Uluslararası Ekonomi Politik

Yanıt Açıklaması: Küresel bir krize dönüşmemesine rağmen 1994 Meksika krizi gelişmekte olan ülkelerin 1980’li yıllardaki dış borç krizinden sonra yaşanan, finansal akımların oynak ve kontrolünün zor olduğu “küresel finans ve yatırım dönemi” denebilecek yakın dönemdeki ilk ciddi krizdir.

Yanıt Açıklaması: Kirliliğin dokuz türü bulunmaktadır. Bunlar: Hava kirliliği, su kirliliği, toprak kirliliği, gürültü kirliliği, radyoaktif kirlilik, termal kirlilik, ışık kirliliği, görüntü kirliliği ve kişisel kirliliktir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Daralma, ekonomik büyümenin negatif olması, reel büyüme oranının eksiye düşmesi, yani ekonominin küçülmesidir. Bu durumda küçülmenin boyutuna bağlı olarak işsizlik oranında artışlar, öteki göstergelerde de bozulmalar görülür.

Yanıt Açıklaması: 1970’li yılların başından itibaren Bretton Woods sisteminin çökmeye başlaması ve 1973 petrol kriziyle birlikte gelişmiş ülkeler 1973’ten itibaren nispeten düşük verimlilik trendine girmişlerdir. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Sayfa 119'da belirtildiği üzere, "Olağanüstü bir refah döneminin ortaya çıkması, yeni uluslararası ekonomik kurumların geliştirilmesi, dünya ticaretinde patlama ve yüksek düzeyde uluslararası işbirliği yeni ortaya çıkan ekonomik düzenin temel özelliklerini oluşturmaktaydı."

Yanıt Açıklaması: Asya krizi sürecinde yaşananlar, krize giren ülkelerde yeterince güçlü bir finansal sektör ve gözetim ve denetim mekanizmasının olmadığını, erken uyarı sistemlerinin işlemediğini, finans sektörünün işleyişini düzenleyen kurallara uyulmadığın ve sektörün yeterince şeffaf olmadığını ortaya koymuştur. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: 1980’li yıllara, gelişmekte olan ülkelerin dış borç krizleri, Keynesyen yaklaşımın gözden düşmesi ve serbest piyasacı (neoliberal) yaklaşımın öne çıkması (örneğin Reagan yönetimi altında ABD, Thatcher yönetimi altında İngiltere, Özal yönetimi altında Türkiye’de uygulanan serbestleştirme, özelleştirme, devleti küçültme reformları) damga vurmuştur. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Avrupa’nın, 15’inci ve 16’ncı yüzyıllarda bilim, sanat alanlarında meydana gelen köklü değişimlerle Rönesansı yaşadığı bilinmektedir. İtalya’da başlayan Rönesans daha sonra Batı Avrupa’nın tamamına yayılmıştır. Doğru cevap: D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Uluslararası tahkimin Türkiye’deki örneği olarak İstanbul Tahkim Merkezi’ni (İSTAC) verebiliriz. İSTAC , özel ticari aktörler arasındaki uyuşmazlıkların çözümünde hizmet veren bağımsız, tarafsız ve özerk bir kurumdur. Buna göre doğru yanıt A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Üçüncü Sanayi Devrimi, 20’inci yüzyılın üçüncü çeyreğinin sonunda dijital teknolojinin imalat sanayiinde kullanılmasıyla ortaya çıktı. Doğru cevap: A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: GATT mekanizması, 1995 yılında "Dünya Ticaret Örgütü"nün kurulmasına öncülük etmiştir.

