Uluslararası İktisat Teorisi

Yanıt Açıklaması: Bağlı ticaret yoluyla teknoloji transferinin en açık şekli “geri satınalım” (buy-back) anlaşmalarıdır. Bu yönteme göre, ülke kendi teknolojisini kullanarak yabancı ülkede bir sanayi tesisi (örneğin anahtar teslimi bir fabrika) kurar ve bunun bedelini ev sahibi ülkeden, o tesisin ürünlerini satın alarak tahsil eder. Finansal kiralamada ise ileri teknoloji içeren yabancı sermaye mallarının taksit öder gibi bir yöntemle ülkeye girişi sağlanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Faktör stokundaki artışlar üretim olanakları eğrisini dışa doğru genişler. Bir ülkenin üretim olanakları eğrisinin dışa doğru genişlemesi ekonomik büyümesi ifade eder.

Yanıt Açıklaması: Oligopolcü piyasa yapısı: Birkaç büyük firmanın piyasaya egemen olduğu durumlarda, birinin alacağı kararlar diğerlerini de etkiler. Dolayısıyla biri dış yatırım yapınca, diğeri de piyasayı ona kaptırmamak için aynı yola gider ve yatırım yoluyla dış piyasaya açılır.

Yanıt Açıklaması: AET ülkelerinin yabancı işçi talepleri 1973’e kadar sürdü. O yıllar, Dünya Enerji Buhranı nedeniyle söz konusu ülkeler şiddetli bir “enflasyon ve işsizlik” (stagflasyon) içine sürüklenince yabancı işçi talebini durdurdular. Bu konudaki tutumları giderek daha da katılaştı. Örneğin resmi olmayan yollardan işçi girişlerini önlemek için başta Almanya olmak üzere tüm AB ülkeleri T.C. uyruklulara karşı vize uygulamasına giriştiler.

Yanıt Açıklaması: Europara piyasası (eurocurrency market) bir ulusal paranın, onu çıkartan ülkenin sınırları dışında oluşan piyasasına verilen isimdir. Bu piyasa daha önce de değinildiği gibi, 1960 başlarında Avrupa’da, özellikle İngiltere’de, bazı ticari bankaların Amerikan doları cinsinden mevduat kabul etmeleri ve topladıkları bu fonlara dayanarak dolar üzerinden kredi açmalarıyla ortaya çıkmıştır. Önceleri bu işlemler yalnız dolarla yapıldığı için bu piyasalara Avrupa dolar piyasası anlamında “Eurodolar piyasası” denmiştir. Fakat ulusal sınırların ötesinde gerçekleştirilen bu tür işlemler, zamanla öteki sağlam paralar üzerinden de yapılmaya başlanmıştır. İşlemlerin zamanla dolardan başka paralar cinsinden de yapılması dolayısıyla bu piyasalara Europara piyasaları adı verilmiştir. Ayrıca, söz konusu işlemler hızlı bir gelişme göstererek Avrupa kıtasının dışına yayılmıştır. Örneğin Bahamalar, Singapur ve Bahreyn de önemli birer europara piyasası durumuna gelmiştir. Bazan Avrupa dışındaki europara piyasalarını ifade için onlardan kıyı ötesi piyasa anlamına gelen “oshore piyasa” diye söz edilir. İlgili paraların yurtiçindeki piyasaları ise “onshore piyasa” olarak tanınır.

Yanıt Açıklaması: Bir İngiliz bankasının İngiltere’den mal satın alan bir Türk firmasına, finansman için sterlin cinsinden açmış olduğu kredi geleneksel uluslararası banka kredisi olarak bilinir.

Yanıt Açıklaması: Dolaysız yatırımların ana özelliği yurt dışında yeni yapılan veya satın alınan mevcut bir üretim tesisinin yönetiminin yabancı şirketin elinde veya denetiminde olmasıdır. Portfolyo yatırımlarında ise hisse senedi sahibinin işletme yönetimi üzerinde ancak dolaylı bir denetim hakkı vardır. Portföy yatırımları bir şirketin hisse senetlerinin yabancılar tarafından satın alınmasından ibarettir. Portfolyo yatırımları dolaysız yatırımlara göre çok daha hareketli, değişken ve geçici niteliktedir. Bu tür yatırımları yapanların hedefi kısa dönemde olabildiğince yüksek getiri elde etmektir. Yatırımları yapanların kimlikleri de birbirinden farklıdır. Dolaysız yatırımlar ağırlıklı olarak çok uluslu şirketler tarafından yapılır

Yanıt Açıklaması: Yurt dışındaki ana firmadan sağlanan temel nitelikteki ara mallarını ev sahibi ülkede üretilen bazı basit parçalarla birleştirilerek üretimin son aşamasının ana merkezin dışında gerçekleştirildiği dolaysız yabancı sermaye yatırımı yöntemi montaj sanayiidir.

