Siyasi Tarih 1

Yanıt Açıklaması: ABD halkının kolonici ülke olan İngiltere’ye karşı başarısı, Latin Amerika halklarına esin kaynağı oldu. Latin Amerikalı elitler, kolonilerin de sömürgeci ülkelere karşı bağımsızlıklarını kazanabileceklerini gördüler. Kısa bir süre sonra ortaya çıkan Fransız Devrimi ise tüm dünyaya yaydığı liberal, milliyetçi fikirlerle kısa sürede Latin Amerika’yı da etkiledi. Batı kültürü ve düşünce hayatından doğrudan etkilenen Avrupalıların yaşadığı bir coğrafyada bu çok daha kolay ve çabuk olacaktı.

Yanıt Açıklaması: 1830 ve 1848 İhtilalleri arasındaki temel farkı şöyle belirtebiliriz: 1830’da temel güç Liberalizm’di; 1848’de ise öne geçen Milliyetçilik ve Sosyalizm oldu. Doğru yanıt “A” şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Burjuvazi, üretim araçlarını ellerinde bulunduranla çıkarları bunlarla birleşenlerin oluşturdukları toplumsal sınıftır. Fabrikaların ortaya çıkışı, Avrupa tarihinde daha önce belirmiş ve XIX. yüzyıla kadar çok önemli etkilerde bulunmuş bir başka sınıfın, yani burjuvazinin eseridir. Ticari kapitalizmin ortaya çıkışıyla doğan ve yüzyıllar içinde ekonomik ve siyasal anlamda güçlenen burjuvazi, hem sahip olduğu sermaye birikimiyle sınai kapitalizmin doğuşunda çok önemli bir rol oynamış, hem de sınai kapitalizmin gelişmesi burjuvaziyi daha da güçlendirmiştir.

Yanıt Açıklaması: Emperyalist yarışın kızışmasının Afrika kıtasının paylaşımını bir uluslararası prestij ve rekabet meselesi hâline getirmesine kadar, Avrupa’nın emperyalist genişlemesi öncelikli bir husus halinde değildi. .Emperyalist yarışın başlayınca Afrika sunduğu bakir imkânlar ve direniş odaklarının zayıflığı gibi nedenlerle öncelikli hedef hâline gelecekti. Doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Birinci Dünya Savaşı’nın başlamasından kısa bir süre sonra İngiliz Liberal Partisi’nin bazı üyeleri ile İşçi Partisi’nden Philip Snowden, savaşların ortadan kaldırılması için “Demokratik Kontrol Birliği’ni kurmuşlardı. Diğer anlatımla bu girişimin temel amacı, kuvvet dengesi politikasından vazgeçilerek etkili bir silahsızlanmaya gidilmesi ve silah sanayisinin bütün dünyada devletleştirilmesiydi.

Yanıt Açıklaması: Sayfa 116'da belirtildiği üzere, "20 Aralık’ta Louis Napoleon, 10 yıl için yeniden Cumhurbaşkanı seçildi. Bir yıl sonra da kendisini “III. Napoleon” adıyla imparator ilan etti. Böylece 1815’ten beri Fransa’da parlamentolu hayata ilk defa veda edilmiş oluyordu."

Yanıt Açıklaması: Avrupa Düzeni’ne ilk ciddi kitlesel muhalefeti oluşturan 1830 ve 1848 İhtilalleri, kurulan düzenin sosyo-ekonomik dinamiklerle uyumsuzluğunu göstermesi bakımından hayli önemlidir. Söz konusu ihtilaller kısa bir sürede bastırıldığından ve isyancıların talepleri birkaç husus dışında karşılanmadığından ihtilaller doğurdukları sonuçlardan çok Avrupa Düzeni ile Avrupa gerçekliği arasındaki çelişkiyi göstermesi bakımından önem taşımaktadır. 1830’da ve 1848’de ilk hareket Fransa’da patlak vermiş, onu daha sonra başka ülkeler izlemiştir. 1830’da Paris’teki ayaklanmada özellikle işçiler, öğrenciler ve aydınlardan oluşan cumhuriyetçiler ön plandaydı. Askerler ayaklananlara ateş etmek istemeyince muhalefeti bastırmasının mümkün olmadığını gören X.Charles tahttan çekilip İngiltere’ye kaçtı. 1848’de Paris’te işçilerin oturduğu semtlerin sokaklarında Hükûmet’e karşı direnmek amacıyla barikatlar kuruldu. Hükûmet Millî Muhafızlar’ı kullanmak istediyse de, bu birlikler harekete geçmeye yanaşmadılar. Bu durumda Kral Louis-Philippe 24 Şubat günü -1830’da X. Charles’in yaptığı gibi- tahttan çekilerek İngiltere’ye kaçmak zorunda kaldı. Uluslararası alanda 1815 -hatta 1830- sonrasında uzunca bir süre barış yaşanmışken 1848 sonrasında Avrupa’da yer yer savaşlar patlak vermeye başlayacaktır. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Fabrikalar aynı zamanda üretimin kitleselleşmesini sağladılar. Üretim artışı kaçınılmaz olarak iş gücü talebini de beraberinde getirdi. Artık yüzlerce hatta binlerce işçinin çalıştığı fabrikaların ortaya çıkışı, atölyelerde ve geleneksel lonca sistemi çerçevesinde çırak-kalfa-usta hiyerarşisi içinde çalışan insanların birer sanayi işçisi hâline gelmelerini sağladı.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı ile Kutsal Roma imparatorluğu (Avusturya Arşidüklüğü), Venedik ve Polonya arasında 26 Ocak 1699’da bugünkü Sırbistan’da yer alan Karlofça’da barış antlaşmaları imzalandı.  Banat ve Temeşvar Osmanlı’da kalırken Macaristan ve Transilvanya (Erdel) Avusturya Arşidüklüğü’ne, Mora ve Dalmaçya Venedik’e, Ukrayna ve Podolya Polonya’ya verildi. Doğru yanıt A seçeneğinde verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: V ersailles Barış Antlaşması, Saint Germain Barış Antlaşması, Trianon Barış Antlaşması, Neuilly Barış Antlaşması, Sevr Barış Antlaşması, Müttefik Devletlerin, barış koşullarını savaştan yenik çıkan devletlerin temsilcilerinin bulunmadığı oturumlarda hazırladıkları antlaşmalardır ve ittifak devletlerine dayatılmışlardır. Rappolo Antlaşması ise Almanya ile Sovyetler birliği arasında savaş sonrası devam eden uyuşmazlıkların çözümüne yönelik bir antlaşmadır.

Yanıt Açıklaması: Birinci Dünya ya da Birinci Paylaşım Savaşı olarak adlandırılan bu insanlık tarihinin en trajik olaylardan birinin öne çıkmış nedenlerini şöyle sıralayabiliriz: a) Sömürgecilik ve ekonomik yayılma/emperyalizm b) Alman siyasi birliğinin kurulması ve Avrupa’da Alman-Fransız rekabeti c) Balkanlarda Rusya, Avusturya-Macaristan rekabeti d) Büyük güçler ittifakı ve bağlantılar sistemi: Bloklaşma e) Silahlanma f) Aşırı milliyetçilik g) Dinsel ve kültürel yayılma. Ham madde yetersizliği bu nedenler arasında görülmemektedir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: 17 Ekim 1797’de Campo Formio’da Avus- turya’yla yapılan bu barışla Avusturya Hollandası (Belçika) ve Korfu başta olmak üzere Adriyatik Denizi’ndeki bazı adalar Fransa’ya geçti. Venedik iki ülke arasında paylaşıldı. Fransa Kuzey İtalya ve Almanya’nın Ren bölgesinde denetim sahibi oldu. 1792’den beri süren Birinci Koalisyon Savaşları sona erdi. Bununla birlikte Fransa ile İngiltere arasındaki savaş durumu sürmekteydi.

Yanıt Açıklaması: Piyemonte, Kırım Savaşı’na asker yollayarak ve daha sonra da 1856 Paris Kongresi’nde sorunlarını dile getirme fırsatı elde ederek Savaş’tan yararlanmasını bilmiştir. Piyemonte’nin Başbakanı Camillo di Cavour, Kırım Savaşı’na asker yollamak suretiyle Avusturya’ya karşı mücadelesinde öteki büyük devletleri yanına çekmekteydi. Özellikle III. Napoleon yönetimindeki Fransa’yı kazanmaktaydı. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Verdun Savaşı Birinci Dünya Savaşı’nın en kanlı çarpışmalarından biri olarak tarihe geçti. Bir yıla yakın süren savaşın sonucunda Fransızlar 377 bin, Almanlar ise 337 bin kayıp vermişlerdir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Haçlı Seferleri 1095 ve 1272 yılları arasında yapılan, Avrupalı Katolik Hristiyanların ve Papanın talebi, çeşitli vaatleri üzerine Müslümanların elindeki kutsal topraklar üzerinde askeri ve siyasi kontrol kurmak için düzenlemiş oldukları seferlerdir.

Yanıt Açıklaması: 105. sayfada belirtildiği üzere, "XVIII. yüzyıl sonlarında tarımın toplumlar üzerindeki özelliğini yitirmesi ile ortaya çıkan ve XIX. yüzyıldan itibaren önce Avrupa’yı sonrasında tüm dünyayı şekillendiren olgu sanayileşmeydi."

Yanıt Açıklaması: Avusturya’nın Macaristan, Çekoslovakya ve Yugoslavya’nın bağımsızlığını tanıması Saint Germain Barış Antlaşması'nın maddelerindendir.

Yanıt Açıklaması: Kutsal Roma İmparatoru V.Charles'ın tahtta bulunduğu dönem, Osmanlı İmparatorluğu'nda Kanuni Sultan Süleyman'ın hükümranlığına rastlamaktadır.

Yanıt Açıklaması: yüzyılla birlikte Büyük Avrupa Devletleri’nde yeni milliyetçilik adı verilen akımlar ortaya çıktı. Bu akımların en önemli özelliği, devletin gücünün arttırılması, itibarının yükseltilmesi, yayılmacılığına gerekli ideolojik desteğin verilmesi ve kamuoyunun manipüle edilerek hükümetler üzerinde baskı kurulması anlayışına dayanmasıydı. Almanya’da Pangermanistler, Rusya’da Panslavistler, Fransa’da intikamcılar, İtalya’da irrendentistler ve İngiltere’de de imparatorlukçular yaptıkları yayınlarla ve kurdukları derneklerle ülkelerinin politikalarını etkilemeye çalıştılar. İrredentizm, bir devletin, kendi sınırına yakın yaşayan soydaşlarının oturduğu bölgeleri ilhak etme politikasıdır. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Paris Barış Konferansı’nda, eski düzenin sona erdirilerek yeni bir dünya düzeninin kurulması öngörülmüştü. Bu süreç 1815 Viyana Kongresi’nde sonra en kapsamlı diplomasi girişimi olacaktı. Dünya çapında bir düzenleme, bir barış inşa edilecekti. Ancak bu projeyi gölgeleyen unsurlar da yok değildi. Avrupa dışından 17 devlet konferansa katılırken hem Avrupa’da hem de Asya’da sınırları bulunan tek büyük güç Sovyet Rusya’dan hiçbir temsilci katılmamıştı.Doğru cevap A'dır.