Uluslararası Ticaret Hukuku

Yanıt Açıklaması: Tanıma kararlarının ne zamandan itibaren hüküm ifade edeceği MÖHUK’da açıkça düzenlenmiştir. MÖHUK m. 59 hükmüne göre, yabancı ilâmın kesin hüküm veya kesin delil etkisi yabancı mahkeme kararının kesinleştiği andan itibaren hüküm ifade eder. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: İmkânsızlık, sözleşme konusu edimin ifasının imkânsızlaşmasını ifade eder. Türk hukukunda, başlangıçtaki ve sonraki imkânsızlık ayrımı yapılırken, CISG böyle bir ayrıma gitmemiştir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Zıya, hasar veya teslim süresinin aşılması, hak sahibinin bir kusurundan, hak sahibinin bir talimatından, eşyanın ayıbından (içten bozulma, yolda fire vb.) veya taşıyıcının önleyemeyeceği durumlardan kaynaklanmışsa taşıyıcı sorumluluktan kurtulur (CIM m. 23/2). CIM ekinin 23. maddesinin üçüncü fıkrasında taşıyıcının zıya ve hasar halinde sorumluluktan kurtulabileceği bazı durumlar ayrıca sayılmıştır. Bu hükme göre, zıya veya hasar aşağıdaki hallerden birine bağlanabiliyorsa taşıyıcı sorumluluktan kurtulabilir: • Taşımanın üstü açık vagonla gerçekleştirilmesi; • Eksik veya yetersiz ambalajlama; • Eşyaların gönderen tarafından yüklenmesi veya gönderilen tarafından boşaltılması; • Eşyanın; özellikle kırılma, paslanma, bozulma, kuruma, sızma, olağan fire yoluyla kolayca zarar görmesine yol açan doğal niteliği; • Eşyanın yetersiz etiketlenmesi; • Canlı hayvan taşınması; • Taşıma belgesinde belirtilmiş ve gönderen ve taşıyıcı arasındaki sözleşme gereği, muhafız refakati altında gerçekleştirilmesi gereken taşımada, şayet zıya veya hasar muhafız refakatinin önlemeyi amaçladığı bir riskten meydana geliyorsa.Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Satıcı için riskler taşıyan mal mukabili ödeme yöntemi uygulamada en çok konsinye ihracatta tercih edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Bağlama noktası  bağlama konusunu belli bir devlet hukukuna bağlayarak çözümlenmesini sağlayan maddi vakıalardır. MÖHUK’un 9. maddesinin birinci fıkrası uyarınca “hak ve fiil ehliyeti ilgilinin millî hukukuna tâbidir”. Söz konusu kural bir bağlama kuralı olup hükümdeki, bağlama konusu hak ve fiil ehliyeti, bağlama noktası ise tâbiiyet/vatandaşlıktır. Kişinin ehliyetine ilişkin yabancı unsurlu bir uyuşmazlık doğması hâlinde, söz konusu uyuşmazlık, ilgilinin vatandaşlığı dikkate alınmak suretiyle millî hukuku uyarınca çözülecektir.

Yanıt Açıklaması: Sözleşme statüsü, belirli istisnalar dışında, taraflar arasındaki sözleşmeden doğan borç ilişkisine ilişkin tüm uyuşmazlıklar bakımından uygulanır. Bu çerçevede sözleşmenin kuruluşu ve maddi geçerliği, içeriği, süresi, hüküm ve sonuçları ile ifası ve sona ermesine ilişkin uyuşmazlıklar sözleşme statüsüne tâbidir.

Yanıt Açıklaması: C grubunda toplam dört adet teslim şekli bulunmaktadır. Bunlar CIF, CFR, CPT ve CIP şeklinde kısaltmalarını ifade edebileceğimiz teslimlerdir. Bunların ortak özellikleri sadece “C” harfi ile başlamaları değildir. Bunun yanı sıra C grubu, yukarıda belirtildiği üzere “navlun ödenmiş” teslim şekilleridir. Alıcı menfaatlerinin üst düzeyde korunduğu Masraflar, sigorta ve navlun ödenmiş(Cost Insurance and Freight, CIF) teslim şeklinde sözleşme konusu malların kararlaştırılan varış yerine kadar taşınması amacıyla yapılan masraflar ve navlunun yanı sıra sigortanın yapılması yükümlülüğü de satıcının üzerindedir.

Yanıt Açıklaması: Taşıma sözleşmesi, taşıyıcının bir eşya veya yolcuyu bir yerden diğer bir yere ücret karşılığında taşıması şeklinde tanımlanabilir. Yapılan işin taşıma olarak kabul edilebilmesi için taşıyıcının bu işi ücret karşılığında icra etmesi gerekir. Taşıma sözleşmesi bakımından şekil serbestisi ilkesi geçerlidir. Yani taşıma sözleşmesi şekle tâbi değildir, sözlü dahi yapılabilir. Eşya taşımalarında düzenlenen “taşıma senedi”, taşıyıcıya teslim edilen eşyayı temsilen gönderen tarafından düzenlenen, içeriği ve şekli eşya taşımalarına ilişkin ilgili mevzuatlarda öngörülmüş özel bir senettir. Ancak taşıma senedinin düzenlenmemiş olmasının, sözleşmenin geçerliliğini etkilemeyeceğini belirtmemiz gerekir.

