Türk Dış Politikası 1

Yanıt Açıklaması: Türkiye ile ABD arasındaki ilişkilerin düzelmeye başlaması ve iki ülke arasında yapılan SEIA anlaşması ile Türkiye’deki nükleer silahların arttırılması planları Sovyetlerle ilişkileri olumsuz etkileyen gelişmeler arasındadır. Sovyetlerin 1979’da Afganistan’ı işgal etmesi Türkiye tarafında tepkiyle karşılanmıştır. Kıbrıs sorununa da müdahil olmak isteyen Sovyetler daha çok Yunan tezlerini destekleyici olmuştur. Gorbaçov’un 1980'li yılların ortasında iktidara gelmesiyle birlikte ikili ilişkiler gelişmiş, ticari faaliyetler artmış ve Karadeniz’deki FIR hattı ile ilgili sıkıntı giderilmiştir.

Yanıt Açıklaması: 27 Mayıs 1960 askeri darbesiyle yönetime el koyan askerlerin yaptığı ilk iş de NATO ve CENTO’ya bağlılığın ilan edilmesi olmuştur.

Yanıt Açıklaması: 1973’te yürürlüğe giren Katma (Ek) Protokol, 22 yıl içinde ( 1973+22= 1995) AET ile Türkiye arasında gümrük birliğinin tesisini öngörmüş, bu takvime de uyulmuş ve 31 Aralık 1995 itibari ile Gümrük Birliği gerçekleşmiştir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye-ABD ilişkilerini yeniden bir sorunla karşı karşıya getiren mektup Johnson Mektubudur.

Yanıt Açıklaması: Yürütülen tarafsızlık politikasının Türkiye’nin II. Dünya Savaşı sonrası dış politikasında etken faktör olmadığı söylenebilir

Yanıt Açıklaması: Kıbrıs Cumhuriyeti’nin 1959’da kurulmasıyla devlet başkanı yardımcılığına seçilen ve 1963-1964 olayları sırasında bu görevi yürütmekte olan kişi fazıl küçük'tür.

Yanıt Açıklaması: Türkiye, siyasi ve coğrafi özellikleri nedeniyle siyasal tarihi boyunca yalnızca II. Dünya Savaşı boyunca tarafsızlık politikası izleyebilmiştir. Bu dönem haricinde, uluslararası çıkarları dahilinde hep bir ittifak arayışı içerisinde olmuş ve uluslararası politikasını “yalnız kalmama” stratejisi üzerine şekillendirmiştir.

Yanıt Açıklaması: KKTC, 15 Kasım 1983 tarihinde, 1980 darbesi sonrasında yönetimde bulunan askeri yönetim tarafından ilan edilmiştir. Belirtilen diğer olaylar askeri yönetim sonrasında iktidara gelen Özal hükümeti döneminde gündeme gelmiş olan olaylardır.

Yanıt Açıklaması: ABD yönetimi tarafından Kıbrıs Adasına bir müdahalede bulunulmaması için  Başkan Johnson’un ağzından İnönü’ye yazılan mektubun tarihi 5 Haziran 1964'tür.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Dönemin Ronald Reagan öncülüğündeki politikası, “Reagan Doktrini”, dünyadaki tüm anti-komünist ve anti-Sovyet hareketlerin ABD tarafından desteklenmesi üstüne kurulmuştur. Bu bağlamda ülkelerdeki anti-komünist rejimler ve örgütler desteklenmiş, siyasi, ekonomik ve askerî yardımlar buna uygun yapılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Söz konusu madde; madde 5'tir. Maddenin tamamı şu şekildedir: Taraflar, Kuzey Amerika’da veya Avrupa’da içlerinden bir veya daha çoğuna yöneltilecek silahlı bir saldırının hepsine yöneltilmiş bir saldırı olarak değerlendirileceği ve eğer böyle bir saldırı olursa BM Yasası’nın 51. maddesinde tanınan bireysel ya da toplu öz savunma hakkını kullanarak, Kuzey Atlantik bölgesinde güvenliği sağlamak ve korumak için bireysel olarak ve diğerleri ile birlikte, silahlı kuvvet kullanımı da dahil olmak üzere gerekli görülen eylemlerde bulunarak saldırıya uğrayan Taraf ya da Taraflara yardımcı olacakları konusunda anlaşmışlardır. Böylesi herhangi bir saldırı ve bunun sonucu olarak alınan bütün önlemler derhâl Güvenlik Konseyi’ne bildirilecektir. Güvenlik Konseyi, uluslararası barış ve güvenliği sağlamak ve korumak için gerekli önlemleri aldığı zaman, bu önlemlere son verilecektir.

