Uluslararası Politika 2

Yanıt Açıklaması: Richard Barnet küreselleşmeyi dört küresel ticari faaliyet ağıyla açıklamaya çalışır. Bunlar küresel kültürel pazar, küresel alışveriş sabahı, küresel finans ağı ve küresel emek pazarı.

Yanıt Açıklaması: 9 Kasım 1989’da Berlin Duvarı’nın yıkılmasının tetiklediği Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla, II. Dünya Savaşı sonrasında beliren iki kutuplu uluslararası sistemin ortadan kalkmasının etkisi söz konusudur.

Yanıt Açıklaması: Geçiş teorisi ekonomik kalkınmanın değil, demokratikleşmede özellikle siyasi elit tercihlerinin belirleyici olduğunu ileri sürer.

Yanıt Açıklaması: Hiyerarşik ilişkiler, özellikle askerî yapılardaki emir-komuta zincirinde billurlaştığı gibi, iletişimi ve etkileşimi tamamen ortadan kaldırmasa da azaltmaktadır. Bu da yönetişim fikrine ters bir durumdur.

Yanıt Açıklaması: üslup anlamında ortak bir siyasal dil inşası bağlamında gerek uluslararası hukukun her şeye rağmen kat ettiği yol ve demokrasinin giderek Adam Przeworski’nin ifadesi ile “Kasabadaki yegane oyun” (The only game in town) haline gelmesi anlamındadır.

Yanıt Açıklaması: Bireysel, toplumsal ve siyasal ve siyasal mobilizasyon sadece esnekliği değil özellikle akademik disiplinler arasındaki katı çizgiler berhava olurken daha çok inter ve intra-disiplinler çalışmalar ön plana çıkmaktadır. Belli başlı akademisyenlerin “Küresel Yönetişim” ile ilgili tanımlarında ve açıklamalarında küresel örgütler ve devletler aynı düzeyde tutulur. Alan yazında küresel yönetişimin ideali, ulusal hükûmetlerin çok katmanlı kamu ajanlarının ve sivil toplumun ortakça kabul ettikleri ortak liderlik süreci olarak tanımlanır.

Yanıt Açıklaması: Siyaset doğası gereği bireyselden küresel düzeye kadar şiddeti sınırlamak ve mümkünse ortadan kaldırmak amacındadır. Hatta şiddetin si­yasetine sığınan terör devletleri ve/ya terör örgütleri bile amaçlarının “barış” oldu­ğunu ve amaçlarına ulaştıklarında şiddeti bırakacaklarını söylemekten hiç çekin­mezler. Anlaşılacağı üzere terör örgütleri, sınırsızca faydalandıkları şiddeti kendi devletlerini kurduklarında -devlet olmanın gereği olarak- sınırlandıracaklarını ifa­de etmektedirler. Bundan dolayı Max Weber’in devleti, “belirli sınırlar dâhilinde meşru şiddet tekeline sahip kurum” olarak tanımlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Eylül 2000’deki Milenyum Zirvesi’nde açıklanan Milenyum Deklarasyonu barış, güvenlik, kalkınma, yoksulluğun azaltılması, insan hakları güvencesi, demokrasi ve iyi yönetişimi XXI. yüzyıl hedefleri olarak sıralamıştır.

Yanıt Açıklaması: Sanayi Devrimi sonrasında Batı, artan ham madde ve pazar ihtiyacını keşfettiği yerleri işgal ve ilhak etmenin ötesinde endüstrisi için dönüştürme hatta yeniden in­şa çabasına girişti. Marxist literatürde karşılığını bulan “emperyalizm” kavramı ba­kımından sanayi imparatorluklarını kadim imparatorluklardan farkı, ele geçirdikle­ri coğrafyaları sadece vergiye bağlayıp kısmen dönüştürmeleri değil; tam tersine anakaradaki endüstrileri için elde ettikleri toprakları pazar ve ham madde deposu olacak şekilde bir anlamda yeniden üretmeleridir. Bu da Batı tipi modernitenin ye­gane modernlik olduğu fikrini entelektüel, siyasi ve askerî imkânları kullanarak küreselleşmesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Giddens, bu bağlamda, küreselleş­meyi bir çeşit sadece veya kısmen Batılılaştırma olarak değerlendirirken sanayileş­miş ülkelerin yoksul ülkelere oranla dünyadaki gelişmeleri daha çok etkileyecek gücü gerçeğinden hareket etmektedir.

