Temel Sağlık Ve Hastalık Bilgisi

Yanıt Açıklaması: Katarakt lensin yani göz merceğinin şeffaflığını yitirmesidir. Bunun sonucunda kişi puslu görür, katarakt ilerledikçe görmenin kalitesi iyice kötüleşir.

Yanıt Açıklaması: Kayıtların atlanması yerine, Kayıtların tutulması ve dokümantasyon prosedürlerinin belirlenmesi olmalıdır

Yanıt Açıklaması: Hastalık solunum yoluyla bulaşır. Kuluçka süresi 10-14 gün kadardır. Bu süre yetişkinlerde uzayabilir. Hastalık hafif ateş, kas ağrıları, öksürük ve nezle tablosuyla başlar. Bu dönemden sonra, kızamıkta spesifik olarak yanağın iç kısmında, mukozada, azı dişlerinin hemen yanında ortası beyaz çevresi kırmızı renkte 1-2 mm çapında lezyonlar görülebilir. Bu lezyonlara koplik lekeleri denilmektedir. Bu lekeler 1-2 gün sonra matlaşarak kaybolur. Koplik lekelerinden 2 gün sonra da vücutta döküntüler başlar. Ateş, döküntülerin görülmesiyle birlikte artmaya başlar. İlk olarak kulak arkasından başlar ve boyun, yüz, kollar ve göğüsün üst kısımlarına kadar yayılır. 3. günde ayaklara kadar ulaşır. Ateş ve döküntüler 4. günde en yüksek düzeyde görülür. Daha sonra ilk çıktığı bölgeden başlayarak sırayla bu döküntüler solmaya başlar. Bu sırada ateş de düşer. Hastalıkta, akciğer enfeksiyonu, kronik hastalıkların tekrar ilerlemesi, orta kulak iltihabı ile nadiren de kalp kasının, beyin ve omiriliğin hastalığa tutulumu ile komplikasyonlar şekillenebilir. Komplikasyonsuz olgularda hastalık kendi kendine iyileşmektedir. Hastalığı atlatanlar ömür boyu bu hastalığa karşı bağışık kalmaktadır. Ölüm oranı bir yaşın altındaki komplikasyonlu bebek olgularında yüksektir. Kızamığın özel bir tedavisi yoktur. Semptomlara göre tedavi uygulanır. Hastalıkta herhangi bir komplikasyon olmadığı durumlarda hastanın ateşi düşürülmeye çalışılır. Yatakta istirahat edilmesi gereklidir.

Yanıt Açıklaması: Hepatit A etken, Heparnovirus ailesinden Picornavirus’tur. Etken insandan insana fekal-oral (dışkıyla atılan virüslerin gıdalara bulaşması ve bu gıdaların da ağız yoluyla alınması) yolla bulaşmaktadır. Hepatit B etken Hepadnavirus’tur. Bulaşma hasta kişilerden kan alınan enjektörlerle, kan nakliyle, cinsel ilişkiyle olabileceği gibi hasta anneden bebeğe anne karnındayken de olabilmektedir. Hepatit C, ilk olarak 1989 yılında tanımlanan hastalığın etkeni Flavivirus ve Pestivirus’tur. Bruselloz (Malta Humması) koyun, keçi, sığır, manda, domuz gibi hayvanlardan direkt ve indirekt olarak insanlara geçebilen zoonoz bir hastalıktır. Sarılık A, B, C, D, E ve G harfleri ile isimlendirilen 6 farklı virüsle oluşan karaciğerin yaygın iltihabi hastalığına verilen isimdir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Biyolojik Tehlikeler: Üç ana grupta incelenebilir: • Gıdada doğal olarak bulunan zehirli kimyasal madde: Yeşillenmiş ve filizlenmiş patateste oluşan solanin, zehirli bal (deli bal), zehirli mantarlar, bazı bitki ve meyvelerde doğal olarak bulunan siyanik asit. • Gıdalara sonradan bulaşan ya da uygun koşullarda üretilmeyen-saklanmayan gıdalarda oluşan madde: Küf, bakteri, virüs, parazitler ve mikrobiyal toksinler. • Genetiği değiştirilmiş canlılar (GDO).