Yanıt Açıklaması: Esnek Karşılık Stratejisi 1960’ların sonlarından itibaren NATO’nun kabul ettiği askeri^ stratejidir. Bu stratejiye göre karşı taraftan gelecek saldırının niteliğine uygun bir karşılık verilmesi öngörülmektedir. NATO’nun 1967’de Sovyetlere karşı “Esnek Karşılık” politikasının en çok tedirgin ettiği ülkelerden birisi Sovyetlerle en uzun sınıra sahip NATO üyesi ülke olan Türkiye olmuştur. Böyle bir esneklik politikasının uygulanabilirliği için Türk ordusunun modernize edilmesi ve konvansiyonel silahlarla daha iyi donatılması gerektiğinden Türkiye bunu NATO ve ABD’ye sıklıkla bildirmiş, ancak hiçbir zaman istediği sonucu alamamıştır.

Yanıt Açıklaması: Dönemin Türkiye'sinde AET'ye başvuru yapılması konusunda uzun süre tartışmalar olmuştur fakat Türkiye hiçbir zaman AET'ye kabul edilmemiştir.

Yanıt Açıklaması: NATO (North Atlantic Treaty Organization - Kuzey Atlantik Antlaşması O¨rgütü), 12 kurucu üye ile (Belçika, Kanada, Danimarka, Fransa, İzlanda, İtalya, Lüksemburg, Hollanda, Norveç, Portekiz, İngiltere ve Amerika Birleşik Devletleri) 4 Nisan 1949’da Washington Anlaşması ile kurulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) ve Kürdistan Yurtsever Birliği (KYB) uzun yıllar PKK’ye Suriye üzerinden destek vermiştir.  İran-Irak savaşı sırasında İra'ın Kuzey Irak'taki Kürt grupları desteklemesi Türkiye'nin tepkisine neden olmuştur. Fırat ve Dicle nehirleri üzerinde Türkiye tarafından yapılan barajlar üç ülke arasında "su sorunu" olarak anılan siyasi krize neden olmuştur. Bu iki ülkenin endişesi, geliştirilen baraj ve sulama projeleriyle kendilerine ulaşan su miktarında azalma olacağına, daha da önemlisi Türkiye’nin  su üzerinde kontrol imkânına sahip olacağına ilişkindir. Türkiye, Golan tepelerinin İsrail tarafından işgaline yönelik BM Güvenlik Kurulu'nda önlemler alınması taleplerine çekimser kalmıştır. Türkiye’nin buradaki tutumunda o dönem Suriye’nin Türkiye karşıtı tutumunun etkisi vardır.

Yanıt Açıklaması: Mısır’ın Suriye’yi yalnız bırakması Suriye’nin Sovyetler Birliği’ne yakınlaşmasında etken faktör olarak sayılamaz

Yanıt Açıklaması: Ekonomik Topluluguna Türkiye'nin ortak üye olarak kabul edilmesinin tarihi 12 Eylül 1963'tür.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Darbeden sonra AET ile görüşmeler devam etmiş ve ancak Temmuz 1962 AET Bakanlar Konseyi, Türkiye ile resmî müzakerelerin başlatılmasına karar vermiştir. Bu tarihten sonra başlayan müzakereler neticesinde 12 Eylül 1963’te Türkiye ile AET arasında Ankara Anlaşması imzalanmış ve Türkiye ortak üye olarak kabul edilmiştir.