Uluslararası Politika 1

Yanıt Açıklaması: Eleştirel teorinin temel varsayımları şu şekilde sıralanabilir; Dünyayı anlamamız için öncelikle kapitalizmin yarattığı temel ekonomik ve sosyal güçleri anlamamız gerekmektedir Devletler ve kurumlar, öncelikle evrensel kapitalizmi desteklemede yerine getirdikleri işlevler açısından incelenmelidir Tüm bilgi ideolojiktir. Bilgi belli sosyal grupların değerlerinin, fikirlerinin ve özellikle de çıkarlarının bir yansımasıdır. Siyasi eylem yoluyla bireyler var olan yapılara meydan okuyabilirler

Yanıt Açıklaması: ABD ve SSCB arasında 1972 yılında imzalanan ama SSCB’nin Afganistan’ı işgali nedeniyle yürürlüğe giremeyen antlaşma SALT I Antlaşması’dır. Doğru yanıt C’dir.

Yanıt Açıklaması: Immaunel Wallerstein tarafından geliştirilen Dünya Sistemleri Teorisine göre, evrensel ekonomik, siyasi ve sosyal süreçleri anlamak için kapitalist ekonominin gelişimine odaklanmamız gerekmektedir. Çünkü kapitalizm sistemik ve evrensel bir olgudur. Kapitalist dünya ekonomisi üç tane yapısal konum içermektedir: Güçlü ve zengin ülkelerin oluşturduğu merkez, zayıf ve fakir ülkelerden oluşan çevre veya periferi, ve bu iki yapının özelliklerini bir arada bulunduran yarı-çevre. Dünya Sistemleri Teorisi, bu yapı oluştuktan sonra merkez ve çevre arasında eşit olmayan bir ilişkinin kurulduğunu ve merkezin devamlı olarak çevreyi sömürmeye başladığını söylemektedir. Teoriye göre, ilk başlarda merkez ve çevre arasındaki fark daha az iken bu fark gittikçe artmış ve merkez ülkeler daha çok mamul maddeler üzerine yoğunlaşırken çevre hammadde ihracatı üzerine yoğunlaşmıştır. Bu da her iki bölge arasında gelişmişlik farkının artmasına yol açmıştır.

Yanıt Açıklaması: Sistem, “düzenli bir etkileşim içinde bulunan ve birbirinden bağımsız birimlerin ve nesnelerin bir araya gelerek oluşturdukları bir bütündür”. Sistem kavramı fizik ve biyoloji gibi fen bilimlerinde kullanılan temel kavramlardan biridir.

Yanıt Açıklaması: Siyasi bağımsızlığını korumak, devletlerin yaşamsal amaçlarındandır. Doğru yanıt C’dir.

Yanıt Açıklaması: Diplomasi uzunca bir süre devletin yüksek çıkarları için ustaca yalan söyleme becerisiyle eş tutulmuştur. Özellikle Machiavelli, iyi bir diplomatın iyi bir yalancı olması gerektiğini söyler. Nitekim eski bir diplomat olan Bierce diplomasiyi “devletimiz için yalan söylediğimiz yurtsever bir sanat” (Rourke, 1995, 302) olarak tanımlamıştır. Gerçekten de I. Dünya Savaşı’na kadar diplomasinin devletin çıkarları için etik dışı dahi olsa her yola başvurulduğu bir faaliyet olma durumu devam etmiştir. Ernst Satow diplomasiyi, devletler arasındaki ilişkilerin yöneltilmesine zekâ ve davranış inceliği uygulanması biçiminde tanımlar. Diplomatik ilişkilerin hangi dille yürütüleceği de önemli bir konudur.

Yanıt Açıklaması: Kolektif güvenlik, ulusal güvenlikten farklı olarak her devletin diğer devletlerin güvenliği için aktif rol oynayacağı bir küresel güvenlik sistemini ifade eder. Nitekim kolektif güvenliği “birimiz hepimiz, hepimiz birimiz için” sözleri ile de açıklayabiliriz. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Bodin egemenliği mutlak ve daimi bir güç olarak tanımlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Elitist Diplomasi, diplomasi literatüründe geçen türlerden biri değildir. Cevap 'E'.

