşlılarda Çatışma Ve Stres Yönetimi 1

Yanıt Açıklaması: Öfke bireylerin kendilerini tehdit altında hissettikleri, kötülük içeren davranışlara maruz kaldıkları durumlarda ortaya çıkmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Amaç kuramları, herkesin bir amacı olduğuna ve amaçlarımız olmadan yaşamımızı sürdüremeyeceğimize inanır. Amaçlara bağlılık, kişisel faaliyet hissi ile günlük yaşamı biçimlendirme ve anlamlandırma hissi sağlar. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Duygu odaklı başa çıkma başlığı altında kaçma-kaçınma, inkâr, sorundan uzak durma, haz almacı kaçınmacılık, sosyal destek arama, yüzleştirici başa çıkma, kuruntulu düşünme, zihinsel anlamda sorunla meşgul olmama gibi eğilimler bulunmaktadır. Bunlardan inkâr; durumun gerçekliğini reddetme, görmezden gelmeye çalışma çabalarıdır. Uzak durma ise; stres yaratan durum, olay ya da uyarıcı hakkında düşünmeyi reddetme eylemlerini içerir. Kaçma-kaçınma ise yiyerek, içki- sigara içerek, ilaç kullanarak kendini daha iyi hissetme çabalarını içerir ve haz almacı kaçınmacılık olarak isimlendirilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Kaygının bilişsel belirtilerine örnek olarak, beceriksizlik ya da yetersizlik düşüncesi, konsantre olmada zorluk, unutkanlık, aptal görünme düşüncesi verilebilir. Doğru yanıt "B" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Genellikle çatışma, olumsuz, stresli, sözel hatta fiziksel şiddete neden olan durumlar olarak düşünülür. Çatışma, olumsuz duygulara, iletişimin engellenmesine, birlikte iş yapmak için gerekli koordinasyonun azalmasına, diğerlerinin bakış açısını anlamanın ve empati kurmanın ortadan kalkmasına neden olur. Ancak bazen çatışmanın olumlu yansımaları da olabilmektedir. Çatışma aynı zamanda kişinin önemli sorunlarını dile getirmesine olanak sağlar. Yeni ve yaratıcı fikirler üretebilir. Mevcut bir gerilimin yumuşamasına da yarayabilir. Uygun bir biçimde ele alınırsa çatışmalar ilişkileri daha da güçlendirebilir. Çatışma, yeni bir bakış açısı kazanmaya, kaynaşmaya, kendi görüşüne takılıp kalmamaya, kendini değiştirmeye, farklılıkları takdir etmeye imkân sağlayabilir. Özetle, çatışma genelde olumsuz bir durum gibi algılanmakla birlikte, çözümü için adımlar atıldığında iki tarafın da yeni şeyler öğrenmesini ve uzlaşmasını sağlayabilecek fırsatlar ortaya koyar. Bunun için de çatışmanın nasıl ortaya çıktığı, etkileşimin nasıl olduğunu iyi analiz etmek gerekir. Dolayısıyla çatışma kaçınılması gereken bir durum değildir.

Yanıt Açıklaması: Yaşlılıktaki en önemli bozukluklardan olan demansta; yaşlıda, reddedicilik, küfür etme, çığlık atma, sözel cinsel taciz, genel huzursuzluk, sürekli başka yere gitme çabası, engellenince saldırganlaşma, itme, tükürme, tekmeleme, ısırma, vurma gibi ajite davranışlar görülebilmektedir. Doğru yanıt "C" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Öfke, engellenme ve bireyin kendini tehdit altında hissettiği durumlarda ortaya çıkan bir duygudur.

Yanıt Açıklaması: Ryff’ın Kuramı psikolojik iyi oluş durumunu açıklamak için kullanılmaktadır. Doğru yanıt "A" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Sürekli kaygı, bireyin genel olarak nasıl hissettiğini ve bireyin kaygı yatkınlığını ifade eden bir kavramdır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Hükmetme-üstünlük kurma: Bu çatışma çözme stratejisinde, karşı taraf üzerinde baskı oluşturma, kendi isteğini yerine getirme söz konusudur.

Yanıt Açıklaması: Murray yirmi temel ihtiyaç belirlemiştir. Bunlar; kabul etme, başarı, dostluk, saldırganlık, bağımsızlık, karşıt tepki kurma, savunma, yüceltme, hükmetme, kendini sergileme, zarardan kaçınma, vericilik, küçük düşmekten kaçınma, düzen, oyun ve eğlence, reddetme, cinsellik, zevk, yardım alma ve öğrenme olarak sıralanmaktadır. Sağlık bu ihtiyaçlar sıralamasında yer almaz.

