Bakım Elemanı Yetiştirme Ve Geliştirme 3

Yanıt Açıklaması: İtme, çekme, kaldırma, taşıma, bükme, çevirme, yürüme, koşma, atlama, durma, vurma gibi hareketlerde bir miktar kuvvete ihtiyaç duyarız.

Yanıt Açıklaması: Beyaz un, pirinç pilavı ve rafine edilmiş şekerden olabildiğince uzak durun. • Sebze ve meyveleri daha fazla tüketin, öğüne sebzelerle ve daha hafif yiyeceklerle başlayın. • Trans yağlardan (ör, kızarmış patates, cips) ve doymuş yağlardan (ör, kırmızı et) kaçınmaya özen gösterin. Zeytinyağı, çiçek yağı gibi doymamış yağ oranı yüksek yağları kullanmayın. Bu yağları sıcakta ve doğrudan güneş ışığı altında bırakmayın. • Yediklerinizin içeriğine, protein, yağ ve karbonhidrat oranına, kalori miktarına dikkat edin (balık ve kuru baklagilleri, kırmızı et ve yumurtayı tercih edin). • Gereksiz vitamin takviyesinden kaçının. Doktorunuz ve diyet uzmanınızın tavsiyelerine göre vitamin ve ek besin tüketiminizi planlayın. • Parlak sebzeleri ve taze mevsim meyvelerini tüketin. • Koyu renkli ekmekleri (örn. çavdar ekmeğini) tercih edin (kabuk ve öz kısımları ayrılmamış tahıllar diyette posa açısından önemlidir).

Yanıt Açıklaması: Enfeksiyon zinciri, aşağıdaki halkalardan meydana gelmektedir. Bu halkalardan biri eksik olursa enfeksiyon oluşmaz, zincir kırılmış olur. Bu zincir: Enfeksiyon etkeni (ajanı), Enfeksiyon kaynağı, Kaynaktan çıkış, Taşıyıcı ile geçiş (bulaş yolu), Giriş kapısı, Uygun konakçıdan oluşur.

Yanıt Açıklaması: Yiyecek, içecek, kalacak yer, giyinme, temizlik, gerektiğinde bakım hizmeti ve doktor yardımı alabilme gibi gereksinimler temel gereksinimler grubuna girer.

