Diplomasi Tarihi

Yanıt Açıklaması: Bu dönemde bakanlığın faaliyetleri açısından önem taşıyan bir diğer gelişme 1963’lerde başlayan ve 1970’lere kadar hızlanarak devam eden, başta Almanya’ya olmak üzere Batı Avrupa ülkelerine Türk işçisi akını olmuştur. Bu ülkelerde sayıları milyonları bulunan vatandaşlarımızla ilgili çeşitli sorunlarla baş edebilmek için dışişlerinin Almanya, Fransa, Belçika, Hollanda gibi ülkelerdeki Başkonsolosluklarının sayısı büyük ölçüde artırılmış ve kadroları takviye edilmiştir. Buna ilaveten, buralardaki büyükelçiliklerimiz bünyelerinde, “Sosyal İşler Müşaviri” unvanı verilen din adamları, Eğitim, Çalışma Ataşeleri istihdam edilmeye başlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Gizli yazışmaların çoğunluğu kriptografi cihazları ile şifrelenmiş telgraflar vasıtasıyla yapılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: AB Devlet ve Hüku^met Başkanları Zirveleri 2002 yılına kadar dönem başkanlığını üstlenen ülkenin başkenti veya seçtiği başka bir şehrinde toplanırken Nice Anlaşması gereği artık sadece Brüksel’de akdedilmektedir.

Yanıt Açıklaması: İlk elçilik için Fransa düşünülmekle beraber Fransız Devrimi’nin başlamasıyla bundan vazgeçilmiş ve ilk daimi büyükelçiliğin Londra’da kurulması uygun görülmüştür. İngiltere’ye mukim büyükelçi atanan Kalyonlar eski Katibi Yusuf Agâh Efendi 1793 Ekim ayı ortalarında maiyetiyle birlikte İstanbul’dan ayrılmıştır. Aynı yıl Aralık ayında Londra’ya ulaşan Agâh Efendi 8 Ocak 1794’te itimatnamesini III. George’a merasimle sunduktan sonra görevine başlamış ve üç yıl başarıyla sürdürmüştür. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Uluslararası ilişkiler artık ulus devletler ve uluslararası kuruluşların tekelinde de­ğildir. Sivil toplum kuruluşları, parlamentolar ve yerel makamların uluslararası sahnede giderek daha fazla rol oynaması klasik diplomasinin karşılaştığı başlıca meydan okuma olarak nitelendirilebilir.

Yanıt Açıklaması: Özellikle müttefik ülkelerin silahlı kuvvetleri arasındaki ilişkiler dışişleri mekanizmasının dışında kendi çerçevesinde cereyan etmektedir. Ortak operasyonlar düzenlemek, savaş planları yapmak, güç kaydırma planlarını koordine etmek gibi faaliyetler ‘askerî diplomasi’ olarak adlandırılabilir.

Yanıt Açıklaması: Temelleri 18. yüzyılda atılan ama belirli değişikliklere uğramakla birlikte, kuralları hâlâ geçerli olan modern diplomasinin kurum ve araçlarını incelerken önce diplomasinin temel unsuru daha doğrusu ön koşulu olan “tanıma” konusuna değinilecek.

Yanıt Açıklaması: Diplomatik anlaşmalar son derece çeşitli biçimler alır. İsimleri de çok değişik olabilir: Antlaşma, sözleşme, şart, konvansiyon, nota değişimi, protokol, son senet veya sadece “anlaşma”, ülkeler arasında herhangi bir konudaki yazılı mutabakatlar için kullanılan terimlerdir. C şıkkında yer alan ön senet terimi yanlıştır, doğru terim “son senet” olmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Ancak doğal olarak kamuoyu diplomasisinin ne ölçüde yürütülebileceği ev sahibi ülkenin rejiminin niteliğine bağlıdır. Kapalı toplumlarda devleti atlamak pek zordur ve doğrudan toplumla temasa kalkışmak protestolara ve diplomatik gerginliklere neden olabilir. Buna karşı açık toplumlarda büyükelçiliklerin medya, sivil toplum ve genellikle topluma dönük faaliyetleri tamamen meşru sayılır. Bununla beraber açık toplumlarda dahi belirli hassasiyetleri ve sınırları gözetmek önem taşır. Örneğin Fransa’da bir büyükelçinin hükûmetin politikasıyla çelişen bir görüşü kamuoyu önünde savunması tepki yaratabilir. Kamuoyu diplomasisinin en rahat, hatta sınırsız şekilde uygulanabildiği belki de tek ülke ABD’dir. ABD’de ülkesinin tezlerini kamuoyu önünde her vasıta ile savunmayan büyükelçinin bu tezlere inancından kuşku duyulur. Lobicilik, yani mali araçlar dahi kullanarak perde arkasında etkilemek bir tek ABD’de makbul bir kamuoyu diplomasisi faaliyetidir. Washington’daki pek çok büyükelçilik hükûmetleri adına tanıtım şirketi kullanır. Halen Türkiye dahil 160’dan fazla ülkenin bu tarz şirketlerin hizmetlerinden yararlandığı bilinmektedir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Soğuk Savaş döneminde ABD özellikle Helsinki sürecinde insan haklarını Sovyetler Birliği’ni eleştirme aracı olarak dış politikasının başlıca silahlarından biri olarak kullanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Bugün diplomatların geleneksel siyasi, ekonomik, kültürel ve konsolosluk ilişkileri yanında yepyeni alanlarda sorunlarla meşgul olmaları gerekmektedir. Çevre, enerji, terörizm, insan hakları, doğal afetler ve insani yardımlar, sınırı aşan sular, nükleer silahlar, uyuşturucu kaçakçılığı, mülteciler, fakirlik ve marjinalleştirme, siber terörizm gibi konularda uzmanlık da gerektiren yeni diplomasi faaliyetleri ortaya çıkmıştır. Ticari alan ise eski tarihlerden beri diplomasinin içerisinde yer almaktadır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Birleşmiş Milletler, evrensel amaçlı, dolayısıyla hemen hemen bütün ülkelerin üyesi olduğu bir kuruluştur. Avrupa Ekonomik Topluluğu modelinden hareketle, fakat aynı ölçüde iddialı bütünleşme amaçları taşımayan MERCOSUR, NAFTA, LAFTA, ASEAN, Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (KEIT) gibi kuruluşlar ise bölgesel ekonomik işbirliği kuruluşlardır

Yanıt Açıklaması: Birleşmiş Milletler Şartı’nın 33. maddesi, uyuşmazlıkların barışçıl çözümünde başvurulacak geleneksel siyasi yöntemler arasında müzakereler yanında arabuluculuk (mediation), iyi niyet misyonları, araştırma komisyonları, uzlaştırma (conciliation) gibi yolları da sayar. Bunlar arasında müzakerelerden sonra en çok başvurulan ve diplomasi alanında gelenekleşmiş yöntemlerin başında arabuluculuk gelir. Arabuluculuk bir diplomasi aracı olarak müzakere yöntemini tamamlayıcı niteliktedir.

Yanıt Açıklaması: Tanıma de jure (hukuken) veya de facto (fiilen) olabilir. De jure tanıma, bütün hukuki sonuçlarıyla tanıma demektir. Buna karşı, de facto tanımada bir ülke diğerinin mevcut olduğu gerçeğini kabul etmekle yetinir, ancak hukuki sonuç doğurabilecek ilişki ve tasarruflardan kaçınır. Örneğin, Türkiye dışında hiçbir ülkenin de jure tanımadığı Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti de başta Avrupa Birliği ülkeleri olmak üzere birçok ülke tarafından de facto tanınmaktadır. Öte yandan devletler birbirlerini tek taraşı olmakla beraber, açık veya örtülü (zımni) şekilde tanıyabilir. Açık tanıma beyanı mevcut olmasa dahi diğer devletle tanıdığını hiçbir şekilde kuşkuya düşürmeyecek şekilde kanıtlayan bir işleme girmek, de jure tanımanın mevcudiyetine işaret eder. Örneğin, diğer devletle çekince koymadan ikili bir anlaşma imzalanması örtülü tanıma demektir. Bir ülkeyi devlet başkanının ziyaret etmesi o ülkenin tanındığı anlamına gelir.

Yanıt Açıklaması: Doğru seçenek E şıkkıdır. Wicquefort, tarihte ilk kez mukim diplomasi konusunu ele alan ve büyükelçi tanımını yapan bir diplomattı.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Diplomatik anlaşmalar son derece çeşitli biçimler alır. İsimleri de çok değişik olabilir: Antlaşma, sözleşme, şart, konvansiyon, nota değişimi, protokol, son senet veya sadece “anlaşma”, ülkeler arasında herhangi bir konudaki yazılı mutabakatlar için kullanılan terimlerdir.

Yanıt Açıklaması: Antlaşma (treaty-trai^te´) terimi, 1980’de yürürlüğe giren 1969 tarihli Antlaşmalar Hukuku Konusunda Viyana Konvansiyonu’nda tarif edilmiştir. Bu tanıma göre, bir antlaşma, “Devletler arasında, verilen isim ne olursa olsun, tek bir belge veya iki ya da daha fazla ilişkili belge halinde de olabilen, yazılı biçimde akdedilmiş ve uluslararası hukuka tabi bir uluslararası anlaşma”dır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: 5