Uluslararası Ticaret Hukuku

Yanıt Açıklaması: Türk kamu düzenine aykırılık sebebiyle vazgeçilebilmesi için, söz konusu aykırılığın açık bir aykırılık olması gerekir. Hangi konuların Türk kamu düzeni müdahalesine sebebiyet vereceğinin önceden belirlenmesi mümkün değildir. Dolayısıyla her uyuşmazlıkta ayrıca incelenmesi gerekir. Bununla birlikte, örneğin yabancı sözleşme statüsünde zamanaşımı süresinin hiç öngörülmemesi ya da çok uzun ya da çok kısa zamanaşımı süresi öngörülmesi veya hile ve tehdit nedeniyle sözleşmenin feshine imkân tanınmaması yahut fahiş sayılacak ölçüde yüksek ya da ağır cezai şarta izin verilmesi hâllerinde Türk kamu düzenine açık aykırılıktan bahsedilebileceği ifade edilmektedir .

Yanıt Açıklaması: Yetki anlaşması yazılı şekilde yapılmalıdır.

Yanıt Açıklaması: MTK m. 15’de iptal nedenleri de belirtilmiştir. Bu nedenlerden bazılarını davayı açan tarafın ileri sürmesi ve ispat etmesi gerekirken, bazıları ise mahkemece resen dikkate alınır. Buna göre hakem kararları, başvuruyu yapan taraf, (a) tahkim anlaşmasının taraflarındanbirinin ehliyetsiz ya da tahkim anlaşmasının, tarafların anlaşmayı tâbi kıldıkları hukuka veya böyle bir hukuk seçimi yoksa Türk hukukuna göre geçersiz olduğunu; (b) hakem veya hakem kurulunun seçiminde, tarafların anlaşmasında belirlenen veya MTK’de öngörülen usûle uyulmadığını, (c) kararın, tahkim süresi içinde verilmediğini, (d) hakem veya hakem kurulunun, hukuka aykırı olarak yetkili veya yetkisiz olduğuna karar verdiğini, (e)hakem veya hakem kurulunun, tahkim anlaşması dışında kalan bir konuda karar verdiğini veya istemin tamamı hakkında karar vermediğini ya da yetkisini aştığını, (f) tahkim yargılamasının, usûl açısından tarafların anlaşmalarına veya bu yönde bir anlaşma bulunmaması hâlinde, MTK hükümlerine uygun olarak yürütülmediğini ve bu durumun kararın esasına etkili olduğunu, (g) tarafların eşitliği ilkesinin gözetilmediğini ispat ederse ya da mahkemece (a) hakem veya hakem kurulu kararına konu uyuşmazlığın Türk hukukuna göre tahkime elverişli olmadığı, (b) kararın kamu düzenine aykırı olduğu tespit edilirse iptal edilebilir.

Yanıt Açıklaması: Yabancı unsurlu uyuşmazlıklarda uygulanacak hukukun yabancı bir devlet hukuku olarak tayin edildiği ha^llerde, söz konusu hukukun uygulanmasını engelleyen ilk durum, kamu düzenine aykırılıktır.

Yanıt Açıklaması: Kanunlar ihtilâfı hukuku kurallarının büyük bir kısmı, somut uyuşmazlığın esasına ilişkin çözüm getirmeyen ancak söz konusu uyuşmazlığa hangi devlet hukukunun uygulanacağını gösteren kurallardır.Bu tür kanunlar ihtilâfı hukuku kuralları “bağlama kuralı” olarak adlandırılırlar.

Yanıt Açıklaması: MÖHUK m. 50(1)’e göre, “Yabancı mahkemelerden hukuk davalarına ilişkin olarak verilmiş ve o devlet kanunlarına göre kesinleşmiş bulunan ilâmların Türkiye’de icra olunabilmesi yetkili Türk mahkemesi tarafından tenfiz kararı verilmesine bağlıdır.” Hükümde, tenfizi istenen kararın niteliğiyle ilgili bulunması gereken üç ön şart belirtilmiştir. Ön şartlar, tanıma talepleri için de aranır. 1. İlâmın yabancı mahkeme tarafından verilmiş olması 2. Kararın hukuk davalarına ilişkin olması 3. Kararın kesinleşmiş olması

Yanıt Açıklaması: Uygulanacak hukuk olarak tayin edilen yabancı devlet hukukunun kanunlar ihtilâfı hukuku kuralları da dâhil edilmek üzere bir bütün olarak dikkate alınarak uygulanacağının kabul edilmesi durumunda atfın kabul edilmesi, buna karşın söz konusu hukukun sadece uyuşmazlığın esasına ilişkin çözüm getiren maddi hukuk hükümlerinin dikkate alınması durumunda atfın reddedilmesi söz konusu olur.

Yanıt Açıklaması: kame mal talebi, tali bir talep olup, aynen ifa talebi açısından var olan sınırların hepsi burada da geçerlidir. Alıcı, ancak bu talebiyle çelişen başka bir seçimlik hakkını kullanmamışsa, ikame mal talebinde bulunabilir (m. 46/1). Alıcı, imkânsızlık ve aşırı ifa güçlüğü durumda da ikame mal talebinde bulunamaz. CISG m. 82/1 uyarınca, teslim aldığı malı iade etmesi imkânsızlaşmışsa, alıcının ikame mal talep hakkı da düşer.

