Turkish Language 1

Yanıt Açıklaması: Radyo ve televizyon yayımlarının yaygınlaşması, dinleme ve izleme oranlarının yük- selmesi Türkçe açısından olumlu ve yararlı bir gelişme olması gerekirken yeni sorunlar ortaya çıkarmıştır. Söyleyiş bozuklukları, cümle düşüklükleri, yanlış sözcük kullanma, Türkçenin söz varlığında bulunmayan yabancı sözcüklere yer verme, kaba dil ve argo gibi olumsuzluklar radyo ve televizyon yayınlarında sınırsızca yapılınca bu yanlışlar toplu- mun, özellikle de genç kuşakların diline yerleşmiştir. Yayımcılığın kısır bir söz varlığıyla yapılması ise bir başka sorundur.

Yanıt Açıklaması: kaçmak, sıvışmak kavramlarını argoda karşılayan sözler: Açmak, ançizlemek, cızdam etmek, cızlamı çekmek, cicozlamak, çözülmek, dümeni kırmak, ferlemek, fertiği çekmek, fertiklemek, ipini kesmek, kırmak, kirişi kırmak, kuskunu koparmak, nokta olmak, palamarı koparmak, panik kırmak, payandaları çözmek, tığmak, tırlamak, toz olmak, tüymek, voltasını almak, zamkinos etmek vb… Ölmek sözüne karşılık gelen argo sözler ise; cartayı çekmek, cavlağı çekmek, cavlamak, çıngırağı çekmek, gümlemek, kakırdamak, mortiyi çekmek, mortlamak, nalları dikmek, sıfırı tüketmek, imamın kayığına binmek, dört kolluya binmek, tıngırdamak, yaylanmak, yürümek, zıbarmak vb Doğru yanıt E

Yanıt Açıklaması: Hâl ekleri olarak da bilinen durum ekleri, cümle içindeki adları diğer sözcüklere değişik anlam ilişkileri çerçevesinde bağlayan biçim birimlerdir. Durum ekleri iki adı biribirine bağlayan ilgi durumu dışında, genellikle adlarla cümlenin asıl öğesi olan yüklem arasında ilişki kurar. Türkçede yalın, yükleme, ilgi, yaklaşma, bulunma ve uzaklaşma olmak üzere altı durum ekinin bulunduğu kabul edilir. Bunların dışında farklı kaynaklarda –CA ile yapılan eşitlik, -lA ve –(X)n le yapılan araç durumları da durum ek olarak kabul edilmektedir. Doğru cevap d şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Egzoz kelimenin doğru yazımıdır.

Yanıt Açıklaması: Soyutlama: Bir nesnenin özelliklerinden veya özellikleri arasındaki ilişkilerden herhangi birini tek başına ele alan zihinsel işlem, gerçeklikte ayrılamaz olanı düşüncede ayırmadır.

Yanıt Açıklaması: Bugünkü bilgilerimize göre Türkçenin metinlerle izleyebildiğimiz tarihi boyunca kullandıkları ilk düzenli, kuralları yerleşmiş yazı sistemi Köktürk alfabesidir.

Yanıt Açıklaması: Konuya ilişkin alan yazın incelendiğinde araştırmacıların sözcük öbeklerini tanım- lamalarından Türkçede yer alan sözcük öbeklerinin genel özellikleri şöyle sıralanabilir (Eker, 2006; Karahan, 2006; Kerimoğlu, 2006; Demir ve Yılmaz, 2009; Gökdayı, 2010; Do- ğan, 2013): Sözcük öbekleri herhangi bir yargı bildirmezler ancak yine de anlamlı bir bütünlükgösterirler. Sözcük öbekleri iki ve/ya daha fazla sayıda sözcükten oluşabilir. Öbekleri oluşturan sözcükler, kurallı bir biçimde bir araya gelir. Bu kurallılık çer- çevesinde, yardımcı öge olan sözcük önce, asıl öge olan sözcük sonra gelerek öbeği oluştururlar. İkiden fazla sözcükten oluşan öbeklerde iç içe geçmiş öbekler bulunabilir. Sözcük öbekleri, eklenme açısından tek bir sözcük gibi işlem görür ve çekim ekleri öbeğin son ögesine getirilir. Sözcük öbekleri cümlede anlamı genişletme, pekiştirme, belirtme ve niteleme gö- revlerini yerine getirirler. Herhangi bir ayrıntının belirtilmesi sözcük öbekleriyle mümkündür ve cümlenin ögeleri de bu tür öbeklerle daha ayrıntılı hâle getirilebilir. Sözcük öbekleri, cümlede tek bir öge gibi işlev görürler.

