Uluslararası Politika 2

Yanıt Açıklaması: John Locke ve Adem Smith gibi düşünürler liberalizmin öncü düşünürleri arasındadır. Liberalizme göre uluslararası ilişkilerde siyasi ilişkiler önemlidir fakat ekonomik ilişkilerin de önemi yadsınamaz. Güvenlik ve askerî güç belirleyici olabilir fakat ekonomi gibi yumuşak güç unsurları küreselleşme ile daha çok önem kazanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Dünya Savaşı ile liberalizm itibar kaybederken realizm öne çıkmıştır. Realist bakış açısı özellikle Soğuk Savaş döneminde neredeyse hâkim teori konumunda­dır. Fakat Soğuk Savaş’tan sonra en çok sorulan soru ise realizmin hâlâ geçerli olup olmadığı şeklindedir.

Yanıt Açıklaması: ABD’de 2006’da başlayan mortgage krizinin küresel bir finans krizine dönüşmesi sonucu işsizlik, krizden etkilenen devletlerin en çok mücadele etmek durumunda kaldıkları kronik bir soruna dönüşmektedir.

Yanıt Açıklaması: Hızla daha fazla paydaş arasındaki etkileşim ve işteşlik anlamları taşıyan kavrama Yönetişim denmektedir.

Yanıt Açıklaması: Neoliberalizmle özdeşleşen karşılıklı bağımlılığın iki yorumundan bahsetmek mümkündür. Birincisi, asimetrik/adil olmayan bağımlılık, ikincisi ise karmaşık bağımlılıktır (ideal dünya düzeni).

Yanıt Açıklaması: "Rekabetçi devlet" tezine göre, dünya devleti olmadığından dünya ticaretini düzenlemek için üç yol vardır: Etkili uluslararası örgütler yoluyla, egemen bir dev­let ya da ekonomik amaçlarla bir araya gelen devletler grubuyla ve devletin piya­sa üzerinde daha güçlü bir kontrol mekanizmasını kurmasıyla. Bu üç yolun çalış­ması için yine devletin yeterli kurumsal kapasiteye sahip olması gerekmektedir. Rekabetçi devlet, devletten ziyade "şirket" mantığıyla çalışır.

Yanıt Açıklaması: Hobbes Leviathan isimli eserinde özellikle egemenin kendi toprakları üzerindeki mutlak ve sorgulanamaz konumunu ele almıştır (Ağaoğulları, 2000: 55).

Yanıt Açıklaması: Hiyerarşik ilişkiler, özellikle askerî yapılardaki emir-komuta zincirinde billurlaştığı gibi, iletişimi ve etkileşimi tamamen ortadan kaldırmasa da azaltmaktadır. Bu da yönetişim fikrine ters bir durumdur.

Yanıt Açıklaması: Küresel Yönetişim Komisyonu (Commission on Global Governance) 1995’te Küresel Mahallemiz (Our Global Neighborhood) başlıklı bir rapor yayınladı.

Yanıt Açıklaması: Bölgesel bütünleşme düzeyi ülkeler arasında en çok ekonomik ve ticari alanda ortaya çıkmaktadır ve kendi içinde pek çok aşaması vardır. Her şeyden önce bütünleşme kesinlikle bölgesel düzeyde çok taraşı bir anlaşmayla oluşturulur.

Yanıt Açıklaması: Terör küreselleştikçe vatandaşların güvenliği için hem ulus-devletler arasındaki iş birliği hem de sıradan insanlar arasındaki sivil iş birliği artmaktadır. 12 Eylül 2001’de Fransa’nın sol liberal eğilimli Le Monde gazetesinin “Şimdi Hepimiz Amerikalıyız” manşetini atması bu sivil işbirliğini açıklamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Küresel düzeyde insan hakları koruma mekanizmasındaki ana zaafiyet uluslararası hukuktaki boşluklar ve yetersizliklerdir.

Yanıt Açıklaması: Rousseau’nun sözleriyle, “her birimiz bütün varlığımızı ve bütün gücümüzü, genel istemin buyruğuna verir ve her üyeyi bütünün bölünmez bir parçası olarak kabul ederiz.” Rousseau’ya göre bu birliktelik devleti, devlet de egemenliği oluşturmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Küresel insan hakları mekanizmasının ilk belgesi niteliğindeki belge Evrensel İnsan Hakları Beyannamesidir. Diğer kanun ve beyannameler eski dönemlere ait devletlerin yazılı kanunlarıdır.

Yanıt Açıklaması: Bireysel, toplumsal ve siyasal ve siyasal mobilizasyon sadece esnekliği değil özellikle akademik disiplinler arasındaki katı çizgiler berhava olurken daha çok inter ve intra-disiplinler çalışmalar ön plana çıkmaktadır. Belli başlı akademisyenlerin “Küresel Yönetişim” ile ilgili tanımlarında ve açıklamalarında küresel örgütler ve devletler aynı düzeyde tutulur. Alan yazında küresel yönetişimin ideali, ulusal hükûmetlerin çok katmanlı kamu ajanlarının ve sivil toplumun ortakça kabul ettikleri ortak liderlik süreci olarak tanımlanır.

Yanıt Açıklaması: İlk insan hakları belgeleri arasında, Pers İmparatoru Büyük Kiros’un Kiros Silindiri (Büyük Kiros’un bildirisi, temel olarak Babilli kölelerin serbest ve özgür olması gerektiğinden bahsettiği için, bazen “ilk insan hakları bildirgesi” olarak da kabul edilmektedir), 622’de Müslümanları, Yahudileri ve Putperesleri/Paganları Medine’nin vatandaşları kabul eden, haklar açısından eşit ve özgür kılan, tüm grupların haklarını çoğulcu bir yargı sistemi ile koruyan ve kültürel farklılıklarına vurgu yapan bir tür toplumsal sözleşme niteliğindeki Medine Vesikası vardır.

Yanıt Açıklaması: Yurttaş Hakları Beyannamesi 1689 yılında yayınlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Bir devletin otoritesini, otoritesinin yapısını ve bu otoritesini sınırları dahilinde etkin bir biçimde kullanabilmesini ifade eden kavram, egemenlik kavramıdır.

Yanıt Açıklaması: İfade Clapham’a aittir. İfadenin özeti ulusal kimliğin vatandaşlık bağıyla bir aidiyete dönüştürülmesine paralel bireyin ulus-devlete aitliğinin daha sorgulanır hale geldiğidir.

Yanıt Açıklaması: Devlet-dışı aktör kavramını beş ayrı gruba ayırmak mümkündür: devletlerarası örgütler, sivil toplum kuruluşları, çok uluslu şirketler, dini topluluklar, diğer kategoride ise silahlı gruplar, meslek kuruluşları ve diğer amaçlı özel aktörlerdir. Fakat nükleer silahlanma teşkilatı tüm dünyada tepki çekerek yasaklanmıştır.