Siyasi Düşünceler Tarihi

Yanıt Açıklaması: Cicero, kişinin en üstün uğraşısının politika ya da devlet adamlığı düşüncesi olduğunu ve bunun gerisinde kişinin kendisini kamu hizmetine adaması gerektiği biçimindeki eski cumhuriyet geleneği olduğunu savunan Roma uygarlığının ünlü hatibi, avukatı ve devlet adamıdır.

Yanıt Açıklaması: Kataholikos, evrensel anlamına gelmektedir. Patristik düşünce, Pavlus’un ardından, Hristiyan öğretisini Antik felsefenin kavramlarıyla biçimlendirerek sistemli bir dünya görüşü ortaya koymak amacıyla kilisenin o dönemdeki ileri gelenlerinin, daha Roma Kilisesi tarafından aziz sayılmış olanların düşünsel girişimlerinin tümüne verilen addır. Potestas, bir uygulama gücü olarak iktidarı işaret eder. İnsanların devlet öncesi yaşadıkları kabul edilen, özel mülkiyetin, köleliğin, eşitsizliğin olmadığı doğal, toplumsal duruma ‘altın çağı mitosu’ adı verilmektedir. Buna göre, bu doğal toplumsal durumdan çıkılması çoğu kötülüğün ana nedenidir. Bu mitosu siyasal düşünce içinde en iyi ifade eden isim Jean-Jacques Roussaue’dur.

Yanıt Açıklaması: Reform ateşini yakan ve kesin bir biçimde dünyevi iktidarın yanında saf tutan Martin Luther, dinsel yenilenmeyi ezilenler lehine toplumsal ve siyasal bir yenilenmeye dönüştürmeye çalışan Thomas Münzer ve güçlenen yeni sınıfların çıkarlarıyla çelişmeyen yeni bir dindarlığın peşinde koşan Jean Calvin’dir.

Yanıt Açıklaması: Cumhuriyet (res publica) rejiminin en büyük yeniliği, krallığın tasfiyesiyle birlikte, yürütme erkini kullanmak üzere konsüllüğü getirmiş olmasıdır. En yüksek yürütme yetkisiyle yani imperium’la donanmış iki konsül, bir yıllığına comitia centuriata tarafından seçiliyordu. Konsüller birlikte yönetiyor ve aralarında anlaşmazlık çıkarsa olumsuz görüş ağır basmış sayılıyordu.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Bodin, devleti şöyle tanımlar:“Devlet, birçok ailenin ve bu ailelere ortak olan şeylerin egemen erk tarafından doğrulukla yönetilmesidir.” Devlete özgü temel nitelik ya da devletin özü, egemen erk (ya da egemenlik) ile donanmış olmasıdır. Görüldüğü gibi bu tanımda dikkat çeken unsurlar; doğruluk, aileler ve ortak şeyler ile egemen erktir.

Yanıt Açıklaması: Altın çağ mitosu: insanların devlet öncesi yaşadıkları kabul edilen, özel mülkiyetin, köleliğin, eşitsizliğin olmadığı doğal toplumsal durum. Buna göre, bu doğal toplumsal durumdan çıkılması çoğu kötülüğün ana nedenidir. Bu mitosu siyasal düşünce içinde en iyi ifade eden isim Jean-Jacques Rousseau’dur.

Yanıt Açıklaması: Monarkomaklar, mutlak monarşiye karşı üçüncü tepkiyi oluşturmaktadırlar. Genel olarak monarşinin mutlak monarşiye evrilmesine karşı çıkan, bunu tiranlaşmak olarak okuyan ve tiranlaşan krala karşı direnişi ve tiranın öldürülmesini savunan bu görüş sahipleri Monarkomak olarak adlandırılmıştır. Monarkomak sözcüğü ilk kez 1600 yılında Guillaume Barclay tarafından bir grup yazarı dile getirmek için kullanılmıştır. Monarkomaklar feodal değerleri ve kurumları yeniden canlandırmayı savunuyor, artık ölmeye yazgılı olduğu apaçık belli olan soyluluğu diriltmenin ötesinde, bu sınıfı siyasal olarak yeniden işlevsel kılmaya çalışıyordu.

Yanıt Açıklaması: Jean Bodin’in siyasal düşünce tarihindeki önemi egemenlik kavramım armağan etmesinden kaynaklanır. Bodin, monarşiyi felsefi-hukuksal temeller üzerine oturtmuş ve ona din dışı bir anlam kazandırmıştır. Machiavelli için siyaset prensin iktidarıyla birlikte anlamlıydı ama bu iktidarı egemenlikle donatan Bodin olmuştur. Böylece modern devlet düşüncesi ihtiyaç duyduğu temel kavrama da kavuşmuştur.

