Bakım Elemanı Yetiştirme Ve Geliştirme 3

Yanıt Açıklaması: Son yıllarda “sağlığı geliştirme” terimi koruyucu sağlık hizmetleri alanında sıkça kul- lanılmaktadır. Bu kavram ilk olarak, Ottawa Bildirgesi’nde (DSO¨, 1978) ortaya çıkmış ve ‘insanların kendi sağlıkları üzerindeki kontrolü arttırmaları ve böylece sağlıklarını geliştirmeyi sağlama süreci’ olarak belirtilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Günlük sıvı gereksinini (yaklaşık 2 litre) mutlaka karşılanmış olmak koşulu ile aksamdan sonra ancak bir miktar sıvı kısıtlaması yapılabilir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Panik bozukluk, belirtilerinin şiddetli ve ani olarak ortaya çıkıp, dakikalar ya da saatler içinde yatışan ataklar (Panik atak) şeklinde yinelendiği bir anksiyete bozukluğudur. Fobik bozukluk, yaşlılıkta sık görülen anksiyete bozukluklarındandır. Fobik bozukluk, bir durum ya da bir nesne ile her karşılaşmada ortaya çıkan yoğun kaygı duygusudur. Yaygın Anksiyete Bozukluğu, yaşlılıkta en sık görülen kaygı bozukluğu olan Yaygın Anksiyete Bozukluğu (YAB), gerçek bir neden olmaksızın ya da var olan nedenle uyumlu olmayan düzeyde hissedilen şiddetli ve sürekli bir kaygı durumudur. Obsesif-kompulsif bozukluk, içten gelen bir zorlantı ile gerekmediği hâlde defalarca el yıkama, temizlik yapma gibi takıntı hâlinde tekrarlanan davranışlar gösterilmesidir. Post-travmatik stres bozukluğu, yaşlılık döneminde fiziksel, duygusal ya da ruhsal bir travma sonrasında gelişen bir anksiyete bozukluğudur.

Yanıt Açıklaması: Geriatri yaşlılık ve hastalıklarını konu edinen tıp dalıdır. Disiplinler arası bir bilim kolu olan gerontoloji ise yaşlanma sürecini inceler.

Yanıt Açıklaması: Yürüme, denge, konuşma, anlama, hissetme, algılama, akıl yürütme, öğrenme, anımsama gibi tüm istemli ve bilişsel işlevler yanında, iç organların ve salgı bezlerinin istem dışı çalışmaları da sinir sistemi tarafından düzenlenmektedir. Anılma sinir sistemi tarafından düzenlenen bir durum olmadığından yanlıştır. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: İstemli hareketleri sağlayan sistemde görev yapan nöronlara ‘motor nöron’ denir. Beyinde oluşan hareketle ilgili sinyalleri beyin kabuğundan omuriliğe kadar ileten hücreler, birinci motor nöronlar aracılığı ile beyin sapı ve omurilikte yer alan ikinci motor nöronlara iletilir. Buradan da çevresel sinirler tarafından kaslara ulaşan sinyaller, kasları çalıştırarak hareketi sağlar. Motor nöronları etkileyen hastalıklara genel olarak “Motor Nöron Hastalığı” adı verilir. Motor nöron hastalıklarından bazıları yalnızca birinci ya da ikinci motor nöronları, bazıları da her iki motor nöron grubunu birden etkiler. ALS (Amiyotrofik Lateral Skleroz) her iki motor nöron sistemini de etkileyerek hareket etme, yutma, konuşma ve nefes alma kaslarını kontrol eden motor nöronların ilerleyici kaybına yol açan bir hastalıktır. Genelde ALS ve Motor Nöron hastalığı terimleri eş anlamlı olarak kullanılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kadının çalışma hayatına katılması, ailelerin küçülmesi, ev ve konut biçimlerinin değişmesi gibi nedenlerle uzun yaşayan yaşlılar özellikle büyük kentlerde sorun odağı hâline gelmişlerdir. Bu açıklamalar ışığında seçeneklerde yer alan tüm bilgiler doğru olduğundan doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Sağlık hizmetleri ve sosyal hizmetler arasında hastane hizmetleri, başta acil tıbbi bakım olmak üzere diğerlerine kıyasla çok büyük yer tutmaktadır. Sadece belirli bir yaş ve üzerine hizmet veren, geriatri uzmanlarının çalıştığı sağlık kuruluşları olabileceği gibi geriatriyi de tıbbın bir dalı olarak görerek, mezuniyet öncesi geriatri eğiti­mini artırarak yaşlılara sağlık hizmetini bütün sağlık çalışanlarınca sunulup, gerektiğinde geriatri uzmanlarından konsültasyon isteme şeklinde alışılagelmiş sistemde olduğu gibi hastane sistemleri kurulabilir. Doğru yanıt C’dir.

