Orta Doğuda Siyaset

Yanıt Açıklaması: Orta Doğu kavramı, Amerikalı deniz tarihçi ve stratejisti olan Alfred Mahan tarafından 1902 yılında Arabistan ile Hindistan arasındaki bölgeyi ifade etmek için kullanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Devrim lideri Humeyni 3 Haziran 1989 tarihinde ölünce din adamlarından oluşan Uzmanlar Meclisi, Cumhurbaşkanı Ali Hamaney’i yeni dinî lider (devrim rehberi) olarak seçmiştir.

Yanıt Açıklaması: Lübnan ve Suri­ye’nin Sykes-Picot gizli anlaşması doğrultusunda Fransız mandası ol­masına karar verilmesi üzerine hare­kete geçen Fransa’nın kısa sürede Su­riye’yi de denetimi altına almasıyla Arap milliyetçilerinin ve Faysal’ın ba­ğımsız Arap devleti rüyası sona er­miş ve 1920 Temmuzu itibarıyla Lüb­nan’ın yanı sıra Suriye de bu devletin tam denetimine girmiştir.

Yanıt Açıklaması: Körfez ülkelerinin İran’dan algıladıkları yakın tehdidin en az 10 yıl ertelenmesi Savaşın sonuçlarındandır.

Yanıt Açıklaması: Bir­leşik Arap Emirlikleri, Katar ve Kuveyt kişi başına düşen yirmi bin dolar üzerinde­ki gelirle bölgenin en zengin ülkeleri olarak öne çıkarken Filistin ve Yemen beş yüz doların altında kişi başına düşen gelirle bölgenin ve aynı zamanda dünyanın en fakir ülkeleri arasında yer almaktadır. III ve V bu ülkelerdir.

Yanıt Açıklaması: Dini bakımdan Orta Doğuda hakimiyet Müslümanlardadır.

Yanıt Açıklaması: Geniş bir toprağa sahip olan Umman diğerlerinden farklı olarak aynı zamanda diğer Körfez ülkelerinden farklı olarak; İran, Irak ve Bahreyn’de Şiiler, diğerlerinde ise Sünniler çoğunlukta olduğu hâlde Umman’da hariciliğin ılımlı bir kolu olan İbadiler çoğunluğu oluşturmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Birleşmiş Milletler kuruluşu olan ESCWA, 1974 yılında kurulmuş olup, merkezi Beyrut’tur. Üyeleri Bahreyn, Mısır, Irak, Ürdün, Kuveyt, Lübnan, Umman, Filistin, Katar, Suudi Arabistan, Suriye, Birleşik Arap Emirlikleri ve Yemen’dir.

Yanıt Açıklaması: Mısır, Yemen, Lübnan, Suriye ve Türkiye birer cumhuriyet olmakla birlikte uygulamada aralarında ciddi farklılıklar bulunmaktadır. Bunlardan Türkiye demokratik standartlar açısından Batı standartlarına daha yakın olandır.

Yanıt Açıklaması: Altı Gün Savaşı’nda uğradığı hezimeti ve topraklarının işgal altında bulunmasını kabullenemeyen Mısır’a göre 1967’de İsrail’le gerçek anlamda bir savaş yaşanmamış ve Mısır yenilmemişti. Mısır kara kuvvetlerinin çoğunluğu henüz İsrail askerleriyle karşılaşmadan savaş sona ermişti. Mağlubiyet tüm toprakların işgal altına girmesi ve rejimin devrilmesi anlamına geldiğinden Mısır bu mutlak bir mağlubiyetten ziyade “geçici bir başarısızlık” olarak değerlendirilmekteydi.

Yanıt Açıklaması: Savaş’ın tarafları açısından düşünüldüğünde İsrail, bu savaştan kısa vadeli ve doğrudan en kazançlı çıkan taraf olmuştur.

Yanıt Açıklaması: İlk kurulduğu yıllarda petrol geliri bulunmadığından krallık günümüzdeki kadar bolluk ve ihtişam içinde değildi. Ülkede petrol araştırmalarının başlaması 1933’te Standart Oil of California (Texaco, Mobil ve Standart Oil of New Jersey ile ku­rulan ortaklıklarla daha sonra ARAMCO adını alacak) şirketine verilen imtiyaz­dan sonra başlayabilmişse de petrolün üretimi 1938’de mümkün olabilmiştir. Fakat II. Dünya Savaşı’mn patlak vermesi Suudi petrol sanayisinin gelişmesini geciktirmiştir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: İkinci körfez savaşları 1990-1992 arasında yaşanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Altı gün savaşları sonucunda özellikle Filistin sorunu konusunda etkisini günümüze kadar hissettirecek olan İsrail kaynaklı birçok sorun ortaya çıkmıştır. Bu sorunların başında İsrail’in topraklarını %400 genişletmesi ve bu topraklardan, Batı Şeria ve Golan tepelerini hâlâ işgal altında tutması gelmektedir. Refah sınır kapısı Mısır’ın kontrolündedir.

Yanıt Açıklaması: Şiilik; Caferiler, Aleviler, İsmaililer, Oniki İmamcılar olarak 4’e ayrılır.

Yanıt Açıklaması: Savaşın sonuçları İsrail açısından değerlendirildiğinde, askerî açıdan İsrail’in bölgede sürdürmeye çalıştığı caydırıcılığın devam ettiği söylenebilir. İsrail’in 1960’lı yıllarda ABD ile kurmaya başladığı stratejik ilişki, savaş sonrasında da devam edecek ve Fransa ile 1967 Savaşı’na doğru aksamaya başlayan işbirliğini fazlasıyla ikame edecektir.

Yanıt Açıklaması: İkinci Körfez Savaşı’nda, Irak lideri Saddam Hüseyin 2 Ağustos 1990 tarihinde beklenmedik bir şekilde büyük petrol rezervlerine sahip olan küçük Körfez ülkesi Kuveyt’i işgal etmesiyle başlamış ve 1990-1992 tarihleri arasında yapılmıştır.

Yanıt Açıklaması: 2005 Aralık’ında gerçekleştirilen Meclis seçimleri ile beraber Irak’ta kalıcı bir hükümet de kurulabilmiştir. 20 Mayıs 2006’da kurulan ilk kalıcı Hükûmetin Başbakanlığını Nuri el-Maliki yapmıştır.

Yanıt Açıklaması: Rafsancani Yönetimi daha çok devrimin oturduğu ve istikrar kazandığı bir dönem olarak görülmüştür; çünkü bu dönemde rejimin söyleminde bir yumuşama olmuştur.