Yanıt Açıklaması: u 1958 yılında kabul edilen Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizine Dair New York Sözleşmesi bulunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Türk mahkemelerini yetkili kılan bir anlaşmanın yazılı şekilde yapılması gerekir; bu şart, yukarıda görüldüğü üzere geçerlilik şartıdır. Ancak, yabancı mahkemeyi yetkili kılan anlaşma için aynı şart aranmamaktadır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Karşılıklılık şartının varlığı mahkeme tarafından kendiliğinden araştırılır.

Yanıt Açıklaması: CMR hükümlerine göre taşıyıcı, eşyanın teslim alınmasından teslim edilmesine kadar geçen süre içerisinde meydana gelen ziyan, hasar veya taşıma süresinin aşılmasından (geç teslim) doğan zarardan sorumludur.

Yanıt Açıklaması: Ayakkabı imalatı ile uğraşan Türk şirketi ile Fransa’daki mağazasında ayakkabı satan Alman vatandaşı arasında yapılan satım sözleşmesi MÖHUK m. 24, f. 4 anlamında ticari ya da mesleki faaliyetler çerçevesinde yapılan bir sözleşmedir. Doğru cevap "E" şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: 1. Devletler ve Diğer Devletlerin Vatandaşları Arasındaki Yatırım Uyuşmazlıklarının Çözümlenmesi Hakkında Sözleşme (ICSID) 2. Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin İki Taraflı Uluslararası Sözleşmeler 3. Enerji Şartı Sözleşmesi ve Ekleri

Yanıt Açıklaması: Konişmento, bir taşıma sözleşmesinin yapıldığını ispatlayan, eşyanın taşıyan tarafından teslim alındığını veya gemiye  üklendiğini gösteren ve taşıyanın eşyayı, ancak onun ibrazı karşılığında teslimle yükümlü olduğu senettir.

Yanıt Açıklaması: her münhasır yetki kuralı aynı zamanda kesin yetki kuralıdır; ancak her kesin yetki kuralı münhasır yetki kuralı değildir.

Yanıt Açıklaması: MÖHUK m. 60(1)’e göre, kesinleşmiş ve icra kabiliyeti kazanmış veya taraflar için bağlayıcı olan yabancı hakem kararları tenfiz edilebilir. Tenfiz talebi, varsa tarafların kararlaştırdıkları yer asliye mahkemesinden dilekçeyle istenir. Tarafların anlaşması yoksa aleyhine tenfiz talep edilen tarafın Türkiye’deki yerleşim yeri, yoksa sakin olduğu yer, bu da yoksa icraya konu teşkil edebilecek mallarının bulunduğu yer mahkemesi yetkilidir.

Yanıt Açıklaması: Yetki anlaşması tacirler veya kamu tüzel kişileri arasında yapılmalıdır: Zayıf tarafı korumak amacıyla, sadece tacirlerin veya kamu tüzel kişilerinin kendi aralarında yahut birbirleriyle yetki anlaşması yapabilmelerine müsaade edilmiştir. Bir gerçek kişi ile tacir arasında yapılan yetki anlaşması geçersiz olduğu gibi, gerçek kişilerin kendi aralarında da böyle bir anlaşma yapabilmeleri mümkün değildir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Mahkemeden, özel hukuka ait bir hakla ilgili karşı tarafın bir şeyi  vermesine, yapmasına veya yapmamasına karar verilmesi talep edilebilir; mahkemenin talebi kabul etmesi hâlinde verdiği karar eda kararıdır. Örneğin sözleşme konusu malın teslimi veya tazminat ve faize hükmedilmesi bu tür kararlardandır. Bazen mahkemeden sadece bir hukuki ilişkinin veya hakkın varlığı ya da yokluğu hususunda karar vermesi istenir; bu takdirde mahkeme tespit kararı verir. Örneğin mahkemenin sözleşmenin geçerli olup olmadığına ilişkin kararı tespit kararıdır. Bazı kararlar vardır ki bunlar maddi hukuka ait bir durumun kurulması, değiştirilmesi veya ortadan kaldırılması için mutlaka mahkemeden karar alınması gereken, tarafın veya tarafların mahkeme dışında istediği sonucu elde edemeyeceği nitelikte kararlar olup; mahkemenin talebi kabul etmesi hâlinde istenen sonuç, başka herhangi bir icraî işleme gerek kalmaksızın doğar. Bu kararlara yenilik doğurucu (inşaî) kararlar denir. Örneğin boşanma, evliliğin iptali, nesebin reddi, ad değişikliği, yaşın düzeltilmesi kararları bu nitelikte kararlardan bazılarıdır. Doğru cevap C'dir.