Açıklama:
Yanıt Açıklaması: CISG hükümleri uyarınca, alıcının sözleşmeden dönme hakkı için, beşi olumlu, biri olumsuz altı şart öngörülmektedir. Olumlu şartlar, sözleşmenin satıcı tarafından ihlal edilmesi, sözleşme ihlalinin esaslı olması, sözleşmeden dönme beyanı, süre sınırlamasına uyulması ve malın iadesidir. Olumsuz şart ise, satıcının sorumluluktan kurtulma imkânının olmamasıdır. Aşağıda bunlar sırasıyla ele alınmıştır: 1. Sözleşmenin satıcı tarafından ihlal edilmesi: Alıcının sözleşmeden dönme hakkını kullanabilmesi için öncelikle, satıcının sözleşmeden, taraflardan arasındaki teamülden veya Antlaşmadan doğan yükümlülüklerden birini ihlal etmiş olması gerekmektedir. Satıcının yükümlülüklerini ihlali, maddi ayıplı malın teslim edilmesi şeklinde olabileceği gibi, hukuki ayıplı malın teslim edilmesi şeklinde de olabilir. Alıcının bu gibi durumlarda dönme hakkını kullanabilmesi için, m. 39 vd. ve 43 vd. hükümlerindeki ihbar yükümlülüklerini yerine getirmesi gerekmektedir. 2. Sözleşme ihlalinin esaslı olması: Sözleşmeden dönme hakkını kullanabilmenin temel şartı, sözleşme ihlalinin esaslı olmasıdır. Esaslı ihlal m. 25’de tanımlanmaktadır. Bu hüküm uyarınca, esaslı ihlalden bahsedebilmek için, bir yükümlülüğe aykırı davranılmış olması (sözleşmenin ihlali), bu aykırı davranışın bir olumsuzluğa sebebiyet vermesi, bu olumsuzluğun karşı tarafı sözleşmeden beklemekte haklı olduğu şeyden önemli ölçüde mahrum bırakıyor olması ve bu sonucun da makul bir kişi tarafından öngörülebiliyor olması gerekir. Dönme beyanının açık ve anlaşılır olması gerekir. Her ne kadar, dönme beyanında “dönme” veya “sözleşmenin ortadan kaldırılması” kavramları geçmesi şart değil ise de, muhatabın, sözleşmeden dönüldüğünü anlaması gerekir. Örneğin, alıcı beyanında, gönderilen malların derhâl ve topluca satıcının tasarrufunda olduğu, yapılan ödemenin iadesinin istendiği, yapılacak olan diğer teslimatların kabul edilmeyeceği bildirilmişse, bu beyanın sözleşmeden dönmeyi içerdiği açıktır. Dönme beyanı satıcıya uygun bir araçla bildirilmelidir. Sıradan bir araçla dönme beyanın gönderilmesi yeterlidir. Hatta günümüzde, beyanı e-posta ile de göndermek mümkündür. Aynı şekilde faks aracılığı ile yapılan beyan da geçerlidir. Beyan sahibi tarafından seçilen iletişim aracının, uygun olup olmadığının belirlenmesinde, somut olayın özellikleri dikkate alınmalı, güvenli ve hızlı bir şekilde muhataba ulaştırılıp ulaştırılamayacağına bakılmalıdır. Bir ülke için güvenli olan iletişim aracı, diğer bir ülke için güvenli olmayabilir. Onun için, beyan sahibi, muhatabın bulunduğu ülke için güvenli olan iletişim aracını seçmelidir. Beyanın yolda kaybolması, geç varması gibi riskler muhataba ait olmakla birlikte, uygun iletişim araçlarının seçilmemesinden kaynaklanan riskler beyan sahibine aittir. Dönme beyanı, uygun iletişim aracının seçilmesine rağmen muhataba hatalı iletiliyor ve sözleşmeden dönüldüğü muhatap tarafından anlaşılamıyor olsa bile, sözleşmeden dönme beyanı geçerli olup, hüküm ve sonuçlarını doğurur. Dönme beyanı herhangi bir şekil şartına tabi değildir; yazılı olabileceği gibi sözlü de olabilir. Avusturya Federal Mahkemesi bir kararında, muhatabın duyması ve dilinden anlaması kaydıyla sözlü dönme beyanının da geçerli olduğuna hükmetmiştir.
