Temel Sağlık Ve Hastalık Bilgisi

Yanıt Açıklaması: Fenilketonüri: Bu hastalıkta çocuklarda “fenilalanin hidroksilaz” adı verilen en-zim yoktur. Proteinli gıdalarda bulunan fenilalanin adı verilen aminoasit, tirozine dönüştürülemez. Fenilalanin kanda birikmeye başlar ve beyin omurilik sıvısını(BOS) geçerek beyinde hasara neden olur. Bu çocuklarda geri dönüşümsüz zeka^ ve nörolojik gelişme geriliği görülür. U¨lkemizde Sağlık Bakanlığı tarafından yenidoğ- nalara yönelik geliştirilen program ile taraması yapılmaktadır. Hayatın ilk 15 günü içinde bebek en az 24 saat, ideali 48-72 saat beslendikten sonra topuktan alınan “2 damla kan’’ özel bir filtre ka^ğıdına damlatılır ve ilgili laboratuvara gönderilerek teşhis edilir. Eğer fenilketonüri saptanırsa fenilalanin içermeyen gıdalarla tedaviye yaşam boyu devam edilir. • Konjenital Hipotiroidi: Yenidoğan döneminde en sık karşılaşılan endokrinoojik sorundur. Yenidoğanda tiroid hormon yetersizliği ile karakterize klinik bir durumdur. Hipotiroidik yenidoğanda sarılık uzayabilir, ödemli bir yüz vardır, dil büyüktür, kabızlık görülür. Hipotiroidik çocuklarda zeka^ gelişiminde gerilik söz konusudur. Erken tanı ve tedavi ile bu sorun ortadan kaldırılabilir. Bunun için fenilketonüri taramasında topuktan alınan kan ile hipotiroidi taraması yapılabilir.S¸üpheli olgularda koldan da kan alınarak tiroid hormonlarına bakılır. Tedavideömür boyu tiroid hormonu kullanılır. • Biyotinidaz Eksikliği: Vücutta biyotin oluşumu için gerekli bir enzim olanBiyotinidaz’ın eksikliğidir. Bunun sonucunda işitme ve görme kaybı, nörolojik bo- zukluklar, deride bölgesel saç/kıl dökülmeleri olur. Geç kalınan vakalarda nörolojik sekeller, koma ve ölüm ile karşılaşılabilir. Tedavide Biyotin oral yolla verilir. Cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Boyda kısalma: Omurgayı oluşturan disklerde sıvı kaybı, omurga diskleri arasındaki aralıkların azalması ya da kaybolması sonucu görülür.

Yanıt Açıklaması: Kontraseptif Yöntemler şunlardır: 1. Geleneksel Yöntemler • Geri Çekme (Coitus İnterruptus) • Takvim Yöntemi • Haznenin İçinin Yıkanması (Vaginal Duş) • Emzirme (Laktasyon Amenore) 2. Modern Yöntemler • Doğum Kontrol Hapları (Oral Kontraseptifler) • Gebeliği Önleyici İğneler (Enjektabl Kontraseptifler) • Deri Altı Kapsülleri (İmplantlar) • Rahim İçi Araç • Diyafram • Kadın Kondomu (Kadın Prezervatifi) • Spermisidler (Spermleri Öldüren Tablet ve Fitiller) • Kadında Tüplerin Bağlanması (Tüp Ligasyonu) • Erkek Kondomu (Prezervatif) • Erkekte Sperm Kanallarının Bağlanması (Vazektomi) Buna göre doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Olabildiğince erken fiziksel kapasite seviyenize uygun düzenli egzersiz alışkanlığı edinin ve ömür boyu bu alışkanlığı kesintisiz sürdürün. Yürümek, merdiven çıkmak, ev-bahçe işleri aynı zamanda egzersiz fırsatlarıdır. Kilo ve bel çevrenizi ideal şartlarda tutun. Fazla kilolarınızı sağlıklı yollarla gerekirse uzman desteğinde verin.

Yanıt Açıklaması: Toplum Üzerine Olumlu Etkileri: • Kadınların ve çocukların sağlıklı olması sonucu sağlıklı bir toplum oluşur. • Etkili olarak aile planlaması uygulayan toplumlarda nüfus dengeli ve planlı bir şekilde artar. • Kadın ve çocuk sağlığı için harcanacak tedavi giderleri azalır. • Ekonomik kaynakların daha planlı ve verimli kullanılmasına yardımcı olur. D seçeneğinde verilen bilgi ise aile planlamasının çocuk sağlığı üzerine olumlu etkilerinden birisidir.

Yanıt Açıklaması: HPV enfeksiyonu sonucu dış üreme organlarında siğiller meydana gelir. Bunlar iyi huylu olup genital ve anal bölgede, tek ya da çok sayıda, yumuşak, karnabahar görünümünde ve ağrısız lezyonlardır. Kadında serviks (rahim ağzı) kanserine neden olan etkenler içinde ilk sıralarda yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Genetik yapı, yaş, cinsiyet, bağışıklık sistemi bireysel etkenler arasındayken, biyolojik çevre çevresel bir etkendir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Ayakta durma sırasında gelişen postural hipotansiyon (ayaktayken düşük tansiyon) yaşlılarda yaygındır ve idrar söktürücü (diüretik), tansiyon düşürücü (antihipertansif) ilaçlar ve düşük kan hacmi durumlarında postural hipotansiyon daha da şiddetlenir.

