Uluslararası Politika 2

Yanıt Açıklaması: Devletler arasındaki en eski iletişim kanallarından biri olup kapitalist ekonominin yaygınlaşmasına paralel olarak bütün dünyayı kapsayıcı hâle gelmiştir.

Yanıt Açıklaması: Güvenlik, ekonomik ilişkiler, hegemonya ve küreselleşme bölgeselleşmenin dinamiklerindendir. Fakat bölgesel örgütler kavramsal çerçeve içerisinde yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Tıpkı Rousseau gibi Sieyés de bireysel iradelerin toplamından başka bir kamusal iradenin varlığını kabul ederken ulus bir senteze dönüşür. Herkese ortak olan ulusal irade ortaya çıktığında iktidar kamuya ait olur. Kamuya yani ulusa ait olan iktidar, egemenliğin de sahibidir ve Bodin’den bu yana egemenin sahip olduğu bütün nitelikleri barındırır.

Yanıt Açıklaması: Bodin devletin var olması için gerekenin içte kişiler üzerinde sınırsız ve üstün, dışta da bağımsız bir iktidar olduğunu belirlemiş ve bu gücün niteliğini ifade etmek için de egemenlik sözcüğünü kullanmıştır. Bodin 1566’da Methodus ad Facilem Historiarum Cognitionem (Tarihin Kolay Bilgisi Yöntemi) isimli kitabında egemenlik kavramıyla ilgili ilk düşüncelerini yayımlamıştır.

Yanıt Açıklaması: İslam ülkeleri arasındaki iş birliğinin geliştirilmesi amacıyla 1969’da kurulan olan İKÖ genel kapsamlı ve çok belirgin bir örgüt yapısına sahip olan bir girişimdir.

Yanıt Açıklaması: Toplum sözleşmesi eseri Jean Jacques Rousseau’ya aittir.

Yanıt Açıklaması: Bu çerçevede Rousseau’nun egemenlik anlayışı, halkın iradesinin yani genel iradenin işleyişidir. Bu nedenledir ki egemenlik hiçbir zaman başkasına devredilemez çünkü halk kolektif bir varlık olan egemenliği de ancak yine kendisi temsil edebilir: İktidar başkasına geçebilir ama irade geçemez.

Yanıt Açıklaması: Ekonomi ve politika kavramları birlikte literatürde ilk kez ‘ekonomi politik’ olarak Aristo tarafından, devlet giderlerinin karşılanması amacıyla vergilendirme olgusunu tanımlamak için kullanılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Maddi tanımdaki esas kriter coğrafyadır.

Yanıt Açıklaması: Küreselleşme dünyanın herhangi bir yerinde ortaya çıkan ekonomik, siyasal ve sosyal gelişmeleri heran takip edilebilen ve yönlendirebilen bir hâle getirdikçe egemenlik üzerindeki etkisini kavramamızı kolaylaştırmaktadır. George Modelski, bu durumu “bir grup tarihsel dünya toplumlarının global bir sistem içerisinde bir araya getirilmesi süreci” olarak tanımlar.

Yanıt Açıklaması: Bütünleşme olgusunu dört aşamalı bir süreç olarak ele almak mümkündür. Birincisi, bölgesel bütünleşmenin en basit şekli üye ülkeler arasında bir serbest ticaret alanı (STA) oluşturulmasıdır. STA ile üye ülkelerin üretmiş olduğu ürünlerin bölgesel ticaretinin serbest olması sağlanır ve gümrük vergileri karşılıklı olarak kaldırılır. EFTA, NAFTA ve GAFTA bilinen STA örnekleridir. İkincisi, bütünleşmenin daha sıkı ilişkilere dayalı ikinci aşamasını gümrük birliği oluşturur. Gümrük birliği uygulaması STA’yı içermenin ötesinde üye ülkeler tek bir gümrük alanı olarak değerlendirilerek bu alana dışarıdan yapılacak ithalata ortak bir gümrük vergisi uygulanır. Geçmişte 1960’ların sonunda AET gümrük birliği ve bugünün BDT gümrük birliği bu örneklerden bazılarıdır. Üçüncüsü, üye devletlerin hep birlikte ortak bir pazar tesis etmesidir. Serbest ticaret ve ortak gümrük tarifesine ek olarak ortak pazar uygulamasında üyeler arası ticaretin tek pazar ortamında gerçekleştirilmesini teminen pek çok ekonomi politikasında uyumlaştırma yapılır. Tarife dışı engellerin kaldırılması, gümrük uygulamalarının birleştirilmesi, sermayenin ve iş gücü- nün serbest dolaşıma tabi kılınması, ürün standartlarında tam bir ortaklığın sağlanması ve rekabet şartlarının eşitlenmesi gibi alanlarda bölgesel pazar tek bir alan hâline getirilir. 1970’lerden 1987 Avrupa Tek Senedi ’ne kadar geçen dönemde AT’nin geçirdiği evre buna örnek verilebilir. Dördüncü ise bölgesel bütünleşme çerçevesinde ekonomik ve parasal birliğin kurulmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Uluslararası ekonomi politiğin uluslararası ticaret konusu içinde olan GATT düzenlemesi; II. Dünya Savaşı sonrasında oluşturulmuş, 1994’de Dünya Ticaret Örgütünün kurulmasıyla sonuçlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: UEP’nin liberal gelenekteki yaklaşımının diğer bir kaynağını Ricardo’nun ‘karşılaştırmalı üstünlük’ tezi oluşturur. Buna göre her bir devlet daha ucuza mal ettiği üründe uzmanlaşmalı ve pahalıya mal edeceği ürünü ise daha ucuza ithal etme yolunu seçmelidir.

Yanıt Açıklaması: 1993 Maastricht Anlaşması’nı takip eden süreç içerisinde AB’nin konumu ile Arap Birliği ve Afrika Birliği gibi siyasi nitelikli bölgesel örgütlere örnek verilebilir.

Yanıt Açıklaması: AB’nin temelleri 1951’de Paris’te Avrupa Kömür ve Çelik Teşkilatı (AKÇT) ve1957’de Roma’da Avrupa Ekonomik Topluluğunu (AET) kuran altı üye ülke tarafından atılmıştı.

Yanıt Açıklaması: Soruda tanımı verilen yaklaşım Eleştirel Marksistler (Neogramsciyen) tarafından geliştirilen ‘hegemonya’ yaklaşımıdır.

Yanıt Açıklaması: Çok uluslu şirketler tek merkezden yönetilirler ve farklı ülkelerdeki şubeleri de merkezle aynı stratejiyi benimserler. Günümüzde, çok uluslu şirketlerin, ulus devletlerin koruyuculuğu altında daha büyük pazarlar ve ekonomik faaliyet sahaları yaratma çabaları bakımından önemli bir noktaya geldikleri görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Soruda tanımı verilen kurum NATO’dur.

Yanıt Açıklaması: Ekonomi Politiğin Eleştirisine Katkı kitabının yazarı ve kitabına bu adı vererek ekonomi teriminin ekonomik politikle yer değiştirmesine öncülük eden Karl Marx’tır.