Orta Doğuda Siyaset

Yanıt Açıklaması: OPEC, 1960 Irak’ta kurulmuştur.

Yanıt Açıklaması: II. Dünya Savaşı sonrası ortaya çıkan iki kutuplu dünya düzeni ve bu rekabetin kaçınılmaz sonucu olan Soğuk Savaş ABD'nin dış politika stratejisindeki radikal değişime işaret eder.

Yanıt Açıklaması: RCD: (Kalkınma için Bölgesel İşbirliği / Regional Cooperation for Development)

Yanıt Açıklaması: 21 ve 22 Nisan 1947’de Mısır, Irak, Suriye, Lübnan ve Suudi Arabistan Genel Sekreter’den Filistin’deki mandanın sona erdirilmesini ve bağımsızlığın ilanını talep ettiyse de Arap teklifleri gündeme alınmadı.

Yanıt Açıklaması: 1917'de Filistin'de Yahudilere yaşanacak bir yer tahsisini destekleyen Balfour Deklarasyonu'nu yayımlayan İngiltere, II. Dünya Savaşı'nın başlangıcından itibaren bölgeye yönelik Yahudi göçüne karşı bir duruş sergilemiştir. Siyonistler de dönemin konjonktürünü doğru değerlendirerek İngiltere yerine ABD'ye odaklanmayı tercih etmişlerdir. Söz konusu politika 1942'de New York Biltmore Oteli'nde düzenlenen Amerikan Siyonistleri Konferansı'nda kabul edilmiş ve Beyaz Saray üzerinde baskı kurulması amaçlanmıştır. Süreç 1948'de ABD'nin de desteğiyle İsrail devleti kurulmuştur.

Yanıt Açıklaması: 1967 Arap-İsrail Savaşı 5-11 Haziran 1967 tarihleri arasında yaşandığından, Altı Gün Savaşı olarak da adlandırılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Son yıllarda Arap ülkelerinde ortaya çıkan karışıklıklar büyük ölçüde iktidar mücadelesi kaynaklıdır. Arap ülkelerinde çok büyük ekonomik sıkıntı göç ve ticari sorun bulunmamaktadır.

Yanıt Açıklaması: İ srail devletinin kurulduğunun açıklanmasıyla beraber Mısır, Suriye, Ürdün, Lübnan ve Irak kuvvetlerinin Filistin’e girmeye başlamasıyla Birinci Arap-İsrail Savaşı resmen başlamış oldu. Savaş sonunda İsrail, Filistin topraklarının %78’ini (yani Gazze ve Batı fieria hariç) ele geçirmiş bulunuyordu. Suudi Arabistan bu ittifakta yer almamıştır.

Yanıt Açıklaması: Genellikle enerji deyince hep petrol dikkate alınmaktadır. Oysa petrolün yanında doğal gaz kaynaklarının dünya enerji tüketiminde önemli bir yere sahip olduğu ve aynı terazinin gözleri gibi petrol kaynakları azaldıkça, doğan boşluğun doğal gaz rezervleri ile doldurulacağını varsaymak yanlış olmasa gerek.

Yanıt Açıklaması: İsrail’in 5 Haziran 1967’de saat 7:45’teki saldırısıyla başlayan ve Altı Gün Savaşı olarak bilinen savaş İsrail’in Mısır’a saldırısının sonucudur.

Yanıt Açıklaması: ABD günde yaklaşık 19 milyar varil, Çin günde yaklaşık 9.4 milyar varil, Japonya 4.5 milyar varil ve Hindistan’da 3.5 milyar varil petrol tüketmektedirler (OPEC:2012).

Yanıt Açıklaması: İngilizler bir taraftan, Şerif Hüseyin aracılığıyla Araplara birtakım vaatlerde bulunarak onları Osmanlıya karşı ayaklanmaya kışkırtırken diğer taraftan kendi aralarında Osmanlı topraklarını 1916 Mayıs’ında Fransa ile imzaladıkları ve daha sonra ortaya çıkacak olan Sykes-Picot anlaşmasıyla paylaşmaktaydılar.

