Orta Doğuda Siyaset

Yanıt Açıklaması: Sonuçta Suudi Arabistan 1932’de bağımsız bir devlet olarak kurulmuştur.

Yanıt Açıklaması: 1968’de İngiltere’nin bölgeden çekileceğini açıklaması ile beraber 1971’de yedi emirliğin (Dubai, fiaryah, Ra’s el-Hayma, Ümmü’l-Kayvan, Acman ve Füceyre) birleşmesiyle oluşan Birleşik Arap Emirlikleri, İngiltere ile bağlarını tamamen koparmamış daha önceki anlaşmaların yerini alacak yeni bir anlaşma imzalamıştır. Ancak yine de artık protektora statüsü sona ermekte ve egemenlikleri İngiltere tarafından da tanınmaktaydı. Aslında ilk başta kararsız kalan Ra’s el-Hayma, federasyona 1972 fiubat’ında katılmıştır. BAE, 1971 Aralık’ında ilan edilen bağımsızlıkla beraber hem BM’ye hem de Arap Birliğine üye olmuştur.

Yanıt Açıklaması: İran İslam Devrimi, Ayetullah Humeyni liderliğindeki din adamlarının öncülük ettiği ve farklı siyasal, etnik ve ideolojik grupların destek verdiği halk kitlerinin despotik Şah Rıza Pehlevi yönetimine karşı gerçekleştirdikleri bir devrimdir.

Yanıt Açıklaması: Kuveyt, 18. yüzyılın başında Arabistan yarım adasının Nejd bölgesinden göç eden kabilelerin oluşturduğu ve 1756’da Sabah ailesi tarafından yönetilen otonom bir bölge hâline gelmiştir.

Yanıt Açıklaması: ABD ve İngiltere, Mısır-Suriye birleşmesinin Irak ve özellikle de Ürdün üzerindeki etkilerini dengelemek için BAC’a alternatif olarak Arap Birliği Federasyonu’nun kurulmasını desteklemişlerdir. Bu bağlamda Irak ve Ürdün 14 Şubat 1958’de Arap Birliği’ni kurduklarını ilan etmişlerdir.

Yanıt Açıklaması: Birleşmiş Milletler kuruluşu olan ESCWA, 1974 yılında kurulmuş olup, merkezi Beyrut’tur. Üyeleri Bahreyn, Mısır, Irak, Ürdün, Kuveyt, Lübnan, Umman, Filistin, Katar, Suudi Arabistan, Suriye, Birleşik Arap Emirlikleri ve Yemen’dir.

Yanıt Açıklaması: National Geographic Society 1888 yılında kurulan, ABD merkezli, dünyanın en büyük kar amacı gütmeyen eğitim ve bilim organizasyonlarından birisini oluşturmaktadır. Araştırmaları coğrafya ve doğal bilimleri üzerinedir.

Yanıt Açıklaması: İran İslam Devrimi, Ayetullah Humeyni liderliğindeki din adamlarının öncülük ettiği ve farklı siyasal, etnik ve ideolojik grupların destek verdiği halk kitlerinin despotik şah Rıza Pehlevi yönetimine karşı gerçekleştirdikleri bir devrimdir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Bölge ülkelerinden Suudi Arabistan, Bahreyn, Katar, Ürdün, Kuveyt ve Umman feodal aileler tarafından yönetilen monarşilerdir. Suudi Arabistan’da Suudi ailesi, Bahreyn’de el-Halife ailesi, Katar’da es-Sani ailesi, Ürdün’de Haşimi ailesi, Kuveyt’te es-Sabah ailesi ve Umman’da da Kabus ailesi iktidarı elinde tutmaktadır. Mısır, Yemen, İsrail, Lübnan, Suriye, Türkiye, Irak ve İran birer cumhuriyet olmakla birlikte uygulamada aralarında ciddi farklılıklar bulunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Savaştan bir gün önce Bağdat’ta toplanan Suudi Arabistan, Libya, Cezayir, Kuveyt, Bahreyn, Katar ve Abu Dabi temsilcileri, aldıkları bir kararla herhangi bir Arap ülkesine saldıran veya İsrail’e yardım eden ülkelere petrol ambargosu uygulama kararı alınmıştır.

Yanıt Açıklaması: Bu paragraf­ta “İsrail'in son savaşta işgal ettiği topraklardan çekilmesi; savaş durumuna son verilmesi, bölgedeki her devletin egemenlik, toprak bütünlüğü ve siyasi bağımsızlığı ile kuvvet teh­didinden uzak olarak, güvenlikli ve tanınmış sınırlar içinde barış halinde yaşama hakkının tanınması” istenmekteydi.

Yanıt Açıklaması: Amerika Birleşik Devletleri ile güneye doğru nüfuzunu genişletmeye çalışan Sovyetler Birliği arasındaki rekabet bölgede ideolojik, ekonomik, siyasi ve kültürel çatışmaların zeminini şekillendirmiştir. ABD’nin çevreleme politikası ile SSCB’nin sıcak denizlere inme politikaları bu bölge üzerinde çatışmıştır.

Yanıt Açıklaması: Batılı güçlerin bölgeye yönelik emelleri ile Birinci Dünya Savaşı’nda Osmanlı Devleti’nin yenilmesinin büyük rolü olmuştur. Osmanlı Devleti bölgeden çekilince savaş yıllarında imzalanan Sykes-Picot Antlaşmasına göre İngiltere ve Fransa Orta Doğu’ya yerleşerek İngiltere Filistin, Irak ve Şarkü’l-Ürdün bölgelerinin Fransa da Suriye ve Lübnan’ın manda yönetimlerini ele geçirmiştir.

Yanıt Açıklaması: Geniş bir toprağa sahip olan Umman diğerlerinden farklı olarak aynı zamanda diğer Körfez ülkelerinden farklı olarak; İran, Irak ve Bahreyn’de Şiiler, diğerlerinde ise Sünniler çoğunlukta olduğu hâlde Umman’da hariciliğin ılımlı bir kolu olan İbadiler çoğunluğu oluşturmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Mısır ve Suriye’nin 1 Şubat 1958’de Birleşik Arap Cumhuriyeti (BAC) çatısı altında birleştiklerini ilan etmeleri, Orta Doğu’da ve özellikle de Arap devletleri arasındaki güvenlik parametrelerinin değişmesine neden olmuştur.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: ABD-İngiltere soğuk savaş döneminde Sovyetlerin Orta Doğu’ya girmesini engellemek amacıyla 1947 yılında Truman doktrinini ilan ettiler.

Yanıt Açıklaması: İran-Irak savaşının başlamasıyla diğer körfez ülkeleri Körfez İşbirliği Konseyi’ni kurarak bölgesel güvenlik için koordinasyon mekanizması oluşturması amaçlamıştır

Yanıt Açıklaması: Osmanlı İmparatorluğu’nun 1918 Ekim’inde bölgeden çekilmesiyle beraber Basra, Bağdat ve Musul’u hemen işgal eden İngiltere, 1920 Nisan’ındaki San Remo kararları doğrultusunda bu üç ili Irak devleti adıyla birleştirerek manda yönetimi altına aldı.