Yanıt Açıklaması: Uluslararası hukukun varlığı ve rasyonalitesi, tarafların hukuk sisteminden alternatiflerine göre daha fazla fayda elde etmeleriyle doğru orantılıdır. Taraf ülkelerin çıkarlarına olmayan bir hukuk sisteminin uzun dönemde varlığını sürdürebilmesi mümkün değildir. Herhangi bir hukuki düzenin ekonomik ve diğer bağlamlarda belli ölçüde rasyonel olması beklenir. Modern uluslararası ekonomi düzeni, ticaretin ve sermayenin önündeki engellerin kaldırılmasını ve böylece piyasa güçlerinin ve özel girişimin serbestçe harekete geçebilmesini hedefler. Ancak, uluslararası hukuk, ekonomik mantık ve ekonomik dürtülerden daha çok insan haklarına ve bağımsızlığına, sosyal denge ve refahı sağlamaya yönelik devletlerin sorumluluklarına odaklanır. Yani uluslararası hukukta ekonomik öncelikler, insan haklarından daha değerli değildir. Ya da kişilerin hak ve özgürlüklerinin ekonomik etkinliğe göre düzenlenmesi, uluslararası ekonomi açısından öncelikli bir konu değildir. Kişilerin özgürlükleri ve sosyal standartlara yönelik hukuki kuralların oluşturulması ile ulusal ve uluslararası seviyede ekonomik düzeni kuran gücün kontrol altına alınması uluslararası hukuk açısından daha önemlidir. Bu bilgilere göre, doğru yanıt C seçeneğinde verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Uluslararası Ekonomi Hukuku, geniş tanımıyla malların, hizmetlerin, sermayenin, parasal ilişkilerin ve uluslararası fikri mülkiyet haklarının sınır ötesi ticaretinin düzenlenmesini, dar anlamda ise, devletler ve uluslararası örgütler arasındaki ekonomik ilişkilerin düzenlenmesini ifade eder. Bu dar anlamında, u luslararası ticaret hukuku, uluslararası yatırım hukuku, uluslararası para hukuku gibi konulara odaklanılır. Buna göre doğru yanıt B seçeneğinde verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Krizlerin nedenleri arasında ABD’nin bankaları, konut kredisi veren kuruluş ve finans şirketlerini aşırı düzeyde ve tedbirsizce kredi dağıtmaya teşvik eden uygulama ve düzenlemeler de yer almaktadır. Doğru yanıt E seçeneğidir

Yanıt Açıklaması: Sayfa 157'de açıklandığı üzere, "Piyasa ekonomilerine karşı uyguladıkları izolasyoncu politikalar sebebiyle küresel ticaretin bu tür olumlu etkilerinden faydalanma şansını kaybetmiş olan eski merkezî planlı ekonomiler, şimdi küresel sisteme katılmak suretiyle fayda elde etmeye çalışmaktadırlar." Dolayısıyla liberal dış ticaretin amacı, merkezi planlı ekonomilere geçişi sağlamak değildir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Sayfa 119'da belirtildiği üzere, "II. Dünya Savaşı’nın ardından ABD, sahip olduğu gücü kullanarak dünya ekonomisini yeniden inşa etmeye girişti." E şıkkı ise ABD'nin sistemde rol almaktan kaçındığını ifade etmektedir. Bu nedenle E şıkkı doğru cevaptır.

Yanıt Açıklaması: Batı Avrupa’daki sömürgeci ülkelerin 15’nci yüzyılın ortalarından itibaren dün- yanın diğer coğrafi bölgelerine işgal, tica- ret, koloni kurma ve fetihler ile yayılması. Avrupa Genişlemesi şeklinde adlandırılmaktadır. Doğru Cevap: D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Schumpeter yaratıcı yıkım kavramını ortaya atan yazardır. Yaratıcı yıkım kavramı toplumda ortaya çıkan yeniliklerin, eski teknoloji, üretim biçimi yahut mamulleri tasfiye etmeleri, yeni firmaların eski firmaları, yeni ürünlerin eski ürünleri, yeni teknolojilerin eski teknolojileri piyasadan kovması biçiminde ortaya çıkan toplumsal gelişmenin yeni ile eski arasında görülen dinamik çelişki süreci olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Ekonomik özgürlük göstergesinde ilk 10'da yer alan ülkelerin çoğu milli gelir sıralamasında ilk 10'da değildir. Dolayısıyla bu tabloya bakarak ekonomik özgürlüğün doğrudan milli gelir üzerine etki ettiği savunulamaz.