Uluslararası İktisat Teorisi

Yanıt Açıklaması: İki mallı ve iki faktörlü bir modelde, tam çalışma koşulları altında eğer tek bir faktörün arzı artırılacak olursa, onu yoğun olarak kullanan malda üretim genişler, diğer malda ise daralır. Bu görüşe, onu ilk kez ortaya atan İngiliz iktisatçısının ismiyle Rybczynski (Ribcinski diye okunur) Teoremi adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Teknoloji açığı hipotezine göre sanayileşmiş ülkeler yeni icat ettikleri malları ihraç ederler. Zamanla daha az gelişmiş ülkeler taklit yoluyla bu malları daha ucuza üretir ve ihraç ederler.

Yanıt Açıklaması: Üretici denge koşulu, malın marjinal maliyetinin piyasa fiyatına (dış fiyatlara) eşitlenmesi ile sağlanır.

Yanıt Açıklaması: Keesing ve Kenen gibi yazarlar, sanayi ülkeleri arasındaki dış ticaretin büyük bir bölümü­nün nitelikli iş gücü farklılıkları ile açıklanabileceğine işaret etmişlerdir. Bu görüşe göre belirli türlerdeki mesleki veya nitelikli iş gücü bakımından zengin ülkeler, üretimi büyük ölçüde bu faktörlere bağlı olan mallarda uzmanlaşırlar. Öte yandan, niteliksiz emeğe bol olarak sahip bulunan ülkeler ise yoğun biçimde niteliksiz emeği içeren malların üretimin­de üstünlüğe sahip bulunmaktadırlar. Bu açıklamadan anlaşılacağı gibi, faktör donatımı teorisi ile nitelikli iş gücü (skilled labor) hipotezi arasında büyük bir benzerlik vardır.

Yanıt Açıklaması: İçbükey dönüşüm eğrisi: Çoğalan maliyet koşulları altında üretim olanakları eğrisinin şekli. Dışbükey dönüşüm eğrisi: Azalan maliyet koşulları altında üretim olanakları eğrisinin şekli. Düz doğru şeklinde dönüşüm eğrisi: Sabit maliyet koşulları altında üretim olanakları eğrisinin şekli.

Yanıt Açıklaması: Kayıtsızlık eğrisinin orijine dış-bükey olmasının nedeni azalan marjinal fayda kanunudur.

Yanıt Açıklaması: Üretim ve kaynak açığını karşılama: Gelişmekte olan ülkeler kalkınmaları için gerek­li olan ancak kendileri üretemedikleri mal, hizmet ve kaynakları yurt dışından ithal eder­ler. Yatırım malları ile ara malları, ham maddeler ve zorunlu tüketim maddeleri bunların arasında yer alır.

Yanıt Açıklaması: Dışbükey: Azalan fırsat maliyetleri durumunda dönüşüm eğrisinin şekli.

Yanıt Açıklaması: Dış ticaret yapan ülkelerin talep koşullarına yer verilmedikçe, analizlerin şu gibi yönlerini belirlemek olanaksızlaşır: (1) Dönüşüm eğrisi üzerinde dış ticaret öncesi denge noktası, (2) Uluslararası denge fiyat oranı (dış ticaret hadleri), (3) Dış ticaret sonrası tüketim ve üretim noktaları.

Yanıt Açıklaması: Büyüme ister faktör artışlarına, ister teknolojik ilerlemeye dayalı olsun ülkenin toplam üretimini (GSYİH) genişletir. Ekonominin, nüfus artış oranından daha yüksek oranda büyümesi, kişi başına düşen geliri yükseltirken, bu da ülkede refah düzeyini artırır. Ekonomik büyümeden beklenen doğal sonuçta budur. Büyüme tipleri ülkelerin ticaret haddelerini etkiler. Ticareti artırıcı yönlü büyüme durumunda ticaret hadleri, yansız büyümeden de daha fazla ülke aleyhine değişir. Çünkü büyüme, dünya piyasalarına daha yüksek oranda ihraç mali arz edilmesi ve dünya piyasalardan daha yüksek oranda ithal malı talep edilmesi sonucunu doğurmaktadır. Bu durum ülkenin aleyhine değişir ve ülkenin refah düzeyi azalır.