Yanıt Açıklaması: Lepra (Cüzzam) Kronik, yavaş ilerleyen, 3 haftalık yaştaki bebekten itibaren her yaşta görülebilen kuluç- ka süresi çok uzun olan bir hastalıktır. Hastalığın etkeni bir bakteri olan Mycobacterium leprae’dır. Hastalık 15. yüzyıla kadar insanlık tarihinin baş belası salgınlarına sebep olur- ken 19. yüzyıldan sonra vakalar giderek azalmıştır. Dünya Sağlık O¨rgütünün bildirdiği raporlara göre her geçen yıl yaygınlığı gittikçe azalan hastalık gelişmekte olan ve sosyoe- konomik düzeyi düşük ülkelerde ha^la^ sorun olarak devam etmektedir. Hastalık etkeninin bulaşması ve ilerlemesi çok sinsi ve yavaş geliştiği için bulaşmada en etkin olan yol tam olarak belirlenememiştir. Fakat çok kalabalık ve yoğun ortamlarda direkt olarak hasta ki- şilerle temas sonrası hastalığın deri yolu ile bulaştığı bilinmektedir. Ayrıca solunum yolu ile bulaşabileceği de bildirilmiştir. Hastalığın tek rezervuarı insandır. İnsandan insana bulaşma vardır. Hastalık etkeni vücuda girdikten sonra vücuttaki gelişen dirence bağlı olarak direk enfeksiyon şekillenmez. Hastalık belli zaman sonra kana karışır ve buradan deri ve sinirlere yayılır. Hastalıkta klinik belirtiler, deri, mukoza, sinir dokuda, organ ola- rak da göz, kas, kemik ve testislerde görülür. Deride başlangıçta renksiz daha sonra bakır kırmızısı renkte üzerleri nemli olan benekler dikkati çeker. Bunlar daha sonra derinin kılsız olan birçok yerine dağılır. Bu beneklenmeler tedavi başlamadığı taktirde şişkinlik- ler, tüberküller ve nodüller ha^line gelerek leprom denilen özel lezyonlar ha^line gelirler. Bu lezyonlar burunda ve burun içinde ilerleyerek burun kemiği ve kıkırdağının erimesine, damakta üst damağın delinmesine neden olur. Bu durum vücutta kaslara ve kemiklere de dağılarak, kemik erimelerine bağlı olarak parmakların tamamen eri- mesine neden olabilir. C¸ok ilerle- yen olgularda karaciğer ve böbrek harabiyeti sonucunda ölümler gö- rülür. Hastalık ihbarı mecburi bir hastalıktır.