Yanıt Açıklaması: Smith’e göre, toplam dünya serveti sabit değildir. Dış ticaret, uluslararası uzmanlaşma ve iş bölümü doğurarak dünya kaynaklarının verimliliğini artırır, böylece dünya üretimi ve refahının yükselmesine yol açar. Bu görüş açısından karşılıklı ticaret yapan iki ülke uzmanlaşma ve serbest uluslararası değişim sonucunda daha yüksek üretim ve tüketim düzeylerine ulaşarak yaşam standartlarını birlikte artırırlar. Dolayısıyla Smith’e göre, Merkatilizmin uluslararası ticarette bir taraf kazanırken diğer tarafın kaybetmesi şeklindeki görüşü yanlıştır. Çünkü uluslararası ticaretten her iki taraf da kazançlı çıkar. Smith’in açıklamalarına dayalı olan klasik analiz, uluslararası ticarette uzmanlaşma ve iş bölümünün yararları üzerinde durmaktadır. Bu analizler, ilerde belirtileceği gibi yalnızca arz faktörlerine dayandığı için aşırı basit ve eksik bulunabilir, ama klasik analizlerin, uluslararası ticaretin nedenleri konusundaki bilgilerimize çok önemli katkı sağladığı inkâr edilemez. Ddoğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Tarım politikaları dolaysız yabancı sermaye (DYS)  yatırımlarının bütün diğer sektörlerdekilerden daha hızlı bir biçimde artmasına neden olmamıştır

Yanıt Açıklaması: Yabancı sermayenin, yatırım yapılan (ev sahibi) ülke üzerinde doğurabileceği önemli bazı ekonomik ve siyasal sakıncaları vardır. Bunları aşağıdaki gibi belirtebiliriz: Ekonomi üzerinde yabancı denetimin artması, Yerli şirketler karşısında haksız rekabet üstünlüğü ve yerel ekonomide tekel kurma, Dış ticaret kısıtlamalarının aşılması, Yerli yatırımları azaltıcı etki, Döviz giderlerini artırıcı etki, Kur dalgalanmalarına neden olma ve mali kriz ortamı oluşturma, İhracatı kısıtlama, Teknolojik bağımlılık, Ekonomik bütünlüğün bozulması ve işsizlik artışı, Şirket satın almaları biçiminde gelen yabancı yatırım sermayesi ve Transfer fiyatlandırmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Uygulamada euro tahvil çıkartarak kredi sağlayanlar arasında çok uluslu şirketler, yurtiçi büyük işletmeler, hükümetler, yerel yönetimler, kamu iktisadi kuruluşları ve uluslararası kalkınma bankaları önemli bir yer tutmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Yap-işlet-devlet modeli, bir ülkede temel alt yapı yatırımlarının yapılmasında, özel kesime açılmayı ve yabancı sermaye katkısını sağlamayı amaçlayan, dünyada ve Türkiye’de oldukça yeni sayılan bir modeldir.

Yanıt Açıklaması: Adam Smith’ten yaklaşık kırk yıl sonra David Ricardo, Mutlak Üstünlük Teorisi’ne ilişkin analizleri geliştirerek Karşılaştırmalı Üstünlük Teorisi’ni (Theory of Comparative Advan-tages) ortaya attı.

Yanıt Açıklaması: Günümüzde özellikle iletişim ve ulaştırma teknolojisi alanlarında baş döndürücü bir teknolojik gelişme yaşanmaktadır. Teknolojiyi üretenler ise gelişmiş sanayi ülkelerindeki büyük firmalardır. Sahip oldukları hızlı teknolojik gelişme yaratma kapasitesi dolayısıyla ileri sanayi ülkelerinden aynı zamanda “bilgi toplumu” diye de söz edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Ticari bankalar, bütün dünyada en başta gelen kısa süreli finansman kaynağı durumundadır.

Yanıt Açıklaması: Turizm= bacasız sanayi

Yanıt Açıklaması: Uyarılmış teknolojik gelişme hipotezi: Günümüzde teknolojik gelişme “otonom” olmaktan çok “uyarılmış” (induced) bir süreç durumundadır. Başka bir deyişle yeniliklerin ortaya çıkışı piyasa gelişmelerine bir tepki niteliği taşır. Teknolojik gelişmeyi uyaran piyasa etkenleri arasında ise göreceli girdi ve ürün fiyatları ile talep yapısının özel bir yeri vardır.

Yanıt Açıklaması: İş gücü ihracı “yoksulluğun kısır döngüsünü” kırıcı ve iktisadi kalkınmayı itici etkilerde bulunabilir. Göç olayının, gönderen ülke bakımından başlıca olumlu etkileri aşağıdaki gibi sıralayabiliriz: İşsizliği azaltıcı etkisi, İç tasarrufu artırıcı etki, Dış ödemeler bilançosunu iyileştirici etkiler, Bilgi ve görgü kazanmadır.

Yanıt Açıklaması: Bir şirket, hükûmet veya hükûmet kuruluşunun belirli bir yabancı piyasada satılmak üzere, o ülkenin ulusal parası ile çıkarttığı ve genellikle bir kredi sendikasyonu veya yükleniciler grubu tarafından piyasaya sunulan uzun vadeli borçlanma araçlarına Yabancı tahvil denir.