Yanıt Açıklaması: Ev düzenlemesinde genel olarak uyulması gereken kurallar: • Mümkünse evde yangın alarmı kullanılmalıdır. • Odalar arasındaki kapılarda eşik olmamalıdır. • Merdivenler eşit yükseklikte olmalı ve merdiven basamakları ayağın sığabileceği ende olmalıdır. • Merdivenlerde ayağın takılmasına neden olacak çıkıntı ya da eşik olmamalıdır. • Merdiven üzerine halı, kilim gibi malzeme konulmamalıdır. • Merdiven aralığı aydınlık olmalı ve trabzanlar sağlam olmalıdır. • Evin zemini kaymayan malzeme ile döşenmelidir. • Zemin üzerine kayabilecek özellikte olan halı, kilim vb. serilmemelidir. • Mümkünse yatak odası, banyo ve tuvalete yakın olmalıdır. • Yatağın etrafında yürüyüş yolu bırakılmalıdır. • Yaşlı gece uyandığı zaman etrafını görecek kadar aydınlık olmasını sağlayan bir koridor lambası açık kalmalıdır. • Yatağın yanında telefon, bardak, ilaçlar, gözlük gibi gereksinimlerini koyacağı küçük sabit masa/ komidin olmalıdır. • Uygun büyüklükte ve yükseklikte yatak alınmalı ve uyumak için elektrikli battaniye kullanılmamalıdır. • Banyo genel olarak kayma ve çarpmaları önleyecek şekilde düzenlenmelidir. Yerlerin ıslak olmamasına özen gösterilmelidir. Kullanılan fayanslar kaymayan özellikte olmalıdır. • Banyo terliklerinin altlarının kaymamasına dikkat edilmelidir. • Küvet, duş ve gereken yerlerde sağlam tutunacak yerlerin olması sağlanmalıdır. Bu tutunma barlarının çapları 4-5 cm olmalı ve zeminden 90-100 cm yükseklikte olmalıdır. Islak zemine ve küvet içine kaymaz örtü konulmalıdır. • Sıcak su kullanımı için kolay ayarlanabilir musluk ile termostatlı ısı sistemi kullanılmalı (suyun sıcaklığı 46°C’yi geçmemelidir), böylece suyun sıcaklığı yanmaları önleyecek şekilde ayarlanmalıdır. • Tuvalet rahatça hareket edilebilecek genişlikte olmalıdır. Bunun için banyo alanındaki tuvalet kullanılabilir. • Tuvalet ve banyo evin dışında ise içeriye alınması sağlanmalıdır. • Tuvalet olarak klozet kullanılmalı, gerekirse klozetin yüksekliği yaşlıya göre ayarlanmalı ayrıca klozetin bir tarafında ya da iki tarafında da duvarda tutma kolunun olması sağlanmalıdır. Böylece oturma kalkma kolaylaşacaktır. • Mutfak dolabının rafları, tehlikeli hareketleri engellemek için kolay erişilebilir olmalıdır. Raf yüksekliğinin 140 cm olması idealdir. En alçak raflar ise 40 cm olmalıdır. Raflara ulaşmak için sandalye, tabure ve merdiven kullanılmamalıdır • Mutfakta ocaklar sabit olmalıdır. • Mutfakta oturarak çalışabilecek bir düzen kurulmalıdır. Çok kullanılan eşyalar bel seviyesinde bulundurulmalıdır. • Sandalyeler kolay oturulup- kalkılabilecek bir yükseklikte olmalı, kolluğu ve arkalığının olması sağlanmalıdır. • Mutfakta elektrikli aletler ocaktan ve lavabodan uzak olmalıdır. • Evde elektrik, telefon vb. kabloları açıkta bırakılmamalı, takılmaya ve düşmeye yol açabilecek biçimde olmamalıdır. • Elektrik fiş ve prizleri (topraklı) geceleri acil durumlarda kolayca görünebilecek özellikte (ışınımlı, ışıklı vb.) olmalıdır. • Elektrik düğmelerinin kolay ve ulaşılabilir bir yerde olması gerekmektedir. • Yaşlının acil olarak yakınlarına ulaşması gereken herhangi bir durumda en gerekli olan şey telefon olacaktır. Bu nedenle acil telefon numaraları (ambulans, yangın vb.) ve yakınlarının numaraları her telefona yapıştırılmalıdır. • Rakamları kolayca seçilen telefonlar tercih edilmeli, mümkünse her odada telefon olması sağlanmalı, telefonların düşme sonrasında kullanılabilmesi için yerden uzanılabilecek mesafede olması sağlanmalıdır. • Saat, takvim, telefon numaralarının büyük ve koyu renk (yaşlılar en iyi siyah rengi görürler) olmasına dikkat edilmelidir. • Ev içindeki kıyafet ve terlik seçiminde dikkatli olunması gerekmektedir. Ayak tabanı kaymayan terlik ya da ayakkabı giyilmelidir. • Ev içinde ayak bileğini destekleyen kauçuk tabanlı veya alçak topuklu ayakkabılar da giyilebilir, çıplak ayakla veya ayağında yalnızca çoraplarla merdiven ve kaygan zeminde yürümemeye özen gösterilmesi sağlanmalıdır. • Yaşlının etek veya pantolon boyunun ayaklarına takılmasına izin vermeyecek uzunlukta olması sağlanmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Yaşlıların yeme ve beslenme davranışıyla ilgili yaşlıların şu noktalara dikkat etmesi önerilmektedir: • Lokmaları yeterince çiğnemeden yutmayın. • Yemek zamanında stres etkenlerini uzakta tutmaya özen gösterin. • Açlık hissetmeden çok fazla yemeyin ve bir miktar doyduğunuzu hissettiğinizde yemeyi bırakmayın. • Sık sık ve az miktarda yemek yiyin (3 ana 3 ara öğün); her öğünde 4 temel besin grubundan besin olmasına ve öğün atlamamaya dikkat edin. • Günün erken saatlerinde yemeye, geç saatlerinde daha az yemeye özen gösterin. • Beyaz un, pirinç pilavı ve rafine edilmiş şekerden olabildiğince uzak durun. • Sebze ve meyveleri daha fazla tüketin, öğüne sebzelerle ve daha hafif yiyeceklerle başlayın. • Trans yağlardan (ör, kızarmış patates, cips) ve doymuş yağlardan (ör, kırmızı et) kaçınmaya özen gösterin. Zeytinyağı, çiçek yağı gibi doymamış yağ oranı yüksek yağları kullanmayın. Bu yağları sıcakta ve doğrudan güneş ışığı altında bırakmayın.

