Diplomasi Tarihi

Yanıt Açıklaması: Kamuoyu diplomasisi’ kavramı 1965’te Fletcher Hukuk ve Diplomasi Fakültesi Dekanı Edmund Gullion tarafından ortaya atılmıştır. Diğer seçenekler ABD başkanlarının isimleridir.

Yanıt Açıklaması: Tarihin bilinen ilk yazılı barış anlaşması Hititler zamanından kalmadır. Hittilerler Mısırlılar arasında Kadeş Savaşı sonunda İÖ. 12. yüzyılda akdedilmiştir.

Yanıt Açıklaması: De jure tanıma, bütün hukuki sonuçlarıyla tanıma demektir. Buna karşı, de facto tanımada bir ülke diğerinin mevcut olduğu gerçeğini kabul etmekle yetinir, ancak hukuki sonuç doğurabilecek ilişki ve tasarruflardan kaçınır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: 1965 yılında Fletcher Hukuk ve Diplomasi Fakültesi Dekanı Edmund Gullion "kamuoyu diplomasisi" kavramını ortaya koymuştur ve ABD resmi çevrelerinde "propaganda" kelimesinin yerini bu "kamuoyu diplomasisi" kavramı almıştır.

Yanıt Açıklaması: Diğer bir yeni yönteme ‘iyi yönetim’ diplomasisi adı verilebilir. Bu tür diplomasi özellikle yönetimlerinin toplumları için yeterli politikalar üretemediği ülkelere veya iç karışıklıklar gibi nedenlerle yönetilemeyen ülkelere uluslararası toplumun belirli ölçülerde müdahalesi veya yardımı şeklinde tanımlanabilir. Habitat, Rio Zirvesi ardılı konferanslar gibi global çevre konferansları, Birleşmiş Milletler ve diğer yetkili uluslararası güçlerin güvenlik operasyonları, Birleşmiş Milletler çerçevesinde -örneğin sürdürülebilir kalkınma komisyonu gibi- özel görevli komisyonlar kurulması ve saydamlık, yolsuzlukla mücadele, kamu bütçesi hesap verilirliği gibi kamu hizmeti etiği konusunda uluslararası işbirliği çalışmaları ‘İyi yönetim diplomasisi’nin hangi alanlarda yürütüldüğünün örnekleridir.

Yanıt Açıklaması: Deprem, su baskını, kuraklık gibi doğal afetlerde veya insan elinin neden olduğu açlık ve zorunlu göç gibi krizlerde devreye giren başlıca çok taraflı insani yardım kanalı Birleşmiş Milletler Teşkilatı’dır. BM kuruluşlarından dördü -Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF), Kalkınma Programı (UNDP), Dünya Gıda Programı (WFP) ve Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR)- kriz ortamlarında insani yardımların sağlanmasını ve gerekli önlemlerin alınmasını sağlayan başlıca kurumlardır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Zirve diplomasisinin geçmişi Orta Çağ’a kadar dayanır.

