Uluslararası İktisat Teorisi

Yanıt Açıklaması: Tekel üstünlüğü teoremi 1960’larda Stephan Hymer tarafından ortaya atılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Bir malın fırsat maliyeti, o malın üretimini bir birim artırmak için gereken tüm kaynakları serbest bırakmak üzere, başka bir malın üretiminden vazgeçilmesi gereken miktara eşittir. Buradan görüleceği gibi fırsat maliyeti teorisinde kaynakların tam çalışma düzeyinde kullanıldığı varsayılır. Çünkü ancak bu durumda, bir malın üretimini artırmak için gerekli kaynakları sağlamak üzere başka malların üretimini kısmak gerekir. Diğer bir deyişle öteki endüstrilerde üretimin kısılması ile serbest bırakılan kaynaklar üretimi artırılmak istenen endüstride kullanılabilir.

Yanıt Açıklaması: Büyüme, bir yandan üretim artışına yol açarken diğer yandan da büyük ülke varsayımı altında, ticareti bozucu sonuçlar doğurabilmektedir. Bu iki ter etki sonunda büyüme, refahı eskisinden daha düşük düzeye düşürebilir.

Yanıt Açıklaması: 1980’lerden önce dünyadaki dolaysız yabancı sermaye yatırımlarının en büyük payı Latin Amerika ülkelerine giderdi. 1980 başlarında ortaya çıkan dış borç krizi dolayısıyla bölgedeki üretim artışının ciddi biçimde yavaşlaması üzerine bu durum değişti. Latin Amerika ülkelerinde büyük istikrarsızlıklar yaşanırken Doğu Asya ülkeleri hızlı biçimde büyümekte ve dünya ekonomisi ile bütünleşmekte idiler. Dolayısıyla o tarihlerden sonra Doğu Asya ülkeleri dolaysız yabancı sermaye yatırımlarının en çok tercih ettiği bölge durumuna gelmiştir. 1990’lardan sonra ise ekonomisi hızla gelişen Çin, yabancı sermayenin yeni gözdesi olmuştur. Bugün Çin, tüm az gelişmiş ülkeler içinde tek başına en fazla yabancı sermaye çeken ülke konumundadır.

Yanıt Açıklaması: Bilgi temelli hizmetler daha çok üretime yöneliktir. Bunlar hizmet endüstrilerinde olduğu kadar, sanayi ve tarım kesimlerinde de üretimin ayrılmaz bir parçası durumundadır. Örneğin, stok yönetimi, kalite kontrolü, sekreterlik, pazarlama, muhasebe, vs. gibi hizmetler olmadan sanayi üretiminin gerçekleştirilemeyeceği açıktır. İstatistikler ABD’de, imalât sanayii istihdamının yüzde 65-75’inin hizmet faaliyetleri ile ilgili olduğunu göstermektedir.

Yanıt Açıklaması: Araştırmalar; sanayileşmiş ülkelerde mal ihracatının yüzde 60-80’lik bir payının hizmetlerden oluştuğunu gösteriyor.

Yanıt Açıklaması: 1960’lı yıllarda İtalya, İspanya, Yunanistan ve Türkiye’den Batı Avrupa ülkelerine büyük ölçüde işçi ihraç edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: 1980’lerden önce dünyadaki dolaysız yabancı sermaye yatırımlarının en büyük payı Latin Amerika ülkelerine giderdi. 1980 başlarında ortaya çıkan dış borç krizi dolayısıyla bölgedeki üretim artışının ciddi biçimde yavaşlaması üzerine bu durum değişti. Latin Amerika ülkelerinde büyük istikrarsızlıklar yaşanırken Doğu Asya ülkeleri hızlı biçimde büyümekte ve dünya ekonomisi ile bütünleşmekte idiler. Dolayısıyla o tarihlerden sonra Doğu Asya ülkeleri dolaysız yabancı sermaye yatırımlarının en çok tercih ettiği bölge durumuna gelmiştir. 1990’lardan sonra ise ekonomisi hızla gelişen Çin, yabancı sermayenin yeni gözdesi olmuştur. Bugün Çin, tüm az gelişmiş ülkeler içinde tek başına en fazla yabancı sermaye çeken ülke konumundadır.

Yanıt Açıklaması: Hizmet sektörleri ile ilgili bir sınıflandırma Dünya Ticaret Örgütü (WTO) tarafından yapılmıştır. Bu sınıflandırmada hizmetler özetle şu gibi faaliyetleri kapsamaktadır: Ekonomik hizmetler: Mesleki hizmetler (avukatlık, doktorluk, mühendislik, vb.), bilgisayar hizmetleri, araştırma ve geliştirme, emlâk, kiralama, pazarlama, kalite kontrolü, reklâmcılık, vs. • İletişim hizmetleri (posta, kurye, telekomünikasyon, teleks, telgraf, film, video, vs.), • İnşaat ve inşaatla ilgili mühendislik işleri (yapma, kurma, restorasyon gibi müteahhitlik ve danışmanlık faaliyetleri, vs.), • Dağıtım hizmetleri (toptan ve perakende ticaret, komisyonculuk, vs.), • Eğitim hizmetleri (ilk, orta ve yükseköğretim, üniversite sonrası eğitim, vs.), • Çevre koruma hizmetleri (kirli su arıtma, çevre temizliği hizmetleri, vs.), • Mali hizmetler (sigortacılık, bankacılık, finansal leasing, ödeme ve para transferleri, tahvil, hisse senedi satışı, döviz işlemleri, vs.), • Sağlık ve sağlıkla ilgili sosyal hizmetler (hastane hizmetleri, tedavi merkezleri ve benzerleri), • Turizm ve gezi hizmetleri (otel, lokanta hizmetleri, seyahat acenteleri ve tur operatörleri, vs.), • Eğlence, kültür ve spor amaçlı hizmetler (dinlenme, spor, av, haber ajansları, kütüphane ve müze hizmetleri, vs.), • Taşıma hizmetleri (deniz, hava, kara ve nehir yoluyla yük ve yolcu taşımacılığı, boru hattı hizmetleri, kargo hizmetleri, vs.).