Yanıt Açıklaması: Yutma, dilin lokmayı ağzın arka yukarısına ve yutağa doğru itmesiyle başlar. Dil, yiyecek ve içecekleri ağzın arkasına doğru iterken yutaktaki kaslar harekete geçerek lokmayı karşılamaya hazırlanır. Yutma; Yutmaya Hazırlık, Oral evre (Yutmaya geçiş evresi), Faringeal evre ve Özofageal evre olmak üzere dört evrede gerçekleşir. Fiziksel olarak bir dizi olay lokmanın ağızdan mideye geçişini sağlar

Yanıt Açıklaması: Yüksek sıcaklıkta sterilizasyon yöntemleri, buhar sterilizasyonu, flaş programla sterilizasyon, kaynatma ile sterilizasyon ve tindalizasyon ile sterilizasyondur. Etilen Oksit (EO) sterilizasyonu düşük sıcaklıkta yapılan bir sterilizasyon yöntemidir.

Yanıt Açıklaması: Kişinin günlük yaşam kalitesini bozan, kalıcı tedavisi olmayan ve uzun süreli tıbbi izlem gerektiren bozukluklar ‘kronik hastalık’ olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Sosyoekonomik ve Demografik Özellikler: Kişinin ekonomik geliri, eğitim düzeyi, medeni durumu (evli, bekâr, boşanmış¸, dul), çocuk ve torun sahibi olup olmaması, arkadaşlık ilişkileri, yasadığı yerleşim yeri (büyük şehir, köy, kasaba vb.), cinsiyeti, yaşı (kişinin ne kadar yaslı olduğu), ev ya da araba sahibi olup olmaması, bir mesleği olup olmaması, emeklilik, içinde yaşanılan kültürün özellikleri ile tanımlanır.

Yanıt Açıklaması: Üriner inkontinans, idrar kaçırma ve tutamama şeklinde kendini gösteren, yeterli önlemler alınmadığı zaman kaygı, utanma, öz güven sarsılması, başkaları ile birlikte olmaktan ve sosyal aktivitelerden kaçınma durumudur.

Yanıt Açıklaması: Spor hareketleri kaba motor becerileriyle ilgili olup, psikomotor alan içerisindedir.

Yanıt Açıklaması: Dünya Sağlık Örgütünün sağlığı fiziksel, ruhsal ve sosyal yönden iyilik olarak tanımlamasından bu yana, sağlık durumunu değerlendirme hastalık olup olmaması ile değil hastaların yaşam sürelerini ve kalitelerini geliştirmek üzerine odaklanmaktadır. Kaliteye Ayarlı Yaşam Yılı (QALY) yöntemi ile farklı hastalık ve sağlık durumları için hastaların sağlıklılık algılarının derecelendirildiği ve kaliteli yaşam indeksinin belirlenir.

