İş Ve Sosyal Güvenlik Hukuku

Yanıt Açıklaması: Toplu iş sözleşmeleri yazılı olarak yapılmalıdır (m.35/1). Toplu iş sözleşmesi en az bir ve en çok üç yıl süreli olarak yapılabilir. Toplu iş sözleşmesinin süresi, sözleşmenin imzalanmasından sonra taraflarca uzatılamaz, kısaltılamaz ve sözleşme süresinden önce sona erdirilemez (m. 35/2). Faaliyetleri bir yıldan az süren işlerde uygulanmak üzere yapılan toplu iş sözleşmelerinin süresi bir yıldan az olabilir. İşin bitmemesi halinde bu sözleşmeler bir yılın sonuna kadar uygulanır (m.35/4). Toplu iş sözleşmesi süresinin bitmesinden önceki yüz yirmi gün içinde, yeni sözleşme için yetki başvurusunda bulunulabilir. Ancak yapılacak toplu iş sözleşmesi önceki sözleşme sona ermedikçe yürürlüğe giremez (m.35/4).

Yanıt Açıklaması: Ücret alacaklarında zamanaşımı süresi 5 yıldır. Zamanaşımı, alacağın doğmasıyla işlemeye başlar ve işçinin çalışması zamanaşımını durdurmaz.

Yanıt Açıklaması: İş uyuşmazlıkları, işçiler veya işçi sendikaları ile işverenler veya işveren sendikaları arasında çalışma koşullarının belirlenmesi, uygulanması, yorumlanması, değiştirilmesi ya da geliştirilmesi ile ilgili olarak ortaya çıkan uyuşmazlıklardır. İş uyuşmazlıkları, mevzuattan veya toplu iş sözleşmesinden veya iş sözleşmesinden kaynaklanan bir hakkın ihlal edilmesinden dolayı ortaya çıkabileceği gibi bazen de yeni çalışma koşullarının belirlenmesi sırasında tarafların anlaşamamaları nedeniyle ortaya çıkabilir.

Yanıt Açıklaması: Yönetmelikler

Yanıt Açıklaması: Tam süreli iş sözleşmeleri ise, çalışma hayatında kanunen belirlenmiş haftalık ve günlük çalışma sürelerini kapsayan sözleşmelerdir. tam süreli iş sözleşmesi karşısında kısmi süreli iş sözleş- mesinden söz edebilmek için tam süreli iş sözleş- mesi ile çalışan emsal işçiye göre, “önemli ölçüde daha az” bir haftalık çalışma süresinin, sözleşmede tespit edilmiş olması gerekir. Tam süreli iş sözleşmelerinde işçi, haftalık ve günlük çalışma sürelerinin tamamını bir işverene bağımlı olarak geçirir. Kısmi süreli iş sözleşmele- rinde ise, işçinin işyerinde tam gün çalışan işçilerin normal çalışma sürelerinden daha kısa süre çalış- ması söz konusudur.

Yanıt Açıklaması: Yüzde usulü ücret  otel, lokanta, eğlence yerleri ve benzeri yerlerde uygulanan bir ücret türüdür.

Yanıt Açıklaması: Kanunda öngörülen oranlardan fazla engelli veya eski hükümlü çalıştırma, işyerine işçi alımında daha önceden o işyerinde çalışıp ayrılanlara öncelik verme iş sözleşmesinin yapılmasına ilişkin normatif hükümlere örnek olarak verilebilir. Ücret, fazla çalışma, prim, ikramiye, sosyal yardımlar, izinler, çalışma süreleri ile ilgili hükümler de iş sözleşmesinin içeriğine ilişkin normatif hükümlere örnektir. Fesih bildirimi sürelerinin Kanunda belirtilen sürelerin üzerine çıkarılması, bildirimsiz fesih öncesinde disiplin kurulu kararı istenmesi gibi işverenin fesih hakkını sınırlayan hükümler de iş sözleşmesinin sona ermesine ilişkin normatif hükümlere örnek verilebilir.

Yanıt Açıklaması: A şıkkı yanlıştır. İş Kanunu’na göre ücret, para ile ödenen tutardır. B şıkkı doğrudur. C şıkkı yanlıştır. İş Kanunu’na göre ücret, en geç ayda bir ödenir. D şıkkı yanlıştır. iş sözleşmeleri veya toplu iş sözleşmeleri ile ödeme süresi bir haftaya kadar indirilebilir . E şıkkı yanlıştır. Ücretin, ödeme gününden itibaren yirmi gün içinde mücbir bir neden dışında ödenmemesi halinde işçi, işgörme borcunu yerine getirmekten kaçınabilir.

Yanıt Açıklaması: Sendika ve konfederasyonlara faaliyetler konusunda getirilen serbestiye koşut olarak, 2821 sayılı Kanunda olduğu gibi 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu ile de bazı yasaklar getirilmiştir. Söz konusu yasaklar, “Amaca Yönelik Yasaklar”, “İşçi ve İşveren İlişkilerinde Yasaklar”, “Ticari Faaliyet Yasağı” ve “Gelirlerini Üyeleri ve Mensupları Arasında Dağıtma Yasağı” şeklinde dörde ayrılır.