Yanıt Açıklaması: Dolaysız Yabancı Sermaye Yatırımlarının Yararları Yabancı sermaye yatırımlarının ev sahibi ülke (yatırımın yapıldığı ülke) bakımından belli başlı ekonomik yararlarını aşağıdaki gibi belirtebiliriz: Ekonominin üretim kapasitesinin artması Üretim artışı ve istihdam yaratma Yeni teknoloji ve yönetim bilgisi getirme Döviz girişi sağlama İhracatı artırma İç tekelleri kırma, rekabet ve dinamizm yaratma Ölçek ekonomisi yaratma Devlet hazinesine vergi geliri sağlama

Yanıt Açıklaması: ULUSLARARASI SERMAYE AKIMLARININ ETKİLERİ: EKONOMİK ANALİZ Uluslararası sermaye akımlarının ilgili ülkelerde üretim, refah, kaynak etkinliği, faktör gelirleri ve dolayısıyla da dünya refahı üzerinde doğurabileceği önemli etkiler vardır. Faktör fiyatlarının eşitlenmesi Üretim değişmeleri Faktör gelirleri Ulusal gelirler üzerindeki etki

Yanıt Açıklaması: Birkaç büyük firmanın egemen olduğu bir piyasada firmaların birisinin kâr, fiyat, satış, yatırım vs. gibi kritik konularda aldıkları bir karara, diğerleri de benzer bir kararla tepkide bulunmasına Oligopolcü Tepki Teorisi denir.

Yanıt Açıklaması: Amerikan piyasasında satılanlara “yankee tahvilleri,” Japonya’da satılanlara “samuray tahvilleri”, İngiltere’dekilere “bulldog”, İspanyadakilere de "matador" adı verilir. Doğru seçenek "B" şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: İşletmelerin, tasarruf sahiplerinden doğrudan kaynak sağlamalarına olanak sağlayan borçlanma aracı finansman bonosudur. Finansman bonoları, genellikle büyük şirketler tarafından çıkartılıp kurumsal yatırımcılara ve öteki şirketlere, belli bir iskonto ile satılan, kısa vadeli borç senetleridir. Bankaların aracılığı olmaksızın doğrudan şirket tarafından çıkartılıp yatırımcıya satılırlar. Doğru seçenek "D" şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Ekonomik faaliyetler döviz geliri sağlayan hizmet kalemleri arasında yer almaz

Yanıt Açıklaması: Oligopolcü piyasa yapısı, ithalâtçı ülkenin koyduğu tarife ve kotalardan kaçınma, ulusal piyasadaki yasal düzenlemelerden ve kısıtlamalardan kurtulma ve firmanın müşterilerini izlemesi dolaysız yabancı sermaye yatırımlarının nedenleri arasındadır. Fakat ürünün yaşam dönemlerinde ilk aşamada değil son aşamada olması durumunda dolaysız yabancı yatırımı yapılması söz konusu olur buna göre doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Uruguay Görüşmelerinde uluslararası hizmet ticaretinin çok yanlı olarak serbestleştirilmesini sağlamak üzere Uluslararası Hizmet Ticareti Genel Anlaşması (General Agreement on Trade in Services: GATS) imzalanmış ve hizmetler de mal ticareti gibi Dünya Ticaret Örgütü (WTO)’nün kapsamına alınmıştır.

Yanıt Açıklaması: Çok uluslu bir şirket, yabancı ülkede dolaysız sermaye yatırımı yaparken o ülkeye genellikle döviz transfer eder. Ana özellik bu olmakla birlikte, bazen ev sahibi ülkeye (yatırım yapılan ülke) döviz girişi olmadan da dolaysız yatırım gerçekleştirilebilir. Bunun bir yolu, yabancı sermayenin ülkeye üretimde kullanılacak makine, donatım gibi fiziki üretim araçları biçiminde gelmesidir. Bunun diğer yolu döviz veya yatırım malı olarak değil lisans, teknik bilgi ve know-how gibi gayri maddi haklar biçiminde giriş yapılabilir.

Yanıt Açıklaması: İçselleştirme teorisi bir firmanın sahip olduğu özel bilgilerden tam olarak yararlanabilmesinin, o yeni bilgilerin başkalarının eline geçerek üretimde kullanılmasını önlemenin en etkin yolu, onu içselleştirmek, yani lisans anlaşmaları yerine bu bilgileri şirketin kendi üretiminde kullanması olduğunu savunur.

Yanıt Açıklaması: Yurt dışından dönen işçilerin Türkiye’de yeniden istihdam edilebilmeleri de önemli bir sorun yaratmıştır. Bu amaçla işçilerimizin kendi işlerini kurmaları özendirilmeye çalışılmıştır. Türk ve Alman hükümetlerinin katkılarıyla Türkiye Halk Bankası bünyesinde oluşturulan özel bir hesaptan bu amaçla kredi verilmiştir.