Yanıt Açıklaması: ABD Bağımsızlık bildirgesi 1776 yılında yayınlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Merkantilist (neorealist/ekonomik milliyetçi/ korumacı) yaklaşımlara karşı Adam Smith’in öne sürdüğü görüşler liberal UEP yaklaşımın dayandığı temel varsayımları oluşturur.

Yanıt Açıklaması: Demokrasilerde son karar her zaman seçilmişler tarafından alınır.

Yanıt Açıklaması: 111 maddelik BM Kurucu Antlaşması 24 Ekim 1945’te yürürlüğe girmiştir. BM kuruluşundan itibaren MC’den miras küresel faaliyet alanı iddiasına ve silahlı çatışmaların barışla çözümlenmesine yönelik bağlılığa sadık kalmıştır.

Yanıt Açıklaması: Ekonomi odaklı uluslararası örgütlerin yaygınlaşması II. Dünya Savaşı sonrası olmuştur. I. Dünya Savaşı sonrası Büyük Buhranla birlikte küresel ekonomik kriz çıkmıştır. Bu gelişme dünyayı yeni bir savaşa sürüklerken yükselen faşizm de II. Dünya Savaşına gidişi hızlandırmıştır. II. Dünya Savaşı devam ederken ABD Başkanı Theodore Roosevelt’in müttefikleriyle görüşmelerinin sonucunda savaş sonrasında yıkılan ekonomileri ayağa kaldırabilmek için ekonomik örgütler kurulmuştur. Bu örgütlerin üyeleri üzerindeki doğrudan ve dolaylı etkileri arttıkça devletlerin egemenlikleri kısıtlanmaktadır. Gümrük tarifeleri, kredi alan ülkelere yönelik yaptırımlar gibi uygulamalar devletlerin egemenliklerini tartışmalı hale getirmektedir.

Yanıt Açıklaması: Eleştirel teorilerin öne çıkan temsilcileri Thomas Kuhn, Robert Jacques Derrida, Michel Foucault, Martin Heidegger, Andrew Linklater, Alexander Wendt ve Cynthia Enlokle'dir.

Yanıt Açıklaması: Dünyanın her anlamda küçülmesine küreselleşme adı verilmektedir ve kavram uluslararası sistemin dönüşmesini ifade eder.

Yanıt Açıklaması: Telgrafın icadı ve 1864’te Atlantik okyanusunun iki kıtası arasına döşenmesi, telefonun icadı ve tüm dünyaya hızla yaygınlaşması, I. Dünya Savaşı ve akabinde kurulan Miller Cemiyeti (MC), 1929 ekonomi bunalımı, II Dünya Savaşı ve sonrasında kurulan BM, Coğrafi Keşiflerle başlayan kolonileşmenin II. Dünya Savaşı sonrasında bağımsızlık hareketleriyle tersine dönmesi (dekolonizasyon), kişisel bilgisayarların yaygınlaşması, İnternet’in icadı ve yaşamın vazgeçilmezi hâline gelmesi ve sanal dünyanın reel dünyayı bastırması küreselleşmenin önemli basamakları olarak sayılması gerekir.

Yanıt Açıklaması: Rousseau’ya göre egemenlik genel iradenin tecellisidir ve genel irade ise siyasi bedenden ibaret iradesiyle moral bir varlık olup her halükarda bütünün ve parçalarının korunması ile iyiliğe yönelen, yasaların kaynağı olan devletin tüm üyeleri için haklı ve haksızı belirleyen bir kuraldır.

Yanıt Açıklaması: Aleksander Wendt uluslararası sistemi “anarşik” kılanın öyle olması değil “öyle kurgulanması” olduğunu ifade etmiştir.

Yanıt Açıklaması: Giderek artan ve şeffaflaşan uluslararası örgütler, bu örgütlerin daha demokratikleşmesi için yapılan reformlar, yaygınlaşan insan hakları ve uluslararası hukuk, artan kitle iletişim araçları ve teknoloji dünya düzenini demokratikleşmeye zorlamıştır.