Uluslararası İktisat Teorisi

Yanıt Açıklaması: Bu teoriye göre, çok uluslu şirketin yerel şirketler karşısındaki üstünlüğünün nedeni, ona tekel gücü sağlayan etkenlerdir. Tekel üstünlüğü yaratan bu etkenler yabancı şirkete özgüdür, piyasadaki öteki işletmeler bunlardan yararlanamazlar. Dolayısıyla tekel üstünlüğü teoremi, yabancı sermaye yatırımlarını bu firmaların faaliyet gösterdikleri yabancı piyasalarda rekabetçi koşulların bulunmaması ile açıklar.

Yanıt Açıklaması: Emek ve sermayenin aynı oranda (yansız) büyümesi durumunda ekonominin genel sermaye/emek oranı, başlangıçtaki ile aynı kalır ve üretim olanakları eğrisi ilk şekline paralel biçimde dışa doğru genişler.

Yanıt Açıklaması: Az gelişmiş ülkeler teknoloji transferi konusunda görüşlerini “Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD)” aracılığıyla savunma olanağını elde ettiler. UNCTAD’dın “davranış kodu” belirlemek için girişimin amaçları; teknoloji transferi konusunda ilgili tarafların ve hükümetlerin uymaları gereken genel ve eşit standartlar koymak ve az gelişmiş ülkelerin kalkınma ihtiyaçlarına öncelik vermek içiminde özetlenebilir.

Yanıt Açıklaması: Uluslararası resmî kredilerin “dış yardım” niteliği, bu kredilerin ödeme koşullarının uluslararası ticari kredilere göre daha uygun olmasından ileri gelir. Şöyle ki, özel ticari kredilere göre resmî krediler daha düşük faizlidir. Ayrıca bunların geri ödeme süreleri de daha uzun olup faiz ve anapara taksiti ödemelerine, genellikle bir ilk ödemesiz dönemden sonra başlanır.

Yanıt Açıklaması: Şirket satın alımı ve birleşmeleri biçimindeki yatırımlarda görülen artışların bir diğer nedeni de özel hisse senedi yatırım fonlarının (private equity funds) portfolyolarında bu tür yatırımlara giderek artan oranda yer vermeye başlamış olmalarıdır. Sınır ötesi şirket satınalım ve birleşmeleri biçimindeki yatırımların sektörel dağılımında özellikle az gelişmiş ülkelerde bankacılık, finans, telekomünikasyon, emlak komisyonculuğu gibi hizmet alanlarındaki işletmeler ilk sıralarda gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: Klasik İktisatçılardan dış ticarette talep koşullarına ilk kez yer veren düşünür John Stuart Mill (1806-1873) olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Uluslararası göçler ile, emek bol ülkede ücretler yükselir, emek kıt ülkede ise düşer. Doğru seçenek "C" şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Eurokredi faizleri değişken oranlıdır ve genellikle LIBOR faizine dayanır.

Yanıt Açıklaması: Teknoloji açığı hipotezi 1961’de Posner tarafından ortaya atıldı. Buna göre, sanayileşmiş ülkeler arasındaki ticaretin büyük bir bölümü, yeni mal ve üretim süreçlerine dayalıdır. Bunlar çoğunluğu ileri sanayileşmiş ülkelerde kurulu bulunan yenilikçi firmalar tarafın­dan geliştirilirler. Yenilikler, patent ve fikrî mülkiyet hakları yasaları ile korunur. Başka bir deyişle bir yeniliği ilk kez bulan firma onun monopolcüsü olur. Başkalarının o buluşu izinsiz kullanması değinilen bu yasalarla önlenir.

Yanıt Açıklaması: Günümüzde dolaysız sermaye yatırımlarını çok uluslu şirket adı verilen dev firmalar tarafından yapılıyor.

