Siyasi Tarih 2

Yanıt Açıklaması: Şifre adı “Eureka” olan Tahran Konferansı 28 Kasım-1 Aralık 1943 tarihleri arasında Tahran’daki Sovyet Büyükelçiliği binasında yapıldı. ABD, İngiltere ve Sovyet liderleri katıldı. Konferansta, Sovyetlerin Avrupa’da ikinci cephenin açılması konusundaki ısrarı üzerine söz konusu cephenin 1 Mayıs 1944 tarihinde açılması kararlaştırıldı.

Yanıt Açıklaması: Paris Antlaşması 10 Şubat 1947’de imzalandı. Bulgaristan, Finlandiya, İtalya, Macaristan ve Romanya’yla çeşitli sınır düzenlemeleri yapıldı. Avusturya’yla işgale uğramış devlet statüsünde olduğu için antlaşma imzalanamadı.

Yanıt Açıklaması: 1929 Dünya Ekonomik Krizi kapitalist ekonomik modelin en büyük krizlerinden biri kabul edilmektedir. Ancak siyasi sistem üzerinde de etkili oldu ve 1919’dan sonra kurulmaya çalışılan uluslararası sistemin başarısızlığa uğramasının nedenlerinden biri sayıldı. Milletler Cemiyeti uluslararası sorunları çözmede ve saldırgan ülkelere karşı etkili bir yaptırıma sahip olmaması nedeniyle zayıfladı. Japonya’nın Mançurya’yı ele geçirmesi ve Milletler Cemiyeti üyesi olan Çin’in tüm itirazlarının sonuçsuz kalması yeni dönemin en trajik gelişmelerinden biri kabul edilmektedir. Japonya, Mançurya’yı işgal ederek 1933’te Milletler Cemiyeti üyeliğinden ayrılmakla sadece Uzak Doğu’da dengeleri bozmakla kalmadı, aynı zamanda 1919’dan beri sürdürülmeye çalışılan ortak güvenlik sistemi ile genel silahsızlanma girişimlerinin de başarısızlığa uğramasını da hızlandırdı. Saldırgan Devletlerin bütün güçleri ile silahlanmaya başlaması.

Yanıt Açıklaması: Demokrasi, insan hakları ve serbest piyasa ekonomisi gibi yeni dünya düzenine rengini veren kavramları dış politikanın temeline oturtan Clinton, bu ilkelerle çatıştığını düşündüğü çeşitli ülkelere karşı sert politikalar izlemeyi sürdürdü. Yeni dünya düzeniyle uyuşmadığı düşünülen Irak, ‹ran, Kuzey Kore gibi ülkeler “haydut devletler” olarak adlandırıldı. ABD bu ülkelere doğrudan müdahale etmediyse de siyasal ve ekonomik izolasyonlarına dönük politikalar izledi.

Yanıt Açıklaması: Küba Bunalımından 1979 sonuna kadar atılan karşılıklı adımlarla şekillenen Yumuşama dönemi, ABD’nin SSCB’nin Afganistan’ı işgal etmesine gösterdiği tepkiyle birlikte sona erdi.

Yanıt Açıklaması: 1979 yılında SSCB’nin Afganistan’ı işgali ve sonrasında Doğu Avrupa’ya, Batı Avrupa’yı hedefleyen SS-20 füzeleri yerleştirmesi Avrupalı güçlerin SSCB ile ilişkilerini gözden geçirmelerine ve ABD’nin yeni çatışmacı politikalarını en azından doğrudan karşı çıkmadan benimsemelerine neden oldu.

Yanıt Açıklaması: Bu görüşmeler içinde II. Dünya Savaşı’ndan gelip çıkan ülkeler yer almaktadır. Bu nedenle İtalya bu görüşmede yer almamıştır.

Yanıt Açıklaması: Lenin NEP politikasıyla kapitalist ülkelerin sosyoekonomik gelişmişlik düzeyini yakalamaya çalışmıştır. Bunun içinde köylülerin tahılına el koymaktansa daha düşük oranda vergi alınması durumunu ortaya getirmiştir. Köylülerin ellerindeki fazla ürünler için serbest ticaret yapabilmelerini desteklemiş, küçük ticaret ve atölyelerde üretimde kapitalist sisteme onay vermiştir. Fakat köylülerin ellerinde kalan ürünleri devletin alması bu politika kapsamında bulunmamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Normandiya çıkarmasının temelleri, ABD Başkanı ve İngiltere Başbakanı ile Genelkurmay Heyetlerinin katılımıyla gerçekleşen Quebec Konferansı’nda atılmıştır.

