Orta Doğuda Siyaset

Yanıt Açıklaması: Suriye, Rusya’nın bölgede çok boyutlu iş birliği geliştirdiği en önemli ülke olarak ön plana çıkmaktadır. Rusya, terörizmi desteklediği gerekçesiyle Batılı ülkeler tarafından sevilmeyen Suriye’ye BM kararları ile yaptırım uygulanmasını, Güvenlik Konseyindeki desteği ve veto hakkı ile birkaç defa önlemiştir.

Yanıt Açıklaması: RCD (Ragional Cooperation for Development) Türkiye, İran, Pakistan arasında bölgesel işbirliğini güçlendirmek amacıyla, kurulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Suudi Arabistan’ın dış politikasında dört kayda değer unsurdan söz etmek mümkündür. .Suudi Arabistan dış politikası kesinlikle bu unsurlar tarafından sınırlandırılmamakla beraber bu unsurlar diğerlerine nazaran daha ön planda yer almaktadırlar Bunlar; Dini unsurlar, Arap davalarına bağlılık, Bölgesel istikrar ve güvenlik, Petrol ve dış ekonomik ilişkiler.

Yanıt Açıklaması: ‘90’lara oranla gelişen Türkiye-İran ilişkileri bakımından İran nükleer sorununa çözüm olarak Türkiye-İran-Brezilya arasında imzalanan 17 Mayıs 2010 tarihli Tahran anlaşması, iki ülke arasındaki ilişkilerin 2000’li yıllardaki doruğu olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Gazze Saldırıları ve Davos Krizi sonras›nda İsrail’e karşı uygulanan yeni politika çerçevesinde somut adımlar atılmaya başlanmış ve Konya'da yapılan Anadolu Kartal'ı tatbikatına İsrail Devleti davet edilmemiştir.

Yanıt Açıklaması: İngiltere ve ABD'nin etkisi altındaki İsrail'i zayıflatmak için İsrail ile tüm ticari ve askeri ilişkilerini kesmek Rusya'nın Orta Doğu politikasındaki amaçlarından biri değildir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye İran ilişkilerinde, İran, Türkiye'yi rejim karşıtı bir örgüt olan Halkın Mücahitleri Örgütü'nü desteklemekle suçlarken Türkiye de İran'ı PKK'ya destek vermekle suçlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Turgut Özal, İran ile ülke ilişkilerini düzeltmek amacıyla RCD'yi (Kalkınma için bölgesel iş birliği) canlandırmaya yönelik girişimde bulunmuştur.

Yanıt Açıklaması: GECF: Doğal Gaz İhracatçısı Ülkeler Forumu’dur.

Yanıt Açıklaması: Suudi Arabistan, Mısır, Lübnan, Irak 21-22 Nisan 1947 tarihinde BM Genel Sekreterliği’nden Filistin’deki mandanın sona erdirilmesini talep etmiş ancak İran böyle bir talepte bulunmamıştır.

Yanıt Açıklaması: 1958’de Irak’ta gerçekleşen darbe sonrasında, yeni gelen Batı karşıtı yönetimin Bağdat Paktı’ndan çekilmesi nedeniyle 1959’da Merkezi Anlaşma Örgütü adını almıştır

Yanıt Açıklaması: Tarihsel süreçte Türkiye dış politikasında Orta Doğu’yu ihmal etmiştir.

Yanıt Açıklaması: Sovyetler birliği dağıldıktan sonra da Rusya Orta Doğu politikasına önem vermeye devam etmiştir. Rusya bölgede ABD etkisinin kırılarak kendi etkisinin artması, Orta doğuda güç dengesinin korunmasını Orta Doğu’daki güvenlik sorunlarının kendi ülkesine özellikle Kafkaslar ve Orta Asya’ya yayılmasının engellenmesini amaçlamıştır. Rusya aynı zamanda bölgede istikrarın sağlanmasını amaçlamıştır. İsrail ile iyi ilişkiler geliştirerek Yahudi nüfusunun da desteğini almaya çalışmıştır.

Yanıt Açıklaması: Mısır Camp David Anlaşması’yla, 1967’de İsrail’e kaptırdığı topraklarını (Sina’yı) geri almayı garanti eder.

Yanıt Açıklaması: 1937 yılında imzalanan Sadabad Paktı ile Türkiye-İran ilişkileri o zamana kadarki en iyi noktalardan birine ulaşmış oldu.

Yanıt Açıklaması: Dünya’nın pek çok yerinde ve özellikle Orta Doğu’da pek çok sömürgesi olan İngiltere için “Üzerinde güneş batmayan imparatorluk” sözü kullanılmıştır

Yanıt Açıklaması: Orta Doğu’daki ham petrol rezervi miktarı yaklaşık 797 milyar varildir.

Yanıt Açıklaması: Çoğunluk Planı’na göre, Fi­listin Arap Devleti, Yahudi Devleti ve Kudüs Bölgesi ol­mak üzere üç ayrı bölgeye taksim edilmekteydi.

Yanıt Açıklaması: 1 Ağustos 1988’de Kral Hüseyin Ürdün’ün Batı Yakası’yla ilişkisini kestiğini ve burayla yasal ve yönetimsel bağlarını kopardığını açıkladı. Zira 1948 savaşı’nın so-nunda Ürdün Filistin’in İsrail tarafından henüz işgal edilmemiş olan kısmını yani Doğu Kudüs’ü de içine alan Batı Şeria’yı ilhak etmişti. Her ne kadar söz konusu topraklar 1967’de İsrail tarafından işgal edilmiş olsa da bu topraklar yasal olarak Ürdün toprağı sayılmaktaydı. Ürdün bu kararıyla Filistin topraklarındaki yasal ve yönetimsel haklarından vaz geçiyordu. Ayrıca FKÖ’yü Filistin halkının tek meşru temsilcisi olarak her yönden destekleyeceğini de ifade eden Ürdün Kralı bir gün sonra yaptığı bir açıklamada da Filistin önderliği tarafından eğer sürgünde bir hükümet kurulursa onu tanıyan ve destekleyen ilk ülke olacağını belirtmekteydi.

Yanıt Açıklaması: Arafat’ı dışlamaya çalışan Bush, 14 Mart’ta yaptığı açıklamada yakında tüm ayrıntılarıyla kamuoyunun bilgisine sunulacak olan “Yol Haritası” öncesi Filistin yönetimini müzakerelerde yer alması için yeni başbakanın belirlemesi ve “terörü” durdurması konusundaki baskasını arttırmıştır. Başbakanlık makamı dörtlülerin hazırlık toplantılarında da Filistin yönetiminin gerçekleştirmesi gereken reformların ana unsurlarından biri olarak belirlenmişti. Arafat, bu doğrultuda 19 Mart’ta yeni başbakan adayı olarak FKÖ Yürütme Komitesi Başkanı Mahmud Abbas’ın (Ebu Mazen) belirlendiğini duyurdu (Martin, 2002: 60-63). Nitekim Filistin’in ilk Başbakanı Mahmud Abbas’ın 29 Nisan 2003’te göreve başlamasıyla beraber BM, AB, ABD ve Rusya’nın hazırladığı üç aşamalı “Yol Haritası” taraflara sunuldu.