Karşılaştırmalı Siyasal Sistemler

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Bazen siyaset bilimi yazınında Westminster Demokrasisi diye anılan siyasal rejimin temel dayanaklarının dokuz noktada toplanabileceğini A. Lijphart (1984, 4 - 6) önermiştir: 1. Yürütme gücü tek bir parti ve onun oluşturduğu bakanlar kurulunda (kabine) toplanmaktadır. 2. Yürütme ve yasama yakın bir ilişki içinde olup neredeyse kaynaşmıştır. 3.Yasama organı iki meclisten oluşmuş olmakla birlikte halkın seçtiği alt meclis hemen tüm siyasal iktidarı elinde bulundurmaktadır (asimetrik meclis ilişkisi). 4. Bu sistem biri iktidar birisi de ana muhalefet rolü oynayan iki büyük partiden oluşan bir parti sistemi sayesinde çalışır. 5. Bu iki partililik toplumu oluşturan bireyleri birbirinden ayıran tek bir toplumsal fay hattına sahip olduğunda ki, (bu ayrım Britanya’da sosyo-ekonomik bir ayrım olan sınıfsal farklılıklardan ibarettir), işlerlik kazanır. 6. Çoğunluk oyunu kazanan aday veya siyasal partinin seçimi kazandığı anlayışına göre düzenlenen bir seçim sistemi iki partili sistemi güçlü kılmaktadır. 7. Britanya hükümeti üniter ve merkeziyetçi bir yapıya sahiptir. 8. Britanya’nın çok yakın zamana kadar anayasası yoktur. Yerleşik adetler, normlar, geleneklerden oluşan hukuk uygulamaları Bagehot’un 1867’de öne sürdüğü gibi adeta yazısız bir anayasa olarak kabul edilmiştir. Bu durum Parlamento üstünlüğünün uygulanmasının bir sonucudur. Yazılı bir anayasa ve anayasa yargısı yasamanın tabi olacağı sınırlamalar getirir. Oysa Parlamento’nun üstünlüğü ilkesine göre çalışan sistemde yasamanın sınırları yoktur. Yasama kurumu istediği gibi karar alır ve aldığı kararlar yasal olarak bağlayıcı ve halkın yokluğunda onların temsilcileri tarafından alınan kararlar olduğundan halkın kararları ile özdeş ve demokratik olarak da meşrudur. Bu durumda anayasaya gerek yoktur. 9. Yasama organı her durumda gerekli olan kararı alıp yasal düzenlemeyi özgürce yapacak konumda olduğundan yazılı bir metin olarak anayasa üretmek yoluna gidilmemiştir. Mutlak bir temsili demokrasi uygulaması biçiminde olan Westminster demokrasisinde siyasal iktidar Parlamento’da, daha doğrusu Avam Kamarası’nda toplanmış olduğu için doğrudan demokrasi uygulamalarına hiç yer vermez.

Yanıt Açıklaması: 18. yy sonları

Yanıt Açıklaması: Konfederasyon tipidevlet, üniter devletin tam tersi özellikte olup merkezi hükümeti fevkalade zayıftır

Yanıt Açıklaması: Amerikan başkanlık seçimlerinin ilginç fakat zor anlaşılan yönlerinden biri de başkanın ve yardımcısının gerçekte seçmenler tarafından doğrudan değil, Seçiciler Kurulu (electoral college) diye bilinen bir sürecin sonunda dolaylı olarak seçilmeleridir. Yanıt A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: 19. yüzyılda Bagehot tarafından yazılmış olan The English Constitution (1867) adlı çalışma bu alandaki ilk derli toplu anlatımla Birle­şik Krallığın siyasal rejimini betimleyen ve Ame­rikan başkanlık rejimi ile karşılaştıran bir içerik­tedir. Bugüne kadar da Walter Bagehot’un bu çalışması Britanya siyasal rejimini anlamak için kullanılan temel eser işlevi görmüştür.