Yanıt Açıklaması: İran İslam Devrimi sonucu İran İslami bir rejim çerçevesinde yeniden örgütlenmiştir. Devrimin başarısı bölgede İslamcı dalgalanmayı hızlandırmıştır. Ancak devrim sonucunda Batı’nın sadık müttefiki olan İran, ABD ve Batı karşıtı ülkelerden biri haline gelmiştir.

Yanıt Açıklaması: Güneydoğu Asya Antlaşması Örgütü (South East Asia Treaty Organization, SEATO). ABD, İngiltere, Fransa, Yeni Zelanda, Avustralya, Filipinler, Tayland ve Pakistan’ın katıldığı bu askerî ittifak bölgedeki “komünist yayılmayı” “çevreleme” hedefini taşıyordu.

Yanıt Açıklaması: NATO’nun en üst düzey organı üye devletlerin Dışişleri Bakanlarından oluşan Kuzey Atlantik Konseyi’dir. Kararlar oybirliğiyle alınır.

Yanıt Açıklaması: ABD

Yanıt Açıklaması: Lübnan, Filistin Sorununun tetiklediği ve iç savaşa sürüklediği ülkelerden biridir. Lübnan’da 1975 yılında başlayan iç savaşın, ülkenin kendi toplumsal ve siyasal yapısından kaynaklanan nedenleri de bulunmaktaydı.  Lübnan Sünnilerin, Şiilerin, Dürzîlerin, Hristiyan Marunîlerin, Rum Ortodoksların, Katoliklerin ve Yahudilerin yaşadığı heterojen bir nüfus yapısına sahipti. Ayrıca Lübnan’ın önemli ailelerin egemenliğindeki parçalanmış yapısı toplumun kutuplaşmasına zemin hazırlamaktaydı. Berlin Duvarı’nın yıkılması ise Lübnan iç savaşının nedenleri arasında yer almaz.

Yanıt Açıklaması: Batılı devletlerin Orta Doğu’ya müdahalesi Arap milliyetçiliğini tetikleyen en önemli neden olmuştur 1 Şubat 1958’de Suriye ve Mısır’ın Birleşik Arap Cumhuriyeti’ni kurması ile Irak ve Ürdün’de Arap milliyetçiliğinin artma ihtimali kaygı uyandırdı. Irak ve Ürdün bu ihtimale karşı Irak-Ürdün birliğini kurdu ancak, bu birlik başarılı olmadı. Irak’ta yönetim devrilerek cumhuriyet ilan edildi. BAC’nin kurulması Lübnan’da Arap milliyetçileri ve batı yanlıları arasında süren kargaşayı da artırdı. Lübnan’ın ABD’den yardım istemesi ile Eisenhower Doktrini ilk kez uygulamaya konuldu. İngiltere’nin Ürdün kralı Hüseyin’i Arap milliyetçilerine karşı destek göndermesi yine Eisenhower Doktrini’nin ikinci uygulaması oldu. SSCB’nin bu durumu BM’ye şikâyet etmesi üzerine bölgedeki yabancı birliklerin çekilmesi kararı alındı. Arap devletleri de kendi aralarında “içişlerine karışmama” temelinde anlaştılar.

Yanıt Açıklaması: ABD kıyılarından sadece 140 km açıktaki Küba’da komünistlerin yönetimi ele geçirmiş olması ABD’de büyük bir rahatsızlığa sebep olmuştur. CIA, devrimden sonra ABD’ye kaçan Kübalı mültecilerden bir ordu oluşturarak 1961’de Küba yönetimini devirmeye çalışmıştır. Bu olay Domuzlar Körfezi Çıkarması olarak bilinir.

Yanıt Açıklaması: 1975 yılında imzalanan Helsinki anlaşması ile ülkede komünizme olan inanç azalmış ve insan haklarına olan talep artmıştır.

Yanıt Açıklaması: Amerika Birleşik Devletleri

Yanıt Açıklaması: SSCB’nin Afganistan’ı işgali, özellikle Batı kamuoyunda büyük bir tepki yarattı. Moskova yönetimi Kızılordu’ nun Afgan Hükümeti’nin isteğiyle ülkeye girdiğini ileri sürerek, eleştirilere cevap vermeye çalıştı.

Yanıt açıklaması yok