Yanıt Açıklaması: Smith ve Ricardo’yu da kapsayacak biçimde Klasik Ekol’e bağlı iktisatçıların değer konusundaki görüşleri emek-değer teorisi (labor theory of value) olarak bilinir. Bu yaklaşıma göre, bir malın maliyeti (ve talep koşullarının bulunmaması durumunda o malın fiyatı) onun üretimi için harcanan emek miktarı ile ölçülür. Diğer yandan da emek, homojen (türdeş) bir üretim faktörü olarak kabul edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Bununla birlikte, bir kısım hizmet türleri üzerindeki ticaret yeni değildir. Örneğin, taşımacılık, turizm, sigortacılık ve bankacılık gibi hizmetler eskiden beri dış ticaret kapsamında önemli bir yere sahiptir. Yeni olan son yirmi, otuz yıldan beri uluslararası hizmet ticaretinde görülen büyük artışlar ve yeni yeni hizmet türlerinin ortaya çıkmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Adam Smith’ten yaklaşık kırk yıl sonra David Ricardo, Mutlak Üstünlük Teorisi’ne ilişkin analizleri geliştirerek Karşılaştırmalı Üstünlük Teorisi’ni (Theory of Comparative Advan-tages) ortaya attı.

Yanıt Açıklaması: İktisadi büyümenin diğer bir kaynağı da teknolojik gelişmedir. Yapılan çok sayıdaki uygulamalı çalışma, sanayileşmiş ülkelerde kişi başına reel gelir artışlarının büyük bölümünün teknolojik gelişmeden kaynaklandığını; sermaye birikiminin buna katkısının çok az olduğunu gösteriyor. Geleneksel ekonomi analizlerinde teknolojik gelişme dışsal bir olay, yani ekonomik koşullarla ilişkili olmayan bir gelişme biçiminde varsayılarak ele alındı. 1980’li yıllardan itibaren ise içsel teknolojik gelişme modelleri geliştirilmiştir. Bu modellerde teknolojik gelişme ülkedeki ekonomik koşullara bir tepki olarak kabul edilir. Diğer bir değişle, teknolojik gelişmenin ortaya çıktığı sanayileşmiş ülkelerde; emek kıt ve pahalı, sermaye ise bol ve ucuz bir faktör olduğu için araştırma ve geliştirme faaliyetlerinin hedefi; üretimde emek yerine sermaye ikamesine olanak verecek yeniliklerin icat edilmesidir. Bu görüşe “uyarılmış teknolojik gelişme tezi “ de denmektedir.

Yanıt Açıklaması: Marjinal dönüşüm haddi herhangi bir noktada dönüşüm eğrisine çizilen bir teğetin eğimi, iki maldan birbiri yerine geçen miktarlar arasındaki oranı (fırsat maliyetlerini) ifade eder. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Gelen turist sayısı olarak bakıldığında ise ilk sırada Fransa (97.9 milyon) yer almakta, O’nu ABD (69,8 milyon), İspanya (60,7 milyon), Çin (55,7 milyon) ve İtalya (47,7 milyon) izlemektedir. Türkiye 37,8 milyon kişi ile gelen turist sayısı açısından 6. sırada yer alır.

Yanıt Açıklaması: Yaygın işsizlik içinde bulunan ülkelerin dışarıya iş gücü göndermeleri işsizlik sorununu hafifleterek emek piyasasındaki dengesizliği bir derecede giderebilir. Her yıl yeniden iş piyasasına çıkanlarla mevcut işsizlere çalışma alanları yaratabilmek, az gelişmiş ülkelerin kapasitelerini aşan ölçüde yatırımları gerektiriyor. Yabancı ülkelerde çalışmaya giden işçiler bir yönüyle bu sorunun çözümüne katkıda bulunmuş olurlar.

Yanıt Açıklaması: Bir firmanın üretimini, kurulu bulunduğu ülkenin sınırlarının ötesine yaymak üzere ana merkezinin bulunduğu ülke dışındaki yörelerde üretim tesisi kurması veya halen mevcut üretim tesislerini satın alması şeklindeki yatırım türü dolaysız yabancı sermaye yatırımıdır.

Yanıt Açıklaması: Emek-tasarrufu sağlayan bir teknolojik ilerleme, sermayenin marjinal verimliliğini emekten daha fazla artırır ve sermayeye göre daha çok emek açığa çıkartır.

Yanıt Açıklaması: Bir ülkenin üretim olanakları eğrisinin içe doğru kayması ekonominin küçülmesi demektir.