Yanıt Açıklaması: Liberaller savaşların azaltılmasının bir yolunun da demokrasilerin yaygınlaştırılması olduğunu savunmuşlardır. Demokratik Barış Teorisine göre demokrasilerle yönetilen ülkelerin kendi aralarında daha barışçıl ilişkiler kurabildiklerini savunmuşlardır. Liberaller iki sebepten dolayı demokrasilerin birbirleri ile savaşmadıklarını söylemektedirler. Birincisi, demokrasiler savaşı ve diğer şiddet türlerini dışlayan aynı liberal değerlere sahiptirler. ikincisi ise, demokrasilerde karar verme mekanizması tek bir lider ya da kurumun elinde değildir. Teori, demokrasilerin birbirleri ile savaşmayacağını söylemekle beraber, otoriter rejimlerle savaşabileceğini savunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Devlet egemenliğinin tanımlanması ve sınırlandırılması konularında uluslararası hukuk ilkelerinin gelişmesine katkıda bulunan temel düşünür Hugo Grotius'dur.

Yanıt Açıklaması: ABD'nin İran'da Mussadık Rejimini düşürmesi; ABD'nin Guatemala hükümetini devirmesi; ABD'nin Irak'ı işgali; NATO'nun Libya'ya müdahalesi dış politika araçlarından gizli eylemler ve silahlı müdahalelere örnektir. Ancak AB'nin Rusya'ya ekonomik yaptırım uygulaması bu kapsama girmemektedir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Soğuk Savaş sonrası yeni güvenlik anlayışları konusunda çalışan Barry Buzan, Ole Waever gibi düşünürlerin akademik çalışmaları Kopenhag Ekolü olarak anılmaya başlamış ve bu çalışmalar 2008 yılında CAST isimli bir enstitü sayesinde kurumsal bir kimliğe kavuşmuştur. Kopenhag Ekolü özellikle Avrupa’da II. Dünya Savaşı’ndan sonra oluşmaya başlayan güvenlik topluluğunun; devletler arasında yüzyıllardır pek çok savaşa neden olmuş sorunların, savaş sonrası güvenlik-dışılaştırılması sayesinde oluştuğunu iddia eder. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: A

Yanıt Açıklaması: Diplomatik Ayrıcalıklar : Diplomasi temsilcilerinin görev yaptığı ülkelerde sahip oldukları ayrıcalıklar diplomatik dokunulmazlık ve diplomatik bağışıklıklardır. Diplomatik dokunulmazlık; diplomatik temsilcinin kişi dokunulmazlığı, diplomatik binaların dokunulmazlığı, haberleşme dokunulmazlığı ve seyahat dokunulmazlığını içerir. Diplomatik bağışıklık ise diplomatik temsilcinin yargı bağışıklığı ile vergi ve gümrük bağışıklığını ifade eder.

Yanıt Açıklaması: Ulusaşırıcılık, özellikle birden fazla ülkede faaliyet gösteren ve klasik egemenlik kavramının yeniden yorumlanmasına neden olan çok uluslu şirketler ve diğer hükümetler dışı örgütlerin (Af Örgütü, Greenpeace gibi) faaliyetlerini anlatmak için kullanılan bir terimdir. Kolektif savunma, iki veya daha fazla devletin ittifaklar yoluyla bir araya gelerek birbirlerini koruma sözü vermesini, kolektif güvenlik sistemi ise sistemdeki büyük devletlerin bir araya gelerek sistemi saldırganlardan koruma ve potansiyel saldırganları caydırma amacı güden bir yapı oluşturmalarını ifade etmektedir. Demokratik barış teorisi, demokrasilerin yaygınlaştırılarak savaşların azaltılabileciğini savunan teoridir. Karşılıklı bağımlılık yaklaşımı ise devletlerin pek çok kanaldan birbirlerine bağımlı hale geldiklerini (ticaret, sermaye akışı) ve bu bağımlılığın da savaşların çıkmasını engellediğini savunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Machiavelli Kralların ve diğer ülke yöneticilerinin çıkarlarını nasıl koruması gerektiği yönünde fikirler ortaya koymuş olup bir dinsel birlikteliğe asla inanmamıştır. Doğru yanıt 'D'.

Yanıt Açıklaması: Neorealizmin sistem kavramına yapmış olduğu vurgu, teorinin Sistemik Realizm olarak adlandırılmasına sebep olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Sivil itaatsizlik: Mahatma Gandi tarafından geliştirilen, Hindistan’daki İngiliz yönetimini sona erdirmek için uygulanan bir protesto yöntemi. Bu yöntemde vatandaşlar kitle hâlinde yasalara uymayı reddeder, yasaları bilinçli olarak ihlal eder; ancak kesinlikle polise veya orduya fiziksel olarak direnmez ve şiddet kullanmaz.

Yanıt Açıklaması: Bizans İmparatorluğu döneminde diplomasi profesyonel bir mesleğe dönüşmüştür. Doğru yanıt C’dir.