Yanıt Açıklaması: Martin Luther 31 Ekim 1517’de Wittenberg Saray Kilisesi’nin kapısına astığı ünlü Doksan Beş tez ile Katolik dünyayı parçalayacak ilk adımı da atmış oldu.

Yanıt Açıklaması: 1789’da XVI. Louis’nin buyruğuyla toplanan tarihin son États Généraux’su ise Fransız Devrimi’ni başlatan meclistir.

Yanıt Açıklaması: Arkhon’luk yürütme işleriyle görevli olan ve soyluların elinde olan makamdır. Strategos’luk ise komutanlık rütbesidir. Areopagus’luk, görevini tamamlayan arkhon’ların yaşam boyu üyesi olduğu, soyluların tekelinde olan ve devlet işlerini denetleyip gerektiğinde suçlu bulunan kişileri yurttaşlıktan atma yetkisine sahip olanların oluşturduğu seçkin bir kurumdur. Dörtyüzler meclisi anlamına gelen bule ise ekklesia’nın gündemini hazırlamak ve yasa önerilerini taslak haline getirmekle yükümlüdür.

Yanıt Açıklaması: Augustinus’a göre devlet, amacı ve adaleti yönetmesi bakımından iyi ama kökeni bakımından kötüdür. Devlet gerekli kılınmıştır çünkü insanlar Tanrı’dan ayrılıp kargaşaya düşmüş ve Tanrı bu yüzden insanları birbirinin üstüne hükümran kılmıştır. O hâlde devlet, kökeni bakımından ilk günahla malul, bir cezadan öte değildir.

Yanıt Açıklaması: Orta Çağı nitelediği kabul edilen terimlerden biri olan feodalite hem zaman, hem de coğrafya olarak tüm Orta Çağ dönemini kapsamaz. Feodaliteyi niteleyen en önemli şeylerin başında gerek soya gerek tabakalara dayalı yükümlülükler sisteminin katı bir biçimde uygulanması gelirken, bir diğer unsur küçük iktidarlar topluluğunun varlığıdır; özellikle devletin güvenlik ihtiyacını karşılayamaması küçük iktidarları “büyütmüştür,” yani yaygınlaştırmıştır. Bu bakımdan feodalite, iktidarın yokluğu değil, “çokluğudur”.

Yanıt Açıklaması: Siyasal haklardan yararlanabilmek için, örgütlenmenin birinci basamağında yer alan bir gens’in mutlaka üyesi olmak gerekiyordu. Bir gens’in üyesi olan yetişkin bütün erkekler tüm yurttaşlık haklarını elde tutuyorlardı.

Yanıt Açıklaması: Feodal toplumun en önemli bileşenlerinden biri olan serflik, toprağa bağımlı kılınmış, yani hukuken toprağı terk etmesi yasaklanmış köylülüğü ifade eder. Toprak köleliği olarak adlandırılsa da kölelikle karıştırılmamalıdır. Serfler, toprağa bağlı kılınmakla beraber, küçük işletme sermayelerine toprağın tasarruf hakkına ve küçük üretim araçlarına sahiptir.

Yanıt Açıklaması: XIV. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Rönesans, XV. yüzyılın ikinci yarısından itibaren dinde yenilenme olarak Reform ile iç içe geçerek genel olarak Avrupa'ya, özel olarak dine ve siyasete yepyeni bir görünüm kazandırmıştır. Bu görünümün en önemli sonucu Kilise ile krallar arasındaki mücadeleden krallar kesin olarak zaferle ayrılmaları olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Papalık ile dünyevi yönetimlerin çatışması, XII. yüzyılın ikinci yarısından itibaren imparatorlar üzerinden başladı. Üç güçlü Roma-Germen imparatoru, I. Fried- rich Barbarossa (imparatorluk dönemi 1155-1190), VI. Heinrich (i. d. 1190-1211) ve II. Friedrich (i. d. 1211-1250), Papalık ile sürekli bir çatışma içine girdiler.

Yanıt Açıklaması: Pavlus’un ardından, Hristiyan öğretisini Antik felsefenin kavramlarıyla biçimlendirerek sistemli bir dünya görüşü ortaya koymak amacıyla kilisenin o dönemdeki ileri gelenlerinin daha sonra Roma Kilisesi tarafından aziz sayılmış olanların düşünsel girişimlerinin tümüne verilen ad Patristik düşüncedir.

Yanıt Açıklaması: Jean Bodin’in siyasal düşünce tarihindeki önemi, egemenlik kavramını armağan etmesinden kaynaklanır. Bodin, monarşiyi felsefi-hukuksal temeller üzerine oturtmuş ve ona din dışı bir anlam kazandırmıştır. Machiavelli için siyaset prensin iktidarıyla birlikte anlamlıydı ama bu iktidarı egemenlikle donatan Bodin olmuştur.