Yanıt Açıklaması: Üçüncü Basamak Resmî Sağlık Kurumu Sağlık Bakanlığına bağlı eğitim ve araştırma hastaneleri ve özel dal eğitim ve araştırma hastaneleri ile bu hastanelere bağlı semt poliklinikleri, üniversite hastaneleri ile bu hastanelere bağlı sağlık uygulama ve araştırma merkezleri, enstitüler ve semt poliklinikleri, üniversitelerin diş hekimliği fakülteleri, Türk Silahlı Kuvvetlerine bağlı tıp fakültesi hastanesi ile eğitim ve araştırma hastaneleridir.

Yanıt Açıklaması: Anne ölümü nedenleri: 1. Doğrudan Nedenler • Kanama (%25) • Enfeksiyon (%15) • Düşük (%13) • Toksemi (%12) • Engellenmiş Eylem (%8) Buna göre doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Glikoz vücutta glikojen olarak en çok kas ve karaciğerde depolanır. Gerektiğinde de glikoz olarak salınır. Bitkisel besin olan tahıllarda, baklagillerde çok fazla bulunurken et, süt, yumurta gibi hayvansal besinlerde çok az bulunurlar. • Glikoz; meyve ve bazı kök sebzelerde, bal, pekmez, mısırda, • Fruktoz (meyve şekeri); sarımsak, soğan, yer elmasında, • Galaktoz; keten tohumunda, • Laktoz; sütte, • Maltoz; tahıl ve baklagillerde, • Glikojen (vücutta glikozun depo edildiği şeklidir); karaciger ve kas dokuda, • Nişasta (karbonhidratların bitkilerdeki depo şeklidir); mısır, pirinç, patateste • Selluloz (bitkilerde destek görevi yapar); bitkilerde bulunan başlıca karbonhidratlardır.

Yanıt Açıklaması: Maddelerin hem fiziksel hem de kimyasal etkilerinden dolayı insan sağlığını etkilemeleri söz konusudur. Örneğin; Güneş ışınları insanlarda vitamin D’nin aktifleşmesi, yeşil yapraklı bitkilerde de fotosentez sonrası oksijen salınması için mutlak olması gereken çevresel bir etkendir. Ancak, Güneş ışınlarına fazla maruziyet deri kanserlerine neden olabilir. Bu başlık altına yer alan çevresel bazı faktörler aşağıda sunulmuştur. • Termal koşullar • Aydınlatma • Gürültü • Radyasyon (Işıma) • İyonize Radyasyon (X ray, radyoaktif maddeler vb) • Noniyonize (İyonize Olmayan) Radyasyon (Elektromanyetik Alanlar) • Basınç • Titreşim • Hava • Su • Yeraltı suları • Yüzeysel sular (denizler, göller, göletler, akarsular, barajlar vb.) • Toprak • Giyim • Kozmetikler • Atmosfer ve atmosferik olaylar • Güneş, ay, gezegenler ve diğer yıldız sistemleri • Kentleşme • Konutlar • Her türlü kimayasal maddeler ve bileşikler

Yanıt Açıklaması: Lens gibi şeffaf göz içi yapılarında berraklığın kaybolması (bulutlanma, katarakt)

Yanıt Açıklaması: Geleneksel Yöntemler • Geri C¸ekme (Coitus İnterruptus) • Takvim Yöntemi • Haznenin İçinin Yıkanması (Vaginal Duş) • Emzirme (Laktasyon Amenore) Diyafram ise modern yöntemler arasındadır. Cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: İstenmeyen gebelikleri ve sağlıksız düşükleri önler

Yanıt Açıklaması: Geriatri veya yaşlılık hekimliği; yaşlılık dönemindeki sağlık sorunları, bu sorunların teşhis ve tedavileriyle ilgilenen tıp dalıdır.

Yanıt Açıklaması: Bebeklerde/Çocuklarda birinci dozu 6. ayın bitiminde, pekiştirme dozu da 18. ayın sonunda yapılan aşı OPA (Oral Polio Aşısı) dır.

Yanıt Açıklaması: Biyolojik çevrenin bileşenleri şunlardır: • Bitkiler • Hayvanlar • Mikroorganizmalar. Toprak fizikokimyasal çevrenin bir bileşenidir.

Yanıt Açıklaması: Endüstriyel olarak ticari amaçlarla raf ömürleri uzatılarak işlenmiş rafine şeker, tuz, un ve yağlardan mamül yiyeceklerden uzak durun. Doğal ortamında yetiştirilmiş ve üretilmiş diyet uzmanlarının önerdiği yüksek lifli, kompleks karbohidratlı, protein-vitamin-mineral dengesi sağlanmış sağlıklı, hijyenik besinleri ihtiyacınız kadar tüketin.

Yanıt Açıklaması: Yaşlanma fenomenini açıklamaya çalışan birçok teori (300 den fazla) ileri sürülmüştür. Biyolojik yaşlanma sürecini açıklamaya çalışan hem kalıtsal (genetik faktörler) hem de genetik olmayan diğer faktörleri kapsayan çok sayıda teori vardır.Bu teorilerden bazıları şunlardır; Geçen zaman ve çekilen çile teorisi Nöro-endokrin teori Genetik (kalıtsal) kontrol teorisi Serbest radikal teorisi Mitokondri teorisi Atık birikimi teorisi Kalori sınırlaması teorisi Yaşlanma üzerine telomeraz etkisi teorisi