Yanıt Açıklaması: Dönüşüm eğrisi ve toplumsal kayıtsızlık eğrisini kullanan geometrik yaklaşıma dayalı dış ticaret analizinde, bir ülkenin dış ticaret üçgeninin hipotenüsü uluslararası fiyat oranını gösterir.

Yanıt Açıklaması: Üretim fonksiyonlarının doğrusal ve homojen olması (sabit verimler) varsayımı altında teknolojik yenilikler üçe ayrılır. (1) Sapmasız (veya yansız-neutral), (2) Emek tasarrufu sağlayan (labor saving) ve (3) Sermaye tasarrufu sağlayan (capital saving) yenilikler.

Yanıt Açıklaması: Uluslararası Ticaret Teorisi’nin yanıtlamak zorunda olduğu üç ana soru şunlardan oluşmaktadır: • Ülkeler neden dış ticaret yaparlar, yani dış ticaretin kapalı ekonomiye göre ülkelere  sağladığı yararlar nelerdir? • Bir ülke dış ticaretinin bileşimi nasıl açıklanabilir; başka bir deyişle bir ülkenin  hangi malları ihraç, hangilerini ithal edeceği neye göre belirlenir? • Dış ticarette göreceli fiyatlar ya da dış ticaret hadleri nasıl oluşmaktadır?

Yanıt Açıklaması: Çoğalan maliyet koşulları altında üretim olanakları eğrisinin şekli İçbükeydir

Yanıt Açıklaması: Klasik teoriden önceki ekonomik ve siyasal doktrin Merkantilizm idi. Bu düşünce akımı XVI. asırdan XVII. asır sonlarına kadar dünyada etkili olmuştur. Hemen belirtelim ki o dönemlerde dünya ekonomisinin merkezini Batı Avrupa ve özellikle İngiltere oluşturuyordu. Amerika ve Avustralya henüz Avrupa’dan gelen göçlerin yerleşim alanları durumundaydı. Afrika, Uzak Doğu ve dünyanın öteki yöreleri genellikle İngiltere, Hollanda, Fransa, İspanya, Portekiz ve Belçika gibi Batı Avrupa ülkelerinin sömürgelerini oluşturuyordu. Bu doktrin dünya servetlerini altın ve gümüş miktarı ile ölçmekteydi.

Yanıt Açıklaması: Ricardo ülkeler arasında iş gücü verimindeki farklılığın nedenlerini açıklamış değildir. Ricardo modeli emek-değer teorisine dayanır. Ricardo’ya göre, iş gücü ülke içinde tam hareketli, ülkeler arasında ise tam hareketsizdir. Ricardo teorisi bir arz teorisidir. Ricardo modeli sabit maliyetlere ve tam uzmanlaşmaya dayanır. Ricardo modeli statik bir modeldir. Ricardo üretim aşamalarına göre uzmanlaşmaya yer vermemiştir.

Yanıt Açıklaması: Teklif eğrilerini etkileyen arz faktörleri arasında ise teknolojik gelişme , faktör artışları, yönetim bilgisinde ilerleme, vs. gibi bir dizi faktör yer alır. Örneğin, eğer ihraç malı üretiminde bir teknolojik ilerleme olursa Türkiye'nin teklif eğrisi sağa doğru kayar. Buğday üretiminde maliyetler düştüğü ve üretim hacmi genişlediği için ülke ilk ticaret hadlerinden daha fazla ticaret yapmak isteyecek, bu da dış ticaret hadlerini ülke aleyhine çevirecektir.

Yanıt Açıklaması: Verimlilikteki düşüş dış ticaretin kalkınmaya olan dinamik katkılarından değildir

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de halkın zevk ve tercihleri ithal malına doğru değişirse Türkiye, birim miktar kağıt karşılığında daha fazla buğday vermeyi kabul edeceği için Türkiye’nin teklif eğrisi sağa kayar.

Yanıt Açıklaması: Tüketici dengesi: Açık ekonomide, uluslararası fiyat oranı doğrusunun bir toplumsal kayıtsızlık eğrine teğet olduğu noktada gerçekleşir ve toplumun refah düzeyini yansıtır.