Yanıt Açıklaması: Güvenli, faydalı ve keyifli bir fiziksel egzersiz için; • Fiziksel aktivitelerin faydaları düzenli yapıldığı zaman ortaya çıktığından ara sıra değil, az da olsa düzenli ve günlük aktiviteler yapılmalıdır. • Rahat, sıkmayan, esnek giysiler ve spor ayakkabı giyilmelidir. • Biraz terletecek ve nefesi arttıracak ama rahatsız da hissetmeyecek kadar çalışılmalı, hâlâ karşılıklı konuşabilecek kadar rahat nefes alınabilecek hâlde olunmalıdır. • Dışarıdayken mutlaka güneşten korunmak için kenarlıklı şapka ve güneş gözlüğü takılmalıdır. • Günün en sıcak zamanlarından kaçınılmalıdır. • Yemekten hemen sonra veya çok açken egzersiz yapmaktan kaçınılmalıdır. • Aktivite öncesi, sonrası ve aktiviteyi yaparken mutlaka su içilmelidir, susamayı beklememek gerekir. Doğru cevap 'E' seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Yaşlı derinin hücre yenilenme hızının azalması sonucu yara iyileşmesinde gecikme olur. Deriye renk veren hücrelerin (melanositlerin) sayı ve fonksiyonlarının azalması sonucu ise özellikle güneş gören bölgelerde düzensiz kahverengi lekeler (yaşlılık lekeleri) ve deride solukluk görülür. Derinin alt tabakalarında hücrelerin sayı ve hacimlerinin azalması, deride kırışıklık ve elastikiyetin azalması ile sonuçlanmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: İlaç önerisi doktor tarafından yapılmalı, eczacı tarafından ilaç ile ilgili bilgi aktarımı yapılmalı ve sağlık bakım elemanları tarafından ilacın doğru ve güvenli kullanımının takibi yapılmalıdır. Yaşlıların ilaç kullanımı ile ilgili bir çok ilkenin göz önünde bulundurulması gerekir; ‘’İlaç veya ilaçların düzenli kullanılması sağlanmalıdır, şikâyetler geçtiğinde ilaç alımı kesilmelidir.’’ ifadesi esasen  ‘’İlaç veya ilaçlarını düzenli kullanması sağlanmalı, şikâyetler geçse bile kendiliğinden ilaç alımı kesilmemelidir.’’ olması gerekir ve yanlıştır. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Üçüncü basamak tedavi hizmetleri; ileri teknoloji ve uzmanlık gerektiren tedavinin sürdürüldüğü hizmetlerdir (örneğin; eğitim, uygulama ve araştırma hastaneleri, özel dal hastaneleri). Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Evde bakım bireyin çok farklı ihtiyaçlarının karşılanması için verilen hizmetlerdir. Ev işleri, kişisel bakım, beslenme, acil müdahale, sosyal ilişkiler, ulaşım, eğitim, maddi danışmanlık ve sağlıkla ilgili uygulamalar bu hizmetlerdendir.

Yanıt Açıklaması: Flaş programla sterilizasyon: Yıkanmış, dekontamine edilmiş, kurulanmış ancak paketlenmemiş hâldeki aletlerin hemen kullanımı için buhar otoklavlarında özel bir program kullanarak (kısa sürede) steril edilmesi işlemidir. 132 °C’de 3 dk. paketlenemeyen malzemenin sterilizasyonu sağlanır. Steril edilen cihazlar derhâl kullanılmalıdır. Lümenli cihazlar, ortopedik implantlar, vidalar kesinlikle bu yöntemle steril edilmemelidir. Sterilize edilecek alet dekontaminasyonu, eksternal kontaminasyon, sterilizasyonun mekanik, kimyasal ve biyolojik kontrolü yapılmalıdır. Doğru cevap 'B' seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Yaşlılıkta kronik hastalıkların görülme sıklığı ülkemizde ve dünya genelinde benzer özellikler göstermektedir. Tüm dünyada yılda yaklaşık 17.5 milyon insan hipertansiyon ve diğer kalp-damar hastalıkları nedeniyle, 7.6 milyon kanser nedeniyle, 4.2 milyon solunum yolları hastalıkları ve 1.5 milyon insan da diyabetin (şeker hastalığı) neden olduğu kalp, böbrek ve diğer sistem bozuklukları nedeniyle ölmektedir. Özellikle yaşlılıkta fiziksel aktivite yetersizliği ve sağlıksız beslenme tüm bu kronik hastalıkların artışında rol oynamaktadır. Gelişmiş koruyucu ve tedavi edici sağlık uygulamaları diyabet, astım, osteoporoz (kemik erimesi) gibi doğrudan yaşamı tehdit etmeyen bazı kronik hastalıklarla birlikte yaşamayı bir ölçüde kolaylaştırmış olsa da kalp-damar hastalıkları (kardiyovasküler hastalıklar), kanser ve solunum, sindirim, boşaltım sistemlerini etkileyen diğer kronik hastalıklar yaşamsal risk oluşturmaya ve yaşam kalitesini belirgin biçimde bozmaya devam etmektedir.Doğru cevap D'dir.