Yanıt Açıklaması: Taşıyıcı, kendisinin ve adamlarının zararı önlemek için gerekli bütün tedbirleri almış olduklarını veya onlar için bu tedbirleri alma olanağı bulunmadığını ispatlarsa, sorumlu olmayacaktır (Varşova Sözleşmesi m. 20).

Yanıt Açıklaması: Bir davanın mahkemece nasıl bir hükme bağlandığını gösteren resmî belgeye ilâm denir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Sözleşmeden doğan davalarla ilgili, HMK m. 10(1)’de özel bir yetki kuralı kabul edilmiştir. Buna göre, sözleşmeden doğan davalar, sözleşmenin ifa edileceği yer mahkemesinde de açılabilir. Yani sözleşmeden kaynaklanan bir uyuşmazlıkla ilgili dava için, genel mahkeme olan davalının yerleşim yeri mahkemesi ve sözleşme konusu borcun ifa edileceği yer mahkemesinden biri tercih edilebilir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Mahkeme yabancı mahkeme ilâmının kısmen veya tamamen tenfizine veya istemin reddine karar verebilir. Bu karar yabancı mahkeme ilâmının altına yazılır ve hâkim tarafından mühürlenip imzalanır (MÖHUK m. 56). Tenfizine karar verilen yabancı ilâmlar Türk mahkemelerinden verilmiş ilâmlar gibi icra olunur (MÖHUK m. 57(1)). Tenfiz kararıyla birlikte, kararın gereğinin zorla yerine getirilmesi için icra dairelerine başvurulabilir. Tenfiz isteminin kabul veya reddine ilişkin mahkemenin verdiği karar aleyhine temyiz yoluna başvurulabilir. Türk hukukunda, prensip olarak temyiz yoluna başvurulması kararın icrasını durdurmaz; ancak tedbiren kararın icrasının ertelenmesine temyiz makamınca karar verilebilir. Tenfiz isteminin kabulüne ilişkin karar aleyhine temyiz yoluna başvurulduğunda, herhangi bir karara gerek bulunmaksızın kararın icrası kanun hükmü gereği kendiliğinden durur (MÖHUK m. 57)

Yanıt Açıklaması: CMR’nin uygulama alanı 1. maddesinde belirtilmiştir. Buna göre, karayolunda ücret karşılığında taşıtla yapılan taşımalarda, eşyanın teslim alma ve teslim etme yerlerinden en az birisinin CMR’ye taraf ülkelerden birinde olması hâlinde, tarafların ikametgâhı ve milliyetine bakılmaksızın taşıma sözleşmesine CMR hükümleri uygulanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Tazminata hükmedilmesi, eda kararıdır.

Yanıt Açıklaması: Devletler, mahkemelerin milletlerarası yetkisini; 1. Davalının yerleşim yeri, 2. Mutad meskeni, 3. Sakin olduğu yer, 4. Sözleşmenin kuruluş yeri, 5. Sözleşmeden doğan edimlerin ifa yeri, 6. Sözleşme konusu şeyin bulunduğu yer, 7. Haksız fiilin işlendiği yer, gibi uyuşmazlığa konu hukuki ilişkinin, işlemin veya olayın maddi veya hukuki irtibat / bağlantı noktalarını dikkate alarak belirleme yaparlar. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Türkiye, 21.06.1961 tarihli Milletlerarası Ticari Tahkime İlişkin Avrupa-Cenevre Konvansiyonuna 1991 yılında taraf olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Kişiler arasındaki özel hukuk uyuşmazlıklarının, devletin yargı organları önünde karara bağlanmasına, haklı ve haksızın belirlenmesine ve adli gerçeğin sağlanmasına ilişkin yolları gösteren hukuk dalı, medeni usul hukukudur.

Yanıt Açıklaması: Böyle bir durumda hangi hukukun uygulanacağı kanunlar ihtilafı kurallarına bakılarak çözümlenir. Cevap E dir.

Yanıt Açıklaması: TMK’da gerçek ve tüzel kişilerin yerleşim yerinin neresi olduğu ayrı ayrı düzenlenmiştir. TMK m. 19’a göre, gerçek kişinin yerleşim yeri sürekli kalma niyetiyle oturduğu yerdir. Yerleşim yerinden bahsedebilmek için objektif ve subjektif unsurun birlikte bulunması gerekir. Objektif unsur oturma vakası, subjektif unsur ise oturma niyetidir. Burada dikkat edilmesi gereken husus, bir kimsenin aynı anda birden fazla yerleşim yerinin bulunamayacağıdır (TMK m. 19/II); yani kişinin ancak bir yerleşim yeri olabilir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: MÖHUK m. 9, f.1’de hak ve fiil ehliyetine ilgilinin millî hukukunun uygulanmasını öngören kural yalın bağlama kuralı niteliğindedir. Söz konusu kuralda bağlama konusu “hak ve fiil ehliyeti” ve tek bağlama noktası “vatandaşlık/ tâbiiyet”tir.