Yanıt Açıklaması: Yaşlılık döneminde oluşan kayıplar, stresler, krizler, emeklilik, dulluk, hastalık, fiziksel gücün azalması, duyu kaybı, toplumsal statüdeki ve yaşam standartlarındaki değişiklikler gibi etkenler karşısında, her yaşlının aynı tutumu ve davranışı sergilemediği, yaşam deneyimleri, hayata bakışı ve kişilik özelliklerine göre değişik yanıtlar geliştirdiği görülmektedir.Yaşlı bireylerin tükenmişlik gibi yaşam zorluklarıyla etkili bir şekilde başa çıkabilmelerinde sosyal destek oldukça önemlidir. Yaşlının çevresindeki eş, aile ve arkadaşlarından oluşan sosyal ağ, sevgi, bağlılık, benlik saygısı ve bir gruba ait olma gibi temel sosyal gereksinimleri karşılayarak etkili bir destek sağlamaktadır. Sosyal destek sonucu ortaya çıkan saygınlık, moral artışına ve yaşamdan duyulan memnuniyete, stres verici olaylarla baş etmeye katkıda bulunmaktadır. Yaşlılıkta yaşam kalitesinin artırılması ve stres ve tükenmişlikle başa çıkmada hobi ve boş zaman etkinlikleri de oldukça etkilidir. Boş zaman etkinliklerine katılan bireylerin hepsinin, katılmayanlara oranla fiziksel bakımdan daha sağlıklı ve sağlam oldukları geniş ölçüde kabul edilen bir gerçektir. Özellikle açık hava boş zaman etkinlikleri, ruh bozukluk ve hastalıklarını önler ve azaltır. Ayrıca boş zamanların değerlendirilmesinden bireyin zihinsel rehabilitasyonundan da önemli ölçüde yararlanılmaktadır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Hem fizyolojik hem de duygusal unsurları içeren öfke, genelde ikiye ayrılmaktadır: Durumluk öfke ve sürekli öfke. Durumluk öfke, yoğunluğu ve varlığı duruma göre değişiklik gösteren, rahatsızlık ve gerilim duygusu ile ilişkili olan öfkedir. O¨rneğin; bir kamu kuruluşunda işiniz var ve mesai saatinin bitmesine oldukça az bir süre kalmış. Aceleyle evraklarınızı ilgili birimlere yetiştirmeye çalışıyorsunuz ancak kalabalık bir koridorda iki üç kişi neşeli bir biçimde sohbet ediyor. Geçişi engelledikleri için diğerleri gibi siz de beklemek zorunda kalıyorsunuz, sıkışıklık arttıkça artıyor ancak onlar konumlarını değiştirmiyorlar. Buradaki gibi belirli bir durumda ortaya çıkan öfke, durumluk öfkeyi ifade etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Yaşlıların kronik bir hastalığının olması ve kendine yetememe kaygı düzeyini etkilemekte; sağlık durumu iyileştikçe yalnızlık, kaygı, hüzün, çaresizlik gibi duygular azalmaktadır. Doğru yanıt "E" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kaybet-kaybet yaklaşımı gereksiz tavizlerin verildiği, iki tarafın da çıkarlarına hizmet etmeyen bir yaklaşımdır.

Yanıt Açıklaması: Duyusal uyarılma da yaşlılıkta öğrenme yetisinin yavaşlamasını önlemek için işe yarayan yöntemlerden biridir. Yaşlılar emekli olup sosyal yaşamlardan uzaklaştıklarında bilişsel yeteneklerinde düşüş görülebilmektedir. Toplumsal ve entelektüel etkinliklere tam katılan kişilerin bilişsel başarıları artmaktadır. Sosyal etkileşim arttıkça sorunları içselleştirme, başa çıkma için harcanan tutum artmakta, çaresizlik ise azalmaktadır. Dolayısıyla II. maddede verilen bilgi yanlış, diğerleri doğrudur.

Yanıt Açıklaması: atışmanın çözümünde iletişim becerileri büyük önem taşıdığı için, çatışma çözme becerilerinin kazandırılmasını amaçlayan çalışmalarda, kendi duygularını tanıma, karşısındaki kişinin duygularını anlayabilme, empati kurabilme, öfke kontrolü, sosyal ipuçlarını doğru anlama ve yorumlama gibi temel sosyal ve duygusal becerilere yer verilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Stresli durumlarla ilgilenirken erkeklerin alkol, ilaç kullanımı gibi haz almaya yönelik yani sorunla uğraşmaktan kaçmayı içeren yaklaşımları; kadınların ise daha çok sosyal destek aramayı içeren başa çıkma yollarını kullandıkları görülmüştür. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Çatışmaların çözümünde, her iki tarafı da memnun edebilecek bir sonuca ulaşmak istenilir. Bunun için de müzakere ve ara bulucu yöntemleri önerilmektedir. Müzakere, bir konuyla ilgili fikir alışverişinde bulunma, oylaşma olarak tanımlanmaktadır. Ara buluculuk ise bireyler arasında yaşanan çatışmaların çözülmesi için üçüncü kişilere başvurmaktır.

Yanıt Açıklaması: Kaygı, fiziksel, bilişsel ve davranışsal düzeyde tepkilere neden olmakta ve bireyin günlük yaşamını önemli ölçüde engelleyebilmektedir. Bilişsel kaygı belirtileri şunlardır; İncitileceği ya da korkutulacağı düşüncesi, Canavar ya da vahşi hayvanlar düşüncesi, Kendini eleştirme düşüncesi, Beceriksizlik ya da yetersizlik düşüncesi, Konsantre olmada zorluk, Unutkanlık, Aptal görünme düşüncesi, Bedenin incitileceği düşüncesi, Sevdiği birinin incitileceği düşüncesi, C¸ıldıracağı düşüncesi Kirleneceği düşüncesi.