Yanıt Açıklaması: Yönetilenlerin çoğunluğunun seçim ve yönetim sırasında etkili olması esasına dayanan çoğunlukçu (majoritarian) demokrasi ilk uygulama modelini Britanya’da geliştirdiğinden Westminster Tipi Demokrasi diye anılır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: De Gaule ile birlikte Fransız siyasal yaşamına televizyonun etkisi de girmeye başladı. General, ünlü basın toplantıları dışında Fransızlara televizyon aracılığı ile doğrudan hitap etmeyi sürekli yeğlemiştir. Siyasal partileri kısa devreye alarak, bizzat seçmenlerle diyalog kurma siyasetini benimsediği söylenebilir. 5. Cumhuriyet’in sonraki başkanları da aynı yöntemi izlediler. Yeni düzen, alışılmış Millet Meclisi çoğunluğunun yanı sıra bir de başkanlık çoğunluğu kavramını Fransız siyasal yaşamına getirdi. Yeni başkanlık çoğunluğu, siyasal yaşamda giderek önem kazandı ve sistemin ana unsurlarından biri haline geldi. Bu durum, Fransızların parlamenter siyasal geçmişlerinde yaşadıklarından farklı bir durum oluyordu. Yürütmenin içinde ve üst bir konumda, arkasında seçmen çoğunluğunu bulunduran yeni bir iktidar odağı oluşturuldu.

Yanıt Açıklaması: ABD’de federalizmin uygulanması ile ilgili önemli bir mesele eyaletlerle ulusal devlet arasındaki uyuşmazlık durumunda yetki üstünlüğü ile ilgilidir. Geçmişte, bu türden uyuşmazlıklar genellikle anayasaya ve (anayasa ile uyumluysa) ulusal devletin yasalarına bakılarak çözümlenmiştir. Diğer bir deyişle, federal hükumetle eyaletler arasında bir uyuşmazlık söz konusu olduğunda genellikle federal hükumetin kararları uygulanmaya konmuştur. Örneğin, ırk eşitliği sorunu konusunda federal hükumetle bazı güney eyaletleri arasında 1960’lı yıllarda ortaya çıkan uyuşmazlıklar genellikle federal hükumetin lehine sonuçlanmıştır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: 4. Cumhuriyet, 2. Dünya Savaşı ertesinde kurulmuştur.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Seçeneklerdeki ifadelerden tümü doğrudur.

Yanıt Açıklaması: "Toplumdaki her kültürel, ideolojik, hukuki, siyasal olgular; ekonomik ilişkiler tarafından belirlenir" görüşünü savunan kuram Bağımlılık Kuramıdır.

Yanıt Açıklaması: Hepsi

Yanıt Açıklaması: Bu durumu bir siyasal örnekle de açıklayabiliriz. Çok farklı tarihlerde, çok farklı coğrafyalarda ve çok farklı siyasal ve toplumsal ortamlarda toplumsal ihtilaller olmuştur. ABD (1776), Fransız (1789), Rus (1917) ve İran (1979) Devrimleri bu tür ihtilallerin başlıca örnekleridir. Bu dört ülkenin de siyasal kültür ortamları, iktisadi yapıları ve gelişmişlik düzeyleri farklıdır. Bunların üçü krallıkla yönetilmekle birlikte ABD bir sömürgeydi ve kendisinin bir kralı yoktu. Onun dışında bu dört devletin hemen hemen her özelliği birbirinden farklıydı. Ancak, siyaset sosyologu olan James C. Davies yaptığı bir araştırmada bu ihtilallerden önce ülke ekonomilerinin hızlı bir büyüme sürecine girdiğini, ancak tam halk ayaklanması öncesindeyse birdenbire büyük bir yavaşlamaya ve hatta küçülmeye tabi olduğu saptanmıştır. Davies’in J- eğrisi olarak bilinen bu önermesine göre, büyük hızla süren iktisadi büyüme dönemlerinin arkasından iktisadi büyümede rastlanılan ani ve hızlı duraklama halk ayaklanmalarına yol açan bir toplumsal psikolojik etki yaratır.

Yanıt Açıklaması: ABD’de kamu siyasetinin en önemli alanları ekonomi, sosyal refah, savunma ve dış ilişkilerdir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Britanya toprakları üzerinde İngiltere (England), İskoçya, (Scotland), Galler (Wales) ve Kuzey İrlanda (Ulster) olmak üzere dört bölgeden oluşan Birleşik Krallık, dünya dillerinin birçoğunda ve Türkçe’de de kısaca İngiltere olarak anılmaktadır. İzlanda bu bölgelerden birisi değildir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Britanya hükümeti federatif bir yapıya sahip değildir. Britanya hükümeti üniter ve merkeziyetçi bir yapıya sahiptir. Westminster Demokrasisi diye anılan siyasal rejimde Yasama kurumu istediği gibi karar alır ve aldığı kararlar yasal olarak bağlayıcı ve halkın yokluğunda onların temsilcileri tarafından alınan kararlar olduğundan halkın kararları ile özdeş ve demokratik olarak da meşrudur.