Yanıt Açıklaması: Hymenolepis diminuta'nın tedavisinde Niklosamid kullanılır. Buna göre doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Polikistik Böbrek Hastalığı: Böbrek yetmezliğine neden olan ailesel hastalıklardan en sık görülenlerinden birisidir. Bu hastalıkta böbreklerde içleri berrak sıvı ile dolu olan ve “kist” denilen çok sayıda (poli) kesecik bulunur. Belirtileri, sırtta ağrı, geceleri idrara çıkma (noktüri), hematüri (idrarda kan) ve hipertansiyondur. Böbrek hastalığı olanların çocuklarında da polikistik böbrek hastası olma riski %50’dir. Bu hastalığı olanların evlilik öncesi genetik danışmanlık alması önemlidir. Cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Kuduz, Rhabdoviridae familyasından Lyssavirus genusundan bir virüs olan etken canlı dokuda sinir sistemine karşı affinite gösterir. Enfekte hayvanların salyasında bol miktarda bulunan virüs, bu hayvanların ısırık yaralarından veya yarık-çatlak deri üzerini yalamaları esnasında bu yaralardan bulaşabilir. Boğmaca (Pertussis), genetik yapı itibarıyla birbirine çok fazla benzeyen Bordetella pertussis (sadece insan), Bordetella parapertussis (sadece insan), Bordetella bronchiseptica (insan ve hayvan)’nın oluşturdukları çok bulaşıcı, insandan insana bulaşabilen, ölümcül olabilen bakteriyel bir hastalıktır. SARS, Akut Solunum Yetmezliği Sendromu olarak bilinen hastalığın İngilizce karşılığı Severe Acute Respiratory Sendrome’dir. Hastalık etkeni SARS Coronavirus’udur (SARS-CoV). Bu hastalık ilk olarak 2003 yılında salgınlar hâlinde devam ederek yüzlerce insanın ölümüne neden olmuştur. Bu zamana kadar soğuk algınlığı gibi durumlardan sorumlu tutulan Coronavirusların sadece 229E ve OC43 adındaki tipleri bilinirken 2003 yılından sonra SARS-CoV tipi de eklenmiştir. Kolera hastalığın çıkış kaynağı olarak Hindistan’da Ganj ile Brahmaputra nehirleri arasındaki bölge gösterilmektedir. Hintlilerin dinî inanışları gereği, günahlarından kurtulmak amacıyla Ganj nehrinin sularında yıkanma alışkanlıkları hastalığın yayılışında önemli bir faktör olarak gösterilmektedir. Bruselloz (Malta Humması), koyun, keçi, sığır, manda, domuz gibi hayvanlardan direkt ve indirekt olarak insanlara geçebilen zoonoz bir hastalıktır. K aynatılmamış, iyi pastörize edilmemiş enfekte süt ve süt ürünlerinin tüketilmesi ve teması ile bulaşır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Büyüme, gelişme, hasarlanmış hücrelerin onarılması ve ölü hücrelerin yerine yenilerinin yapımı proteinler sayesinde olmaktadır. Ayrıca vücudun hastalıklara karşı direncini ve savunmasını oluşturan hücrelerin (akyuvarlar ve diğer savunma hücreleri), vücuttaki metabolik aktivitelerde sorumlu olan enzimlerin ve hormonlarında yapılarını proteinler oluşturmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Osteoartrit halk arasında kireçlenme olarak bilinen eklem kıkırdağından başlayan ve eklemlerde mekanik aşınmaya neden olan rahatsızlığın adıdır. Romatoid Artrit ise eklemlerde iltihap şeklinde meydana gelir ve bozulmalara yol açar. Fibromiyaljide özellikle boyun, sırt, omuz ve kalçalarda belirgin olmak üzere yaygın kas-eklem ağrısı ortaya çıkmaktadır. O¨zellikle kişilerde sürekli bir yorgunluk ha^li ve sabah tutukluğu ile karakterizedir. Dolayısıyla doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Sars, solunum yoluyla bulaşan bir hastalıktır.

Yanıt Açıklaması: Giyim ve konutlar fizikokimyasal çevre açısından sağlığı etkileyen faktörlerdir.

Yanıt Açıklaması: Prevalans: Bir hastalığın bir popülasyon içinde belirli bir süre aralığında eski-yeni vakaların birlikte görülme oranıdır. Letalite: Ölenlerin hastalananlara oranıdır. İnsidans: Bir hastalığın belli zaman diliminde bir toplumda görülme sıklığı ve oranıdır. Sporadik: Bir enfeksiyon hastalığının seyrek biçimde, tek tek olgular hâlinde herhangi bir yer (bir köy ya da bir bölgede) ya da zaman bağlantısı olmaksızın tek tük seyretmesi olgusudur. Epidemi: Belli bir bölgede aynı anda birçok kimsenin hastalanmasına sebep olan, hızla yayılan, salgın gösteren hastalığın olması anlamına gelir. Buna göre doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İkinci Grup: B Grubu Bildirimi Zorunlu Bulaşıcı Hastalıklar: Bu grupta bulunan hastalıkların bildirimi tespit edildiği her noktadan direkt olarak İl Sağlık Müdürlüğü ve Bakanlığa yapılır. Bakanlık hastalık ile ilgili olarak gerektiğinde bizzat veya İl Sağlık Mü­dürlüğü kanalı ile inceleme yaptırır. Sarı Humma Veba Tifüs Çiçek

