Siyasi Tarih 2

Yanıt Açıklaması: Dünya Savaşı’ndan sonra dünya petrol rezervlerinin yaklaşık % 70’ine sahip olan Orta Doğu coğrafyasının önemi giderek artmaya başladı. Özellikle ABD ve Batı’nın Orta Doğu ülkeleriyle ilişkilerinin temel parametresini petrol oluşturmaya başlamıştı. Venezüella, Suudi Arabistan, Irak, İran ve Kuveyt gibi rezerv sahibi ülkeler, petrol fiyatlarını belirlemek ve kendilerini ilgilendiren sorunlarda ortak hareket edebilmek için 1960 yılında bir araya gelerek Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü’nü (OPEC) kurmuşlardır.

Yanıt Açıklaması: Çin 21 Temmuz 1937’de Sovyetler Birliği ile Saldırmazlık Paktı’nı imzalamıştır.

Yanıt Açıklaması: Afganistan’daki monarşi rejimi 1973’te sona ermiş ve cumhuriyet ilan edilmiştir. Bunun üzerine 1978’de yapılan bir darbeyle sosyalist bir rejim kurulur. Başbakanlığa getirilen Nur Muhammed Taraki, SSCB ile ilişkilerin geliştirilmesine özel bir önem vermekteydi. Moskova, Afganistan’a ekonomik ve askerî yardım yapmaya başlar ve askerî danışmanlar gönderilir. Bunu 1978 Aralığında Afganistan ve SSCB arasında imzalanan bir Dostluk, İyi Komşuluk ve İşbirliği Antlaşması izler.

Yanıt Açıklaması: 15 Ekim’de Başkan John F. Kennedy tarafından toplanan ABD Ulusal Güvenlik Konseyi Yürütme Kurulu alınabilecek tedbirleri görüştü. İlk seçenek Küba’nın ABD tarafından işgal edilmesiydi. Fakat SSCB’nin buna karşılık olarak Batı Berlin’i işgal edebileceği endişesiyle işgalden vazgeçildi.

Yanıt Açıklaması: 3,5 milyon Alman’ın yaşadığı Çekolavakya’nın Südetler bölgesinde kurulan Südet Almanları Partisi, Çekoslovak Hükûmeti’ni yayınladığı Karlsbad Programı ile baskı altına almıştır.

Yanıt Açıklaması: Bulgaristan

Yanıt Açıklaması: Bir sonraki aşama, İsrail ve Filistin tarafları arasında, yine ABD’nin desteğiyle Norveç’in başkenti Oslo’da 1992 sonlarında başlayan gizli görüşmelerdi. Bu görüşmeler, Eylül 1993’te bir uzlaşıyla sonuçlandı ve bu çerçevede hem taraflar birbirlerini resmen tanıdıklarını ilan ettiler hem de Washington’da “Oslo Anlaşması” olarak bilinen ve özerk bir Filistin yönetimi kurulmasına ilişkin bir ilkeler bildirisini imzaladılar.

Yanıt Açıklaması: Kıtalararası ilk güdümlü füze denemesini 1958’de başarıyla gerçekleştiren ülke SSCB’dir.

Yanıt Açıklaması: Barbarossa Harekâtı

Yanıt Açıklaması: Yeni dünya düzeni kavramı kapitalist ekonomi ve liberal demokratik bir siyasal yapı olmak üzere iki bağlam üzerine oturmaktadır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: ABD Başkanı Jimmy Carter’ın ulusal güvenlik danışmanı olan Zbigniew Brzezinski tarafından geliştirilen “Yeşil Kuşak Doktrini” ile SSCB bu bölgelere etki etmesi önlenecek ve SSCB “Yeşil Kuşak” ile çevrelenecekti.

Yanıt Açıklaması: 1973 yılında OPEC ülkelerinin Batılı ülkelere karşı uygulamaya koydukları petrol ambargosuyla başlayan ve petrol fiyatlarında muazzam artışla küresel bir ekonomik bunalıma dönüşen gelişme dünya ekonomik sisteminin yeniden inşasına neden olan çok önemli bir dönemin habercisiydi.

Yanıt Açıklaması: Özellikle nükleer alanda ABD’nin gerisinde olan SSCB, dengeyi sağlamak için Brejnev döneminde askerî harcamaları sürekli olarak arttırdı. Sofistike silah sistemlerinin geliştirilmesi ve SSCB donanmasının büyük oranda genişletilmesi doğrultusunda konvansiyonel silahlanmayı da içeren bu politika, askerî harcamalarda yarattığı düzenli artış ile SSCB ekonomisi için büyük bir yük oluşturdu. ABD ile girişilen uzay yarışı ve az gelişmiş ülkeler üzerindeki SSCB etkinliğini geliştirme amacıyla verilen askerî ve ekonomik yardımlar bu süreci körükledi. Verilen maddelerin tümü süreci hızlandıran etkenler arasında gösterilebilir.

Yanıt Açıklaması: İtalya, Arnavutluğu, 7 Nisan 1939'da işgal etmiştir.

Yanıt Açıklaması: 12 Eylül 1989’da Mazowiecki’nin başbakanlığa atanmasıyla Polonya’nın II. Dünya Savaşı sonrasındaki ilk komünist olmayan başbakanı göreve başlamış oldu. Birkaç ay içinde ülke hem siyasal hem de ekonomik olarak hızla liberalleştirildi ve 1990 Ocak’ında Komünist Parti kendini feshetme kararı aldı. Böylece, Polonya’da komünist dönem tamamen sona erdirildi.

Yanıt Açıklaması: İleri ki yıllarda adım adım gerçekleştirilecek olan bu programın belli başlı ilkeleri şunlardır: Bütün Almanların bir büyük Almanya içinde birleşmesi, Versailles Antlaşlması’nın ilgası, sömürgelerin yeniden kazanılması, Yahudilerin toplum yaşamından dışlanması ve yabancı sayılarak yabancılar yasasına tabi tutulması, faizci anlayışın ortadan kaldırılması, büyük işletmelerde kâra ortaklık, yaşlılık sigortası, toprak reformu, eğitimin halka yayılması, bir halk ordusunun kurulması, ücretli askerliğin kaldırılması ve çalışanlarının asla Yahudi olmadığı bir basının oluşturulması gibi.

Yanıt Açıklaması: ABD’nin faiz oranlarını arttırması tüm dünyada artışa sebep oldu. Faiz oranlarındaki yükseliş hem dış borçlanma maliyetlerini yükseltti hem de dış borç stokunda artış yarattı. Ödemeler dengesi sarsılan bu ülkelerin ekonomileri iflas etti.

Yanıt Açıklaması: Kore Savaşı çok önemli sonuçlar doğurmuştur: ABD ile ÇHC arasında büyük bir anlaşmazlık/ayrılık ortaya çıkmıştır. Gelişmeleri komünizmin yayılması olarak değerlendiren ABD’nin bölgeye yönelik politikalarını gözden geçirmesine sebep olmuştur. Savaş, ÇHC ile SSCB’yi yakınlaştırmıştır. ABD’nin Tayvan’a verdiği destek ÇHC tarafından iç işlerine müdahale edilmesi şeklinde yorumlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: 1980 yılında Carter yönetimi İkinci Soğuk Savaşı başlatan doktrini açıklamıştır.