Hukukun Temel Kavramları

Yanıt Açıklaması: Büyük Genel Kurul, Yargıtay'ın bir karar organıdır. Yargıtay Büyük Genel Kurulu, birinci başkan, birinci başkanvekilleri, daire başkanları, üyeler ile Yargıtay Cumhuriyet başsavcısı ve Yargıtay Cumhuriyet başsavcı vekilinden oluşur. Dolayısıyla, Danıştay'ın bir karar organı değildir. Diğer maddelerde belirtilen kurullar ise Danıştay'ın karar organlarıdır. Bunların dışında diğer Danıştay karar organları ise daireler, İdari^ Dava Daireleri Kurulu,  İçtihatları Birleştirme Kurulu, Başkanlar Kurulu, Başkanlık Kurulu, Yüksek Disiplin Kurulu ve Disiplin Kuruludur. Doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: İnsan için belirli bir sosyal çevrede yaşamak önemli bir zorunluluktur. Bazılarına göre bunun sebebi insanda bulunan benzerlerini arama eğilimi; bazılarına göre ihtiyaçlarını karşılama gereksinimi; bazılarına göre içgüdüsel, hayvansal bir gereksinim; bazılarına göre ise barış içinde yaşama zorunluluğudur. Sorunun doğru cevabı E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Hukukun yazılı ve asıl kaynakları Anayasa, kanun, uluslararası sözleşmeler, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ve yönetmeliktir. Hukukun asıl kaynağını teşkil eden; ancak yazılı olmayan kaynak ise, gelenek hukukudur. Hukukun yardımcı kaynaklarını ise, içtihat hukuku oluşturmaktadır. İçtihat hukuku, bilimsel içtihat veya yargı içtihadı şeklinde olabilir.

Yanıt Açıklaması: Ahlak kuralları iyilik-kötülük, doğruluk yanlışlık gibi çeşitli konulardaki değer yargılarıdır. Sorunun doğru cevabı D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Hukuk kuralları genel, soyut, sürekli ve yaptırıma bağlı kurallardır. Emir ve yaptırım içeren hukuk kuralları, sosyal düzen kurallarının en önemlisidir.

Yanıt Açıklaması: Roma’da “köle” hâlini almanın bir çok sebebi vardı. Bunlardan en önemlisi, Roma hukuku dışındaki eski hukuklarda da olduğu gibi savaş esirliğiydi. Savaşta esir düşen bir yabancı ve onun alt soyu, onu esir eden veya satın alan Roma vatandaşının malıdır. İmparatorluk döneminde, kölenin mallara sahip olmak ve borç yüklenmek anlamında hak ehliyeti yoktur; o bir eşya hükmündedir. Klasik Sonrası dönemde ise, kölelerin sayılarının azalmasına bağlı olarak, durumları özgür insanlarınkine yaklaşmıştır. Köle efendisi adına birtakım işlemler yaptığında, taahhüdleri ve devir işlemleri geçersiz ancak iktisapları geçerlidir. Köle borç taahhüdü altına giremez, çünkü o bir hukuk öznesi değildir. Klasik dönem Roma hukukçuları, kölenin borcunu doğal borç olarak kabul etmişlerdir.

Yanıt Açıklaması: Hukuki işlemin kanunun öngördüğü kurucu unsurlardan birine uyulmadan yapılması halinde yokluk söz konusu olur.

Yanıt Açıklaması: Adlî Yargı Teşkilat Kanununa göre, adlî yargı ilk derece mahkemeleri, hukuk ve ceza mahkemeleridir. Sulh hukuk mahkemesi, dava konusunun değer veya tutarına bakılmaksızın; Kira ilişkisinden doğan tüm uyuşmazlıkları konu alan davalar ile bu davalara karşı açılan davalara, Taşınır ve taşınmaz mal veya hakkın paylaştırılmasına ve ortaklığın giderilmesine ilişkin davalara, Taşınır ve taşınmaz mallarda, sadece zilyetliğin korunmasına yönelik olan davalara, Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile diğer kanunların, sulh hukuk mahkemesi veya sulh hukuk hâkimini görevlendirdiği diğer davalara (ör. Taşınmazın aynına ilişkin olmayan, kat mülkiyeti kanundan doğan davalara veya çekişmesiz yargı işlerine) bakmakla görevlidir.