Yanıt Açıklaması: Biri bağımsız biçim birim olmak üzere, en az iki biçim birimden oluşan yani bir veya daha fazla ek alan kök biçim birimlere gövde denir.Örneğin; geçit, gelinlik, geliştiril- sözcükleri geç-(i)-t, gel-(i)-n-lik, gel-(i)ş-tir-(i)l- biçim birimlerinden oluşan gövdelerdir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Tanzimat dönemine kadar Arapça ve Farsçanın ağır etkisinde olan Türk yazı dilinde bu dönemden başlayarak Batı dillerinden, özellikle Fransızcadan alınan sözcükler görülür. Bunun nedeni, Türk aydınlarının Batı’yı öncelikle Fransızca ve Fransa üzerinden tanımalarıdır. Zaman içerisinde Fransızcanın yerini İngilizce almıştır. Bu durum da önce İngiltere’nin sonra da ABD’nin siyasî ve ekonomik gücüyle ilgilidir.

Yanıt Açıklaması: Kültürün dil üzerinde yansıma bulduğunu gösteren en tipik örneklerden biri tabular ve örtmece sözlerdir. Kültürler, zaman zaman bazı kavramların konuşmada dillendirilme-sine izin vermezler. Bu durum, söz konusu kavramların o toplumda olmamasından değil, konuşulması durumunda toplumun bundan zarar göreceği, uğursuzluk geleceği vb. inançlardan ya da konuşulmasının etik olmayacağı kaygısından ileri gelir. Türk kültürünün etkisiyle de Türkçede ölmek tabu, hayatını kaybetmek örtmece sözcüklerdir. Doğru cevap D’ dir.

Yanıt Açıklaması: Tanzimat Fermanı ile birlikte Batı’ya yöneliş, Türkçenin söz varlığında bu kez de Fransızcanın etkisini başlatmıştır. Önceleri denizcilik, ticaret gibi belirli alanlardaki İtalyanca acente, banka, bono, borda, iskele, güverte vb. sözcüklerle başlayan Batı dillerinden alıntılar Fransızca ile ilişkiler sonucunda artmıştır: abone, balkon, balon, bilet, jandarma, jüri, kabine, konferans, lamba, manto, moda, palto, rapor, salon, torpil.

Yanıt Açıklaması: Özgür sözcüğünün türetilişiyle ilgili herhangi bir bilimsel bilgi bulunmamaktadır, kasıtlı yaratılan sözcüklerdendir.  Ordonat sözcüğü ordu ve donatım sözcüklerinin karmasıdır. Ödül derleme, arzu kopyalama, görkem de tarama sonucu dile kazandırılmış sözcüklerdir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Bir dilin zenginliği, ne o dili konuşan insan sayısının çokluğu ne de o dilin konuşulduğu coğrafyanın genişliği ile ilgilidir. Dillerin zenginliğinin başta gelen ölçüsü çeşitli duygu, düşünce ve kavramları anlatabilme gücüdür.

Yanıt Açıklaması: Edatlar, kendilerinden önceki ad soylu sözcüklere yalın (başka, gibi, içre, ile, üzere), yaklaşma (doğru, göre, kadar, ilişkin, karşı, rağmen), uzaklaşma (başka, beri, bu yana, dolayı, itibaren, önce, sonra), ilgi (gibi, için, ile, kadar) vb. ad durum ekleriyle bağlanarak cümle ögesi olabilen veya diğer sözcük ve sözcük öbekleriyle ilişki kuran, anlamdan çok görev yönü ağırlıkta olan çekimsiz sözcüklerdir. Soruda verilen kadar sözcüğü de bu türde bir sözcüktür. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap c şıkkıdır

Yanıt Açıklaması: Sözcük öbekleri herhangi bir yargı bildirmezler ancak yine de anlamlı bir bütünlük gösterirler. Sözcük öbekleri iki ve/ya daha fazla sayıda sözcükten oluşabilir. İkiden fazla sözcükten oluşan öbeklerde iç içe geçmiş öbekler bulunabilir.

Yanıt Açıklaması: Bir dilin konuşurları, bölünüp farklı coğrafyalarda yaşamaya başladığında dillerinde de önceleri çok önem arz etmeyen ancak zamanla çoğalıp fark edilir duruma gelen değişiklikler görülür. Zaman geçtikçe artan bu değişiklikler, kolların başka başka dillerle ilişki içinde olmasıyla daha da artar. Türklerin hareketli, daha doğru bir ifadeyle konar-göçer bir hayat yaşamaları, sürekli yer değiştirmelerine ve parçalanmalarına yol açmıştır. Yaşadıkları hayat tarzından kaynaklanan bu bölünmeler, dillerinde de erken zamanlarda belirgin farklılıkların oluşmasının nedenidir.

Yanıt Açıklaması: Çatıları, öznenin ve nesnenin durumuna göre dönüşlü, edilgen, işteş, ettirgen çatılar olarak daha ayrıntılı bir şekilde sınıflandırabiliriz. Dönüşlü, edilgen, işteş çatılar özneye, ettirgen çatılar ise nesneye yöneliktir.

Yanıt Açıklaması: İnsancıl kelimesindeki "cıl" eki addan ad yapmaktadır.