Orta Asya ve Kafkaslarda Siyaset

Yanıt Açıklaması: Öncüllerin hepsi Türkiye'nin Ermenistan’la diplomatik ilişkilerinin tesis edilebilmesi için ileri sürdüğü şartlardandır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: • 1723 Petersburg Antlaşması, • 1729 Reşt Antlaşması, • 1813 Gülistan Antlaşması, • 1828 Türkmençay Antlaşması, • 1921 yılında imzalanan Moskova Dostluk Antlaşması,                                                     • 1935 yılında imzalanan SSCB-İran Antlaşması, • 1940 yılında imzalanan Tahran Antlaşması Yukarıdaki anlaşmalar Hazar Denizi bölgesini ilgilendiren anlaşmalardır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Gürcistan henüz Sovyetler Birliği topraklarının içindeyken Türkiye-Gürcistan ilişkileri 1989 yılında Sarp Sınır Kapısı’nın açılmasıyla başlar. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: 1. AŞAMA: Ermenistan, Dağlık Karabağ dışındaki reyonlardan çekilecek, bölgeye barış gücü yerleştirilecek ve mülteciler geri dönecektir.2. AŞAMA: Azerbaycan ile Ermenistan arasında ulaşım hatları açılacak ve güven artırıcı önlemlerle iki ulus arasındaki husumet giderilecektir.3. AŞAMA: Azeri nüfusun Dağlık  Karabağ’a dönmesinden 15- 20 yıl geçtikten sonra bölgenin geleceğine ilişkin referandum yapılacaktır

Yanıt Açıklaması: Tanımı verilen irredentist politikadır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Yaşanan gelişmeler bir bütün olarak değerlendirildiğinde, Dağlık Karabağ ve işgal altındaki reyonlar sorununda 4 Gün Savaşları’nın bir kırılma ve tutum değişikliği yarattığı görülmektedir. Ayrıca gerek Suriye özelindeki bölgesel gelişmeler gerekse başta Fransa, ABD, Türkiye olmak üzere pek çok devlette yaşanan terör eylemlerinin uluslararası sistemde yarattığı kırılgan yapıda dikkate alındığında hiçbir aktörün uzun süreli bir sıcak çatışmayı şu konjontür içinde öngörmeyeceği ileri sürülebilir. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: MEB’in açtığı eğitim kurumları: Azerbaycan 4, Türkmenistan 4, Kırgızistan 6, Özbekistan 7, Tacikistan 1.

Yanıt Açıklaması: Orta Asya devletlerinin kendi kimliklerini inşa etmeleri, otoriter rejimleri benimsemeleri, Türkiye’nin finansal açıdan yetersizliği, Rusya’da Avrasyacıların iktidara gelmesi, ABD’nin Yeni Orta Asya stratejisi, Çin’in bölgede etkisini artırma gayretleri ve AB’nin TACIS programı, Türkiye’nin bölgede etkisinin gerilemesine neden olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Rusya, bütün bu olumsuz gelişmeler karşısında ve Batı’nın eski Sovyet coğrafyasındaki artan baskıları sonucunda “Near Abroad - Yakın Çevre” doktrinini, sistematik olarak devreye sokmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Azerbaycan’la 14 Ocak 1992’de imzalanan protokolle diplomatik ilişki kurulmuş ve Başkonsolos olarak görev yapmakta olan temsilciliğimiz Büyükelçilik düzeyine yükseltilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Ermenistan ile sorunların ortadan kaldırılması ve ilişkilerin normalleştirilmesi için, 2007 yılında İsviçre’nin arabuluculuğunda yeni bir süreç başlatılmıştır. Bu süreci hızlandıran bir unsur da Güney Osetya sorununun 8 Ağustos 2008 tarihinden itibaren Gürcistan ile Güney Osetya Otonom Bölgesi arasında sıcak çatışmalara dönüşmesi olmuştur. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: 1993 sonrasında Türk-Ermeni ilişkileri bir süre iyice donma noktasına ulaşmıştır. Bu durum, 1996’da Rus-Çeçen Savaşı’nın bitimine kadar sürmüştür. Rusya, adı geçen savaşta bölgede tam anlamıyla kontrol kuramamış ve itibar kaybetmiştir. Bu durum ise Ermenistan’ın Rusya’ya olan güvenini sarsmış olacak ki Ermeniler Batı ve Türkiye ile ilişkilerini geliştirmeye çalışmışlardır. Doğru yanıt A'dır.

Yanıt Açıklaması: Koçaryan, Türkiye’nin “sözde” Ermeni soykırımını tanımadığı gerekçesiyle, 28-29 Haziran 2004 tarihlerinde İstanbul’da düzenlenen NATO Zirvesi’ne katılmama kararı almıştır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Dağlık Karabağ ve çevresindeki yedi reyonun işgali sorunu diğer sorunlarda olduğu gibi bölgedeki güç boşluğunun neticelerinden biridir. Türkiye, Rusya, İran, AB ve ABD gibi aktörlerin çözüm önerileri yetersiz kalmaktadır. AGİT, BM, AB gibi örgütler sorunun çözümünde aktif rol oynayamamaktadır. AGİT bünyesinde oluşturulan Minsk Grubu zaman zaman sorunun çözümü için barışçıl çözümlerin önerildiği önemli bir platformdur. Genel olarak, Orta Asya ve Kafkaslarda yaşanan bölgesel sorunlarda, Soğuk Savaş döneminin etkileri ve günümüzde yaşanan güç mücadelesi önemli rol oynamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Kara Hakimiyet Teorisi İngiliz coğrafyacısı Mackinder tarafından ortaya atılmıştır. Avrasya jeopolitiği, dünyanın merkezi olarak tanımlanır. Bu bölgeye hakim olan, iç hilali kontrolü altına alabilecektir. İç hilali kontrolü altına alan, dış hilali hakimiyeti altına alabilecektir. Sonuçta dünyaya hakim hale gelecektir

Yanıt Açıklaması: Bahsedilen isim N. Kruşçev'dir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: 2003’te “Gül Devrimi” ile iktidara gelen ve 2004’te Acaristan Sorunu’nu Gürcistan lehine çözen Mihail Saakaşvili, Abhazya ve Güney Osetya’nın Gürcistan ile birleşeceğine dair inancını dile getirmiştir.

Yanıt Açıklaması: 1991de Türkiye Orta Asya Devletlerinin tamamını tanımıştır

Yanıt Açıklaması: Soğuk Savaş öncesi politikaların dışında ilk önemli etnik sorun 1944’te Stalin tarafından göç ettirilen Ahıska Türkleri ve Özbekler arasında olmuştur. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Türkiye, 1991 yılının son aylarında, Sovyetler Birliği’ni endişeye sevk etmeme politikasından vazgeçmeye başladı. 8 Aralık 1991 yılında Sovyetler Birliği’nin resmen yıkılması ve Bağımsız Devletler Topluluğu’nun kurulması, Türkiye’yi, bölge devletlerini resmen tanıma konusunda cesaretlendirdi. TBMM’de yapılan görüşmelerin ardından, Türkiye, 16 Aralık 1991 tarihinde, Orta Asya devletlerinin tamamını tanımıştır. Doğru cevap B'dir.