Yanıt Açıklaması: İnsan Haklarını ve Temel Özgürlükleri Korumaya Dair Sözleşme, Türkiye’nin de üyesi olduğu Avrupa Konseyi tarafından 4 Kasım 1950 tarihinde Roma’da imzaya açılmış; 3 Eylül 1953’de yürürlüğe giren Sözleşme, Türkiye tarafından 18 Mayıs 1954 tarihinde onaylanmıştır.

Yanıt Açıklaması: islam hukukunda Kitap (Kur’an) ve Sünnet’ten başka icmâ, kıyas, istihsan, maslahat (mesâlih-i mürsele), örf, kaynaklar arasında zikredilir. Hakkaniyet ise İngiliz Hukukunun kaynakları arasında yer alır.

Yanıt Açıklaması: Sosyal düzen kuralları sayılamayacak kadar çoktur ancak bilimin önemli bir fonksiyonu bilimsel bilgiyi sınıflayarak anlaşılabilir kılmaktır. Bu yönden yaklaşıldığında, genel kabul gören sosyal düzen kuralları; din, ahlak, görgü ve hukuk kurallarıdır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Araçsalcılık (enstrümantalizm); hukuku, salt toplumsal değişmenin bir aracı olarak gören; onun kendine özgü bir doğası olduğunu yadsıyan hukuk ideolojisi. Araçsalcılığın bir diğer sonucu da, hukukun bağımsız bir değer taşımadığı; olsa olsa istenilen düzeni tesis etmek gibi bir araç-değere yönelik olabileceği, yoksa ortak hayır, adalet ve özgürlük gibi amaç değerlere yönelik bir değer taşımadığı yolundaki ahlaki tutumdur. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Bu görev idari yargının alanına girdiğinden Yargıtay olamaz. İdare ve vergi mahkemeleri de zaten ilk derece mahkemelerdir. Danıştay ise temyiz makamıdır. Cevap B dir.

Yanıt Açıklaması: Bir kimsenin bedensel bütünlüğünün zedelenmesi durumunda zarar görene; ağır bedensel zarar veya ölüm hâlinde ise zarar gören ya da ölenin yakınlarına hâkimin uygun göreceği bir miktar para manevi tazminat adı altında ödenir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Sayıştay’ın denetim görevleri ve yargısal görevleri aşağıdaki şekilde özetlenebilir: • Denetim görevleri - Kamu idarelerinin mali faaliyet, karar ve işlemlerini denetlemek ve sonuçları hakkında Türkiye Büyük Millet Meclisine raporlar sunmak - Genel uygunluk bildirimini Türkiye Büyük Millet Meclisine sunmak - Kanunlarla verilen diğer inceleme, denetleme işlerini yapmak • Yargısal görevleri - Genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin; gelir, gider ve mallarına ilişkin hesap ve işlemlerinin kanunlara ve diğer hukuki düzenlemelere uygun olup olmadığını denetlemek ve kamu zararına yol açan hususları kesin hükme bağlamak.

Yanıt Açıklaması: Cebri icra, bir borç ilişkisinde borcunu kendi rızasıyla yerine getirmeyen borçlunun devlet gücü aracılığıyla bu borcunu yerine getirmesini sağlayan bir yaptırımdır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Diğer sosyal kuralların yaptırımı manevi nitelik taşırken hukuk kurallarının yaptırımı maddidir.Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Hukuk kuralları ile diğer sosyal kuralları birbirinden ayırmada en sağlam ölçüt yaptırımın niteliğidir. Diğer sosyal kuralların yaptırımı manevi nitelik taşırken hukuk kurallarının yaptırımı maddidir.

Yanıt Açıklaması: Yaptırımının maddi olması ve  kuralların devletin zorlayıcı gücüyle desteklenmiş olması hukuk kurallarının ayırt edici özelliklerindendir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Hukukun yazılı ve asıl kaynakları Anayasa, kanun, uluslararası sözleşmeler, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ve yönetmeliktir. Hukukun asıl kaynağını teşkil eden; ancak yazılı olmayan kaynak ise, gelenek hukukudur. Hukukun yardımcı kaynaklarını ise, içtihat hukuku oluşturmaktadır.