Yanıt Açıklaması: Bu durumlar, psikolojik yaşlanmada yer alırlar.

Yanıt Açıklaması: Mali istismar (çalma); sahte belge imzalatma, mallarını alma, eşyalarını yok etme olarak tanımlanabilir. A şıkkı bu kapsama girmektedir. Diğer şıklar ise duygusal istismar kapsamındadır.

Yanıt Açıklaması: Kişinin, toplumun yaşlılığa bakışını, kişinin kayıplarla başa çıkmasını, emekliliğe, hastalığa ve ölüme olan bakışını belirleyen yaşlanma türüne "Sosyokültürel ve sosyal yaşlanma" adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Kalp zayıflığı,kan dolaşımı sorunları ve kolesterolün artması yaşlılıkta görülen biyolojik değişikliklere örnektir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Birincil korumadan (prevantif) söz edildiğinde, hastalık ortaya çıkmadan klinik öncesi dönemde hastalığa sebep olacak etkenlerin ortadan kaldırılması, sağlığın bozulmasının önlenmeye çalışılması anlaşılır. İkincil korumada (medikal, tedavi edici), erken teşhis ve tedavi yoluyla hastalığın ortadan kaldırılması veya ilerlemesinin durdurulması söz konusudur, yani bozulan sağlığa yeniden kavuşulmaya çalışılır. Üçüncül korumada (rehabilitatif) ise hastalık veya kaza sonucu oluşan özürlülük veya engel durumu rehabilitasyon çalışmasıyla olanaklar dâhilinde fiziksel, ruhsal, sosyal, mesleki ve ekonomik açılardan en iyi hâle getirilir.

Yanıt Açıklaması: Yaşlanma sorununun dünyada fark edilmesini sağlamak amacıyla 1 Ekim’de Dünya Yaşlılar Günü olarak kutlanmaktadır. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Belediyeler; yardıma muhtaç olan yaşlı bireylerin barınması için huzurevi yapmak, ücretsiz muayene ve ilaç yardımı yapmak, gıda, yakacak, belediye otobüslerinden ücret- siz veya indirimli yararlanmaların sağlanmak gibi görevleri yerine getirmektedir. Ay- rıca, poliklinik hizmetleri, aşevinden evlere yemek dağıtımı, para yardımı, ambulans ile evden alınarak sağlık hizmetleri ve/veya cenaze hizmetlerinin sağlanması ve özel gün kutlamaları, sinema, tiyatro gibi faaliyetleri düzenleyebilmektedirler (megep.meb. gov.tr). Tablo 5.2 Türkiye’de Belediyelere Bağlı Huzurevlerinin sayısını ve kapasitesini göstermektedir.

Yanıt Açıklaması: Toplumda yer bulamamak ve sevgisiz kalmak, sosyal ve duygusal izolasyon hali "yaşlılık" olarak tanımlanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Yaşlılıkta Sosyal ve Bilişsel Durumlar: Yaşlının sosyal ve bilişsel durumu yaşam kalitesini etkilemektedir. Yaşlıya aile desteğinin az olması, yaşam beklentisinin azalması, sağlık hizmetlerine ulaşmada güçlükler, sosyal tecrit, ekonomik zorluklar, yaşam doyumunun azalması yaşam kalitesini azaltabilmektedir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: İlaçlar önerilen doz dışında kullanılmamalı, özellikle ağrı kesiciler hastanın isteğine göre değil önerilen çerçevede verilmelidir.

Yanıt Açıklaması: ALS (Amiyotrofik Lateral Skleroz) her iki motor nöron sistemini etkileyerek hareket etme, yutma, konuşma ve nefes alma kaslarını kontrol eden motor nöronların ilerleyici kaybına yol açan bir hastalıktır.