Yanıt Açıklaması: 1972 yılında Stockholm’de gerçekleştirilen ve Stockholm Konferansı olarak da bilinen “Birleşmiş Milletler İnsan Çevresi Konferansı” bu alandaki ilk büyük uluslararası girişim olmuştur. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: II. Mahmud döneminde Osmanlı İmparatorluğu’nun karşı karşıya kaldığı uluslararası sorunların listesi uzundur. 1821-29 Yunanistan isyan ve bağımsızlığını, 1830’da Fransa’nın Cezayir’i işgali izlemiş, daha sonra 1821’de Mısır Valisi Mehmet Ali Paşa’nın isyanı ile başlayan ve büyük Avrupa devletlerinin de karıştığı ve önemli tavizler verilerek Temmuz 1833’te imzalanan Hünkâr İskelesi Anlaşması ile noktalanan Mısır bunalımı ortaya çıkmıştır. Bu çalkantılı dönemde Bâbıâli’nin etkin bir diplomasiye duyduğu gereksinme nedeniyle daimi elçiliklerin açılması tekrar gündeme gelmiş ve II. Mahmud 1832 yılında Paris, Londra ve Viyana’ya yeniden büyükelçiler göndermiştir. Bunları 1837’de Berlin, 1840’ta Atina, 1849’da Tahran, 1854’te Brüksel ve La Haye, 1857’de Saint Petersburg, 1867’de Washington, 1878’de Bükreş, 1879’da Belgrad, 1898’de Stokholm, 1909’da Sofya, 1917’de Kopenhag izleyecektir. Bu arada konsolosluklar da büyük ölçüde çoğaltılmıştır. Bu gelişmelerle irtibatlı olarak II. Mahmud, III. Selim zamanında önemi artarak, dış ilişkiler konusunda uzmanlaşan Reisülküttaplığın yerine 11 Mart 1836’da bir Hatt-ı Hümayun ile Hariciye Bakanlığını kurmuştur. Hatt-ı Hümayun’da kararın gerekçeleri anlatılmaksızın sadece Reisülküttaplığın “Umur-ı Hariciye” adını alacağı ve başına bir Vezirin geçeceği hususu yer almaktaydı.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Bugün devletlerin ve çok uluslu şirketlerin, yürüttükleri enerji politikalarında üç ana hedef göze çarpmaktadır: Enerji kaynaklarının güvenliğinin, enerjinin ulaşım güvenliğinin ve fiyat istikrarının sağlanması. Bunların yanı sıra, kullanılmak istenen enerjinin düşük maliyetle elde edilmesi ve talep edilen miktarla kalitede pazarlara ulaştırılması hedeflenmektedir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı ile ülkelerin arasında ilişkilerin bozulduğu hâllerde ‘aman’ ile gelmiş olan yabancı devlet elçisinin misafirlik statüsü iptal edilmekte hatta hapsedilmekteydi. Elçi hapsi uygulaması, savaş açılan ülkedeki Osmanlı tüccar ve uyruklarının iadesini sağlamak için de başvurulan bir yöntemdi. Son olarak 1799’da Mısır sorunu nedeniyle Fransa’ya savaş açıldığında Fransa Maslahatgüzârı Ruffin’in maiyeti ile birlikte Yedikule’ye hapsedilmesinden sonra, karşılıklılık ilkesine dayalı diplomasiye geçilen III. Selim döneminde elçi hapsedilmesi uygulamasından vazgeçilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Diplomaside ilişkileri yürütmek ile “temsil” farklı kavramlardır. Dışişleri Bakanlığı, yabancı ülke ve uluslararası kuruluşlarla Türkiye’nin resmî ilişkilerini yürütürken, aynı zamanda büyükelçilikler ve daimi temsilcilikler vasıtasıyla ülkenin bu uluslararası hukuk süjeleri nezdinde resmen temsilini de sağlamaktadır. Esasen, bu resmî temsilcilik niteliği olmadan Bakanlığın “dış ilişkileri yürütme” işlevini yerine getirmesi mümkün değildir. Çok klasikleşmiş bir ifadeyle dışişlerinin Türkiye’yi dışarıda “şerefle” temsil ettiği sık sık vurgulanır. Ancak, bu terim boş bir kavram değildir. Gerçekten de Türk Dışişleri Bakanlığı, diğer ülkeler dış servisleriyle karşılaştırıldığında, ülkesini “iyi” temsil etmek konusuna en fazla önem veren kurumlar arasında yer alır. Disiplinli, vazife bilinci çok gelişmiş ve üstün denilebilecek niteliklere sahip bir kadroya sahip olan Türk diplomasisi, kendisini ülkesini temsil konusunda, özel bir itina göstermekle sorumlu tutar. Bu yaklaşımı belirli nedenlere bağlamak mümkündür. Türkiye Cumhuriyeti nisbeten genç bir ülkedir. Parçalanan bir devletin içinden yeniden doğduğu için kendini dış dünyaya kanıtlama süreci -aynı yoğunlukla olmasa dahi- devam etmektedir. Dahası, Osmanlı İmparatorluğu özellikle Batı tarafından, geri ve çürümüş görülürken, Cumhuriyet Batı’yla yarışmakta, en az onunla aynı düzeye ulaşma amacını taşımaktadır. Bu çaba içinde, Türkiye’nin dışa açılan penceresi Dışişleri Bakanlığı dışa ülkenin “en iyi yönlerini” yansıtmakla görevlidir. Kaldı ki bu görevi en iyi şekilde yerine getirmeleri için bizzat dışişleri mensupları da Türkiye'nin ''elitleri'' arasında gelmektedir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: İlk olarak özellikle sanayileşmiş ülkelerde su ve hava kirliliği gibi küresel çevre bozulması işaretlerinin bilincine varılmaya başladığı 1960’lardan itibaren uluslararası düzeyde gündeme gelmiş ve diplomasi konusu olmuştur.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Gerçekte güçler dengesi kendi içinde istikrarsızlık tohumları taşıyan bir düzeni ifade ediyordu. Savaş her zaman kapıdaydı. Sistemin çöküşüne ise çeşitli unsurların bir araya gelmesi neden oldu. Bunlardan biri, 1871’de Alman Birliğinin gerçekleşmesiydi. Bu şekilde ilk defa geleneksel Avrupa sistemi içinde sınırlanıp gem vurulamayacak kadar büyük ve dinamik bir devlet ortaya çıkmıştır.

Yanıt Açıklaması: Uyuşmazlıkların çözümü, bir uyuşmazlığın sona erdirilmesini ifade eder. Birleşmiş Milletler Şartı’nın VI. Bölümü’ne göre, uyuşmazlıkların çözümünde izlenebilecek yollar, hukuki önlemler veya siyasi önlemler şeklinde ikiye ayrılır. Genel olarak, Uluslararası Adalet Divanı ve diğer uluslararası mahkemelerin faaliyetleri ve uluslararası hakemlik kurumu ile ilgili birincisi, yani hukuki yöntem, diplomasi alanı dışında kalır. İkinci yöntem ise uyuşmazlığın tarafları arasında BM Şartı’nın 33. maddesinde bazıları sayılan geleneksel siyasi yolları içerir. Bunlar, müzakere, arabuluculuk, iyi niyet misyonları, araştırma komisyonları, uzlaşma komisyonları gibi usûllerdir.

Yanıt açıklaması yok