Yanıt Açıklaması: Sendikal kuruluşlarda bütçenin kabul edilmesi yetkisi genel kurula aittir. (m.11/1-f)

Yanıt Açıklaması: Sosyal güvenliğin finansmanı primler, devlet katkısı ve vergilerle sağlanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’na göre sendikaların organları; “Zorunlu Organlar” ve “İsteğe Bağlı (İhtiyari) Organlar” olmak üzere iki grupta incelenebilir. Sendikala­rın, sendika şubelerinin ve konfederasyonların zo­runlu organları; “Genel Kurul”, “Yönetim Kurulu”, “Denetleme Kurulu” ve “Disiplin Kurulu” dur.

Yanıt Açıklaması: 5510 sayılı Kanuna göre kısa vadeli sigorta kolları prim oranı, sigortalının prime esas kazancının %2’sidir. Bu primin tamamını işveren öder. Ayrıca bu oranı, %1,5 oranına düşürmeye ya da %2,5 oranına arttırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir . Sorunun Doğru cevabı A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Gece, en geç saat 20.00’de başlayarak en erken saat 06.00’ya kadar geçen ve herhalde en fazla 11 saat süren dönemdir. İş Kanunu’nda gece sayılan dönem en fazla 11 saat olarak belirlenmesine rağmen işçilerin gece sayılan dönemdeki çalışmaları 7,5 saati geçemez.

Yanıt Açıklaması: Toplu iş uyuşmazlıklarının hakem yoluyla çözümlenmesine tahkim denir. Tahkim yöntemi uzlaştırma ve arabuluculuktan farklı bir yöntemdir. Çünkü hakem tarafından verilen kararlar tarafları bağlar ve uyuşmazlığı kesin olarak çözümler. Tahkim yöntemi gönüllü olarak başvurulacak bir yöntem olabileceği gibi, zorunlu olarak uygulanan bir yöntem de olabilir.

Yanıt Açıklaması: E şıkkı doğrudur. Tek bir mevsim için yapılan sözleşme, mevsimin nitelik itibariyle “belirli süreli iş” olması nedeniyle belirli süreli yapılabilir. Bu durumda iş sözleşmesi mevsimin bitimi ile kendiliğinden sona erer, işçi ihbar ve kıdem tazminatına hak kazanamaz. A şıkkı yanlıştır. Mevsimlik iş sözleşmeleri, yılın belirli bir döneminde sürdürülüp diğer dönemlerinde sürdürülmeyen mevsimlik işler üzerine kurulan sözleşmelerdir. B şıkkı yanlıştır. Mevsimlik iş sözleşmelerinin mutlaka belirli süreli yapılması zorunluluğu yoktur. C  şıkkı yanlıştır. Tek bir mevsim için yapılan sözleşme, mevsimin nitelik itibariyle “belirli süreli iş” olması nedeniyle belirli süreli yapılabilir. Bu durumda iş sözleşmesi mevsimin bitimi ile kendiliğinden sona erer, işçi ihbar ve kıdem tazminatına hak kazanamaz. D şıkkı yanlıştır. Ancak, işçi ile işveren arasında mevsimlik bir işte belirli süreli iş sözleşmesi yapılmış ve izleyen yıllarda işçi aynı şekilde mevsimlik sözleşmelerle çalışmışsa kanımıza göre bu durumda birbirini izleyen belirli süreli iş sözleşmeleri değil bir tek belirsiz süreli iş sözleşmesi bulunduğu kabul edileceğinden mevsim sonunda sözleşme sona ermeyip gelecek mevsime kadar askıda kaldığı kabul edilmekte ve izleyen mevsim başında işçinin işe alınmamasının ya da mevsim içinde sözleşmenin işverence geçerli veya haklı bir sebep olmadan sona erdirilmesi durumunda işçiye ihbar ve kıdem tazminatının ödenmesi gerekir ve koşulları da varsa işçi iş güvencesi hükümlerinden yararlanır.

Yanıt Açıklaması: Ücret nakit olarak işveren veya üçüncü kişiler tarafından ödenebilir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Sendika ve konfederasyonlar, en üst karar organı olan genel kurul kararı ile feshedilebilir. Sendiklar Anayasada belirlenen Cumhuriyetin niteliklerine ve demokratik esaslara aykırı faaliyette bulunamazlar. Cumhuriyetin niteliklerine ve esaslarına aykırı faaliyette bulunan sendika ve konfederasyon merkezlerinin bulunduğu yer Cumhuriyet savcısının talebi üzerine kapatılır. Aykırı davranış bireysel olarak yöneticiler tarafından gerçekleştirilmiş olsa dahi, mahkeme kuruluşun kapatılmasına karar verir. Sorunun cevabı d şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: A şıkkı doğrudur. Seçimle gelen üyeler, iki yıl için seçilir ve yeniden seçilmeleri mümkündür. B şıkkı yanlıştır. Seçimle gelen her bir üye için aynı şekilde ikişer yedek üye seçilir. C şıkkı yanlıştır. Yüksek Hakem Kuruluna katılacak üyelerin seçilmesi, her seçim döneminden üç ay önce Bakanlıkça ilgili makam ve kuruluşlardan istenir. D şıkkı yanlıştır. Yüksek Hakem Kurulu başvuru dilekçesinin alındığı günden başlayarak altı işgünü içinde başkan ve en az beş üyenin katılımı ile toplanır. E şıkkı yanlıştır. Yüksek Hakem Kurulu, uyuşmazlığı dosya üzerinden inceler. Gerekli görüldüğü durumlarda taraflar ve ilgililerden uyuşmazlıkla ilgili her türlü bilgi ve belgeyi isteyebilir.