Orta Doğuda Siyaset

Yanıt Açıklaması: Bu paragraf­ta “İsrail'in son savaşta işgal ettiği topraklardan çekilmesi; savaş durumuna son verilmesi, bölgedeki her devletin egemenlik, toprak bütünlüğü ve siyasi bağımsızlığı ile kuvvet teh­didinden uzak olarak, güvenlikli ve tanınmış sınırlar içinde barış halinde yaşama hakkının tanınması” istenmekteydi.

Yanıt Açıklaması: İngiltere, Mısır’ı kendi etki alanı olarak ayrı tutarak, Irak, Suriye ve Lübnan’ı Fransa ile 1916 Mayıs’ında imzaladığı Sykes-Picot Anlaşmas’ıyla aralarında etki alanlarına bölmüştür.

Yanıt Açıklaması: Orta Doğunun en büyük ülkesi 84 Milyon (2010) ile Mısır gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: Ürdün, İsrail’le doğrudan sınırı olmasına ve Savaş’a resmî olarak katılmasına rağmen, kendi sınırından cephe açmamış; Suriye’ye zırhlı bir tugay göndererek yardımcı olmaya çalışmıştır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: İran-Irak Savaşı 22 Eylül 1980 ile 20 Ağustos 1988 yılları arasında yaşanmış, iki taraftan bir milyondan fazla kişinin hayatına mal olan ve iki ülkeyi de ciddi ekonomik kayıplara uğratan ve hem siyasal hem de toplumsal olarak yıpratan bir bölgesel savaştır.

Yanıt Açıklaması: İran-Irak Savaşı 22 Eylül 1980 ile 20 Ağustos 1988 yılları arasında yaşanmış, iki taraftan bir milyondan fazla kişinin hayatına mal olan ve iki ülkeyi de ciddi ekonomik kayıplara uğratan ve hem siyasal hem de toplumsal olarak yıpratan bir bölgesel savaştır.

Yanıt Açıklaması: İngiliz yönetiminin 1922 Şubatında Mısır’a bağımsızlık verilmesi konusundaki tek taraflı açıklamasına dayanan söz konusu bağımsızlık bu hâliyle Mısır’ın statüsünde fazla bir değişiklik yapmıyordu. Buna göre, Mısır’ın savunması, İngiliz imparatorluk ulaşım yollarının korunması, Mısır’da oturan yabancılar ve azınlıkların korunması ve Sudan’da İngiliz yönetiminin de­vam etmesi öngörülmekteydi. Yine bu çerçevede İngiliz işgal kuvvetleri, danış­manlar ve diğer temsilciler Mısır’da olduğu gibi kalacaktı. 1914’ten itibaren kendi­lerine Sultan unvanı verilen Mısır Hıdivlerine bundan sonra Kral denilecekti.

Yanıt Açıklaması: İran İslam Devrimi, sonrasında Halkın Mücahitleri Örgütü’nün suikast sonucu öldürdüğü başbakan Muhammed Ali Recai’dir

Yanıt Açıklaması: Birleşik Arap Cumhuriyeti, Mısır ve Suriye arasında 1 Şubat 1958’de ilan edilen ve her iki ülkede gerçekleştirilen referandumla onaylanan siyasi birleşme ile ortaya çıkan devlettir. Yemen de birliğe katılmışsa da Suriye’nin bir askeri darbe sonunuda birlikten ayrılması üzerine 28 Eylül 1961’de son bulmuştur. Birliğin dağılmasına karşın Mısır, Birleşik Arap Cumhuriyeti adını 2 Eylül 1971’e kadar korumuştur.

Yanıt Açıklaması: C. Abdül Nâsır, 1950’li yıllarda Mısır’da darbe ile yönetime gelerek Orta Doğu’nun etkili aktörlerinden olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Bölge ülkelerinden Suudi Arabistan, Bahreyn, Katar, Ürdün, Kuveyt ve Umman feodal aileler tarafından yönetilen monarşilerdir. Suudi Arabistan’da Suudi ailesi, Bahreyn’de el-Halife ailesi, Katar’da es-Sani ailesi, Ürdün’de Haşimi ailesi, Kuveyt’te es-Sabah ailesi ve Umman’da da Kabus ailesi iktidarı elinde tutmaktadır. Mısır, Yemen, İsrail, Lübnan, Suriye, Türkiye, Irak ve İran birer cumhuriyet olmakla birlikte uygulamada aralarında ciddi farklılıklar bulunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Safeviler 1501 ile 1738 yılları arasında bugünkü Azerbaycan, İran, Ermenistan, Irak, Afganistan, Türkmenistan ve Türkiye’nin doğu kesiminde hüküm sürmüş, tarihte ilk defa Şiiiliği resmî mezhep olarak benimsemiş olan egemen hanedandır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Sünniler Hanefilik, Şiafilik, Hanbelilik ve Malikilik gibi farklı hukuk kollarına ayrılmaktadırlar .

Yanıt Açıklaması: Alfred Thayer Mahan Bu kavramı ilk defa kullanan Amerikan deniz tarihçisi ve stratejistidir.

Yanıt Açıklaması: Tüm yetkilerin İmam’ın elinde toplandığı ve bir hanedanlık sisteminin söz konusu olduğu Kuzey Yemen’de İmam Yahya’dan sonra ülkeyi tamamen bir diktatörlüğe dönüştüren İmam Ahmed’in 1962’de ölümünden sonra işbaşına geçen oğlu İmam Bedr bir hafta bile geçmeden 26 Eylül 1962’de Albay Abdullah el-Sallal önderliğindeki bir darbe ile düşürülmüştür (Burrowes, 1988: 211-212).

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra literatürde kullanımı yaygınlaşan “Orta Doğu” (Middle East; Moyen Orient; Eş-Şarku’l-Evsat) kavramını ilk defa Amerikan deniz tarihçisi ve stratejisti Alfred Thayer Mahan (öl. 1914), 1902 yılında National Review’de yayınlanan “The Persian Gulf and International Relations” başlıklı yazısında, Arabistan ile Hindistan arasındaki bölgeyi ifade etmek için kullanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Araştırmaya göre; I, II, III,IV ve V göre Orta Doğu toplumlarının genel özellikleri ifade etmektedir.