Orta Asya ve Kafkaslarda Siyaset

Yanıt Açıklaması: Bir Millet, İki Devlet Söylemi: Haydar Aliyev’e göre, Türkiye ve Azerbaycan iki ayrı devletler olmasına rağmen, bu devletler de tek bir millet olarak Türkler yaşamaktadırlar.

Yanıt Açıklaması: Şekil 3.2'deki tabloda BDT Üye Ülkeleri yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Ermenistan Parlamentosu’nun 23 Ağustos 1991 de Bağımsızlık Bildirisi’ni kabul etmştir

Yanıt Açıklaması: Yeşil Kuşak: Soğuk Savaş’ta ABD’nin SSCB’yi çevreleme politikalarından biridir. ABD’nin SSCB’yi güneyindeki İslami oluşumları destekleyerek çevrelemesidir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Pembe Devrimlerin Ukrayna ve Gürcistan’ı etkisi altına alması, 11 Eylül sonrasında Afganistan’da NATO askerî gücünün yer alması Rusya için diğer endişe kaynağı gelişmeler olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Acaristan Sorunu, Rusya’nın SSCB Dönemi’nde uyguladığı politikalar sonucunda oluşmuştur. Nüfusunun çoğunluğu Müslüman olan Acaristan 1921’de SSCB’ye, 1937’de Gürcistan’a bağlanmış ve Müslüman Acar halkı Stalin tarafından Kazakistan’a göç ettirilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye-Kazakistan arasında 2012’de kurulan YDSKnin ikinci toplantısı, 15-17 Nisan 2015’te Astana’da düzenlendi.

Yanıt Açıklaması: SSCB’nin dağılmasının ardından Avrasya coğrafyasında egemenliklerini kazanan Ukrayna, Gürcistan, Azerbaycan, Belarus, Moldova, Litvanya, Letonya, Estonya, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan’da etnik milliyetçilik yükselen siyasal çatışma unsuru hâline gelmiştir.

Yanıt Açıklaması: Rusya-İngiltere Asya coğrafyasında hakimiyet kurma mücadelesi olarak tanımlanan Büyük Oyunun taraflarıdır

Yanıt Açıklaması: Dış politika hedeflerini hayata geçirmek için Türkiye, 1991 - 1993 yılları arasında gözle görülür düzeyde çeşitli alanlarda adımlar attı. Öncelikle ortak sorunlara karşı ortak pozisyon almak, var olan dilsel ve kültürel farklılıkları azaltarak ekonomik işbirliği alanları açmak ve dış politikada ortak tavırlar takınmak amacıyla Türkiye, “Türk Zirveleri’nin” düzenlenmesine ön ayak oldu. Bu zirvelerin ilki, 30 - 31 Ekim 1992 tarihinde Ankara’da gerçekleştirildi. Bu zirve sırasında, Cumhurbaşkanı Özal; Türk Ortak Pazarı, Türk Kalkınma ve Yatırım Bankası gibi önerileri dile getirdi ve Türkiye’ye petrol ve doğalgaz boru hatları konusunda garantiler verilmesini bekledi

Yanıt Açıklaması: Türk zirvelerin ilki, 30 - 31 Ekim 1992 tarihinde Ankara’da gerçekleştirildi.

Yanıt Açıklaması: Güç Boşluğu: Bir bölgede oluşan ve eksikliğinde çatışmalara neden olan, üst otoritenin olmaması durumudur.

Yanıt Açıklaması: Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından bağımsızlıklarına kavuşan Güney Kafkasya ülkeleri değişik nedenlerle Türkiye’nin dikkatini çekmiştir. Bu nedenlerin başlıcaları: Hazar havzasının zengin petrol ve doğalgaz kaynakları, Türkiye’nin Orta Asya’ya ulaşması için bir geçiş koridoru sunması (dolayısıyla stratejik konumu), Bölgenin çevre ülkelere sağlayabileceği cazip ticari olanakları, Boru hatlarının geçiş güzergâhı olması, Dünya siyaseti açısından önemli sayılabilecek çatışmaları bünyesinde barındırmasıdır

Yanıt Açıklaması: Müslümanlığı yaygınlaştırmak Orta Asya Devletleri'nde Türkçe öğretiminin yaygınlaştırılması ve üniversitelerin kurulmasının amaçları arasında değildir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: ‘Türk - Ermeni Barışma Komisyonu’ nun görev ve amaçlarından biri de İş dünyası, turizm, kültür, eğitim, araştırma, çevre, medya ve güven artırıcı önlemler alanında resmî olmayan iş birliğini desteklemektir. Doğru yanıt D'dir.

Yanıt Açıklaması: Bu zirvelerin ilki, 30 - 31 Ekim 1992 tarihinde Ankara’da gerçekleştirildi.

Yanıt Açıklaması: 25 Haziran 2005’te dönemin Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’in de katıldığı bir törenle açılışı yapılan Bakü-Tiflis-Ceyhan Boru Hattı ile ilişkilerde daha istikrarlı bir döneme girilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Güç Boşluğu, bir bölgede oluşan ve eksikliğinde çatışmalara neden olan, üst otoritenin olmaması durumudur. Orta Asya ve Kafkaslardaki bölgesel ihtilaflar tarihsel olarak incelendiğinde, Soğuk Savaş döneminde komünist rejim altında birleşen Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliğinde (SSCB) sorun yaşanmadığı, ancak Birliğin dağılmasının ardından Cumhuriyetlerin bağımsızlıklarını ilan etmeleriyle sorunların gündeme gelmeye başladığı görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye Dışişleri Bakan Vekili Sumer, İngiltere Büyükelçisi M. Peterson ile bir araya geldi ve Molotov ile Sarper arasında geçen görüşme ile ilgili olarak bilgi verdi. Sumer, İngiltere Büyükelçisine şunları ifade etti: “Molotov, yeni bir anlaşma müzakeresine başlamadan önce, Türkiye ile Rusya arasındaki olağan üstü sorunların çözülmesinin en iyisi olacağı yönündeki fikrini dile getirdi. Bu sorunlar: a) 1921 Rusya-Türkiye Anlaşması (Molotov bu anlaşma çerçevesinde Türkiye’ye bırakılan topraklardan geri çekilmenin baskı altında yapıldığını ve yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini söylemiştir), b) Boğazlarda Rusya’ya üs verilmesi, c) Montrö Sözleşmesi’nin revizyonu ile ilgili Rusya ve Türkiye arasında bir anlaşmadır”. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Özbekistan'ın Hazar'a kıyısı yoktur. Doğru cevap D'dir.