Diplomasi Tarihi

Yanıt Açıklaması: Rusya’yı Avrupa devletler sistemine sokmak ve Sovyet dış politikasını ve mekanizmasını Avrupa normlarına uydurmak görevi, Mart 1918’de Troçki’nin yerine Dışişleri Komiserliği’ne gelen Çiçerin’e düştü. Sovyetler önceleri bütün diplomatik unvanları lağvederek, dış temsilcilerine de sadece tam yetkili temsilci veya polpred adını verdiler. Ayrıca, büyük güçler ile küçük devletler ayırımını da reddettiler. Ancak, Bolşevik Rusya ile başlıca Avrupa güçleri arasında diplomatik ilişkiler kurulunca, polpred’lerin kordiplomatikteki diğer ülke temsilcilerine göre öncelik sırasını saptamak mümkün olamadı. Bunun sonucu Sovyet temsilcilerine protokol sırasının en gerisinde yer verilince, Çiçerin bu konuda da gerilemek ve Avrupa terim ve unvanlarını kabullenmek mecburiyetinde kaldı.

Yanıt Açıklaması: O dönemin (İÖ. 700) Yunanistanında küçük şehir devletlerinin ortaya çıkışı diplomasinin o coğrafyada sistemleşmeye başlamasına yolaçmıştır. Gerçekten güç arazi şartları nedeniyle bağımsızlıklarını koruyabilen ve çoğunlukla ancak deniz yoluyla irtibat kurulabilen bu devletçiklerin ilişki ve ticaret gereksinimleri diplomatik faaliyetlerin düzenli hale gelmesine neden olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Hükümdarlar arasında elçi değişimi dışındaki alt düzey diplomatik temaslarda kullanılan önemli bir araç bir nevi pasaport denilebilecek “aman”dı. Aman sahibine İslâm diyarlarına girme olanağını verir ve yetkili makamların korumasını sağlardı. Aman resmî veya gayrıresmî olabilirdi. Resmî aman imam tarafından bir kişiye, bir gruba, hatta İslâm makamlarıyla barış imzalamış olan bir toprakta yaşayanların tamamına verilebilirdi. Böyle bir aman karşılıklılık esasına göre tanınırdı. Gayrıresmî olanı ise herhangi bir Müslüman tarafından sözlü olarak veya başka bir şekilde verilebilir, ancak aman sahibi olan kişi Müslüman topraklarında kötü bir davranışta bulunursa veren cezalandırılırdı. Müslüman olmayan birinin “aman”ı olmadan İslâm diyarına girmesi hâlinde verilecek ceza da oldukça esnekti; idam edilmekten, dört aylık bir ikamet sonunda sınıra götürülmesine kadar geniş bir yelpazeyi kapsardı. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Bir çeşit konsolos sayılabilecek proxenos’lar yabancı şehirde sürekli ikamet eden, fakat gayriresmî sıfatla kendi şehirleri için aracılık yapan temsilcilerdi.

Yanıt Açıklaması: Büyükelçilerin sahip olması gereken nitelikler

Yanıt Açıklaması: Çarlık Rusya’sının çöküşü ve geçici liberal bir hükümetin kuruluşu 1917 Mart ayında gerçekleşmiştir.

Yanıt Açıklaması: Abraham de Wicquefort diplomasi teorisine özellikle başarılı bir büyükelçinin nitelkileri konusunda olmuştur.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Diplomatik muafiyetler dahil diplomasi konusundaki modern hukukun öncü kuramcısı Grotius'dur.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Devleti’nin çeşitli tarihlerde yabancı devletlere yolladığı elçilerin gönderilme nedenlerinin başlıcaları şu şekilde sıralanabilir: Padişahların tahta çıkışlarını bildirmek, yabancı ülkeler hükümdarlarının taç giyme törenlerinde temsil, anlaşmaların metinlerinin iletilmesi, dostluk ilişkilerinin yeniden kurulması, dostluğu yineleme, ihtilaflı sınır sorununu görüşmek ve ittifak olanağı aramak, savaşı barışla bitirmeyi önermek, hediye iletmek, padişahın veya sadrazamın bir mektubunu götürmek, devlet alacağını istemek, gerçeği yerinde saptamak, başka ülkedeki bilimin gelişme düzeyini incelemek, yabancı devletin talebi. Doğal olarak, elçilerin bu vesilelerle gittikleri ülkelerde başka görevler de yüklendikleri anlaşılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: 1943’te Casablanca’da Churchill ile buluşan Roosevelt ülkesinin dışına savaş zamanında çıkan ve uçakla seyahat eden ilk ABD Başkanı olmuştu.

Yanıt Açıklaması: Diplomasi dış politikada kullanılan bir araçtır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: II. Mahmud, III. Selim zamanında önemi artarak, dış ilişkiler konusunda uzmanlaşan Reisülküttaplığın yerine 11 Mart 1836’da bir Hatt-ı Hümayun ile Hariciye Bakanlığını kurmuştur.

Yanıt Açıklaması: İlk Çağlarda topluluklar arasında haberciler gidip gelmekte, özel amaçlı temsilci değişimi yapılmaktaydı. Mesaj taşıyanlar kutsal ve dokunulmaz sayılırdı. Keith Hamilton ve Richard Langhorne’a göre “diplomasinin doğuşu, ilk insan toplumlarının mesajı getireni yemektense mesajı dinlemeyi tercih ettikleri zamanlara gidebilir.” Haberciler genellikle bir mesaj değneği gibi tanıtıcı bir işaret taşır ve merasimle karşılanırlardı. Temsilci olarak kadınların gönderilmesi tercih edilir, zira onlara büyülü bir kutsallık atfedildiği gibi cinselliklerini kullanmalarının avantaj sağlayacağına inanılırdı. Hemen hemen sadece nadir taş veya toprak tabletlere yazılmış yazılardan oluşan ilk tarihî kayıtlardan bile bu dönemlerde diplomatik temasların oldukça sık olduğu sonucu çıkmaktadır. Bu kaynaklardan, toplumlar arasında çeşitli konularda anlaşmalar yapıldığı, bunların uygulanmasında -aynen bugün gibi- sorunlarla karşılaşıldığı, karşılıklı elçilere tanrısal güçler atfedildiği öğrenilmektedir. Elçilere legate veya nuncii denmesi ilkçağ değil ortaçağa ait bir özelliktir. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Müzakereler için ‘uygun bir mevsim’ olduğu yaklaşımı beş yüzyıl önce Francesco Guicciardini tarafından ortaya atılmıştır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: İlk diplomatik faaliyetler hakkındaki en elle tutulur delillere Doğu Akdeniz topluluklarında rastlıyoruz. Mezopotamya şehir devletleri arasındaki anlaşmaların kayıtları İÖ.2850 yılına dayanmaktadır. Daha sonra Babil’de konuşulan Akad dilinin lehçesi Ortadoğu’nun diplomatik dili hâline gelmiştir. Tarihin bilinen ilk yazılı barış anlaşması Hititler zamanından kalmadır. Hititlerle Mısırlılar arasındaki Kadeş Savaşı sonunda İÖ. 12. yüzyılda akdedilen anlaşmanın yazılı bulunduğu tabletler İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde bulunmaktadır. İlk Çağlarda topluluklar arasında haberciler gidip gelmekte, özel amaçlı temsilci değişimi yapılmaktaydı. Mesaj taşıyanlar kutsal ve dokunulmaz sayılırdı.

Yanıt Açıklaması: Keith Hamilton ve Richard Langhorne’ “Diplomasinin doğuşu, ilk insan toplumlarının mesajı getireni yemektense mesajı dinlemeyi tercih ettikleri zamanlara gidebilir" görüşündedir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Orta Çağ sona ererken Batı Avrupa’da Papalık dışında diplomatik alanda belirli adımlar atan en önemli siyasi birim Venedik idi.

Yanıt Açıklaması: Birinci Dünya Savaşı sona erdiğinde genel beklenti barışın teminat altına alınacağı ve yeni ve daha adil bir uluslararası düzen kurulacağı idi. Galip gelen ülkelerin liderleri de bu yönde yeni fikirler ortaya atıyordu. Lloyd George “Avrupa medeniyetinin geleceğinin şu veya bu hanedanın veya ülkenin çıkarlarını ikna ve hile yoluyla sağlamaya çalışan birkaç müzakerecinin keyfi kararlarına bırakılamayacağını” ileri sürerek toprak düzenlemelerinin kendi kaderini kendi tayin etme hakkı çerçevesinde, halkların üzerinde anlaştıkları biçimiyle yapılması gereğini vurguluyordu.