Yanıt Açıklaması: Kolesistit: Safra kesesinin inflamasyonuna (iltihaplanmasına) denir. Kolelitiazis: Safra kesesinde taş olmasına denir. Kolanjit: Safra yollarının inflamasyonuna (iltihaplanmasına) denir. Koledok Obstrüksiyonu: Ana safra yolunun taş, tümör vb. nedenlerle tıkanmasıdır. Pankratit: Pankreasın mikrobik, alkol, travma gibi nedenlerle ortaya çıkan inflamasyonudur (iltihaplanması).

Yanıt Açıklaması: Böbreklerin görevleri şunlardır: 1. Metabolizma sonucu ortaya çıkan zararlı maddeleri (Üre, kreatinin, ürik asit, ilaçvb.) süzerek vücuttan uzaklaştırır. 2. İdrar yapar. 3. Vücudun su ve plazma hacmi ile iyon dengesini düzenler. 4. Vücudun asit-baz dengesini düzenleyerek kan pH’sının normal sınırlarda olmasını sağlar. 5. Kan basıncını düzenler: Kan basıncı düştüğünde Na ve suyu geri vücuda alır, kan basıncı yükseldiğinde Na ve suyun atılımını sağlar. 6. Kemik iliğinde eritrosit (alyuvar) yapımını uyaran eritropoetin hormonu ile vücudun ve kemiklerin kalsiyum dengesini sağlayan Vitamin D3’ün aktif hâle gelmesinde rol alır. 7. Uzun süreli açlıkta aminoasitlerden glukoz sentezleyebilir. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Gelişmekte olan ülkelerde çocuk ölümlerinin % 20’ ye yakını hijyen ve temizlik eksikliğinden dolayı hızla yayılan ishalden kaynaklanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Siroz, karaciğer hücrelerinin nekrozu sonucu karaciğerin fonksiyonlarının geri dönüşümsüz (irreversibl) kaybetmesi yani karaciğerin iflas etmesidir. Bugün için tek tedavisi karaciğer transplantasyonudur. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Egzersiz giysileri ve ayakkabıları yapılan aktiviteye ve hava koşullarına uygun olmalı, kişiyi yormamalı, hareketleri engellememeli ve fizyolojik fonksiyonları optimum koşullarda tutmayı sağlamalıdır. Yani egzersiz yaparken kullandığınız giysiler ve ayakkabılarınız, vücut sıcaklığınızı normalde tutabilmeli, kalp-solunum-dolaşım faaliyetlerini rahatlatmalı, dengeyi sağlamakta güçlük çıkarmamalı ve ayak konforunu mükemmel şekilde sağlamalıdır. Çoğu fiziksel aktivite için özel giysiler gerekmeyebilir, gevşek pamuklu giysiler çoğu spor için yeterlidir. Fakat uygun ayakkabı özellikleri spor türüne göre büyük değişiklikler gösterebilir. Özellikle artritli ve diyabetik hastalar için uygun ayakkabı seçimi büyük önem taşır. Egzersiz için seçilen ayakkabılarda şu özellikler aranmalıdır; • Yapılacak fiziksel aktiviteye uygun ayakkabı seçilmelidir (yürüme, koşma, basket, voleybol, dans, tenis vs.). • Spor ayakkabıları düz, önü yuvarlak, topuğu destekleyen, ayak parmakların rahat hareket ettirildiği, taban anatomisini destekleyen kaliteli malzemelerden imal edilmiş olmalıdır. • Eğer ayakkabı bağlarını kullanmakta güçlük çekiliyorsa güçlü yapıştırmalı modeller tercih edilmelidir. Ayakkabı ölçüsü dikkatle seçilmelidir, en yoğun faaliyet sonrası ayak ölçüsü (gün sonunda ayaklar en büyük haldedir) daha idealdir. Doğru cevap E seçeneğidir.