Yanıt Açıklaması: Rusya’nın 1905’te Japonya karşısında aldığı ağır yenilgi, İngiltere’nin Rusya’yı ikinci sınıf askeri güç olarak tanımlamasına yol açmıştır.

Yanıt Açıklaması: Mevcut durumunda Şii yönetimiyle Irak, İran, Çin ve Rusya Suriye’deki Baas rejimine destek vermektedir. Denklemin diğer tarafında ise başta Suudi Arabistan olmak üzere Körfez Arap ülkeleri, ABD, AB ve Türkiye gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye, çoğunlukla Batı yanlısı bir tutum içerisinde olmuş olsa da İran ile olduğu gibi Irak ile olan ilişkilerini de geliştirmeye çalışmıştır. Saddam Hüseyin yönetimindeki Irak’ın Kuveyt işgali esnasında bozulmaya başlayan bu ilişkiye ragmen ABD’nin tek taraflı müdahale çabasına 1 Mart 2003 tarihinde TBMM kararıyla destek olmaması, Türkiye’nin Irak politikasında bir dönüm noktası olmuştur.

Yanıt Açıklaması: BM’NİN 242 SAYILI KARARI: 1. Paragrafta a) İsrail’in son savaşta işgal ettiği topraklardan çekilmesi; b) savaş durumuna son verilmesi, bölgedeki her devletin egemenlik, toprak bütünlüğü ve siyasi bağımsızlığı ile kuvvet tehdidinden uzak olarak güvenlikli ve tanınmış sınırlar içinde barış hâlinde yaşama hakkının tanınması, 2. Paragrafta, uluslararası su yollarında seyrüsefer serbestîsinin garanti altına alınması, mülteciler meselesinin adil bir çözüme kavuşturulması, gayri askerî bölgeler ihdası suretiyle bölgedeki her devletin toprak bütünlüğü ve siyasi bağımsızlığının garanti altına alınması ihtiyacı vurgulanmaktaydı. 3. Paragrafta ise Genel Sekreterden bu kararın ilkelerine uygun barışçı ve kabul edilmiş bir çözümün gerçekleştirilmesinde taraşarla gerekli temasları yapmak üzere bir özel temsilci tayin etmesi isteniyordu.

Yanıt Açıklaması: 15 Kasım 1988’de Cezayir’de ilan edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Suudi Arabistan , Mısır, Lübnan, Irak 21-22 Nisan 1947 tarihinde BM Genel Sekreterliği’nden Filistin’deki mandanın sona erdirilmesini talep etmiş ancak İran böyle bir talepte bulunmamıştır.

Yanıt Açıklaması: Winston Churchill, “üzerinde güneş batmayan imparatorluk” unvanını yitiren İngiltere’nin bu kaybın telafisi için “üç daire” prensibi üzerine kurulu çok boyutlu bir diplomatik rol oynaması gerektiğini savunmuştur. Kısmen kesişen bu daireler imparatorluk bakiyesi milletleri bir çatı altında toplayan İngiliz milletler topluluğu (British commonwealth), Amerika Birleşik Devletleri ile stratejik ortaklık seviyesinde sürdürülmesi umulan ilişkilerin oluşturduğu transatlantik Anglo-Sakson ekseni ve İngiltere’nin belirleyici bir rol oynamak istediği Avrupa’daki ilişkileri kapsamıştır.

Yanıt Açıklaması: Camp David Anlaşması’yla, 1967’de İsrail’e kaptırdığı topraklarını (Sina’yı) geri almayı garanti eden Mısır, bu defa Arap dünyasının tepkisiyle kararlaştırılmıştır. Özellikle 1979 Mart’ında Mısır ile İsrail arasında diplomatik ilişkilerin kurulmasını ve İsrail’in Sina’dan 1982’ye kadar aşamalı bir şekilde çekilmesini öngören barış antlaşmasının imzalanması üzerine Mısır’ın Arap Birliğine üyeliği askıya alınmış ve Arap Birliği’nin merkezi